<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 9 grudnia:

1410 – Zawarto polsko-krzyżacki rozejm w Nieszawie.
1788 – Sejm Czteroletni powołał Niezależną Deputację Spraw Zagranicznych.
1916 – Weszła do obiegu marka polska.
1919 – Ustąpił rząd Ignacego Jana Paderewskiego.
1921 – Założono Polski Związek Łyżwiarski.
1922 – Gabriel Narutowicz został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na pierwszego prezydenta RP.
1930 – W Katowicach zainaugurował obrady Sejm Śląski III kadencji.
1931 – Przeprowadzono drugi Powszechny Spis Ludności.
1933 – Premiera filmu obyczajowego Zabawka w reżyserii Michała Waszyńskiego.
1944 – W Kaliszu zakończyły się pokazowe procesy Polaków działających w ruchu oporu oraz współpracujących z nim osób narodowości niemieckiej.
1948 – Założono Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych im. Róży Luksemburg w Warszawie.
1956 – Istniejąca od 4 lutego 1951 roku Sekcja Piłki Nożnej Głównego Komitetu Kultury Fizycznej powróciła do nazwy Polski Związek Piłki Nożnej.
1957 – Po 11 latach od daty produkcji odbyła się premiera filmu Dwie godziny w reżyserii Stanisława Wohla i Józefa Wyszomirskiego.
1970 – Założono grupę muzyczną Bemibek.
1973 – Odbyły się wybory do Rad Narodowych.
1980 – W Krzywopłotach pod Karlinem podczas prac wiertniczych doszło do erupcji i zapłonu ropy naftowej.
1982 – Tadeusz Salwa został prezydentem Krakowa.
1990 – W II turze wyborów prezydenckich Lech Wałęsa pokonał Stanisława Tymińskiego.
1991 – W Toruniu rozpoczęło nadawanie Radio Maryja.
1993 – Premiera filmu Dwa księżyce w reżyserii Andrzeja Barańskiego.
1994 – Na stacji kolejowej w Bednarach koło Łowicza pociąg osobowy najechał na tył pociągu towarowego, w wyniku czego zginęła 1 osoba, a 66 odniosło obrażenia.
1997 – Rada Języka Polskiego przyjęła uchwałę, zgodnie z którą imiesłowy przymiotnikowe z partykułą „nie” piszemy zawsze łącznie.
2001 – Zlikwidowano KWK „1 Maja” w Wodzisławiu Śląskim.
2006:
W Katowicach otwarto tunel pod Rondem gen. Jerzego Ziętka.
W rozegranym na stadionie Ruchu Chorzów meczu towarzyskim reprezentacja Śląska w piłce nożnej zremisowała 1–1 z reprezentacją Polski.

Urodzili się 9 grudnia:

1592 – Krzysztof Arciszewski, polski, holenderski i brazylijski generał, admirał floty brazylijskiej (zm. 1656)
1769 – Ksawery Starzeński, polski szlachcic, ichtiolog (zm. 1828)
1782 – Waleria Tarnowska, polska malarka, kolekcjonerka (zm. 1849)
1829 – August Łoś, polski ziemianin, polityk (zm. 1902)
1846 – Bernard Alojzy Łubieński, polski redemptorysta, kaznodzieja, misjonarz, pisarz, Sługa Boży (zm. 1933)
1857 – Czesław Jankowski, polski poeta, publicysta, historyk (zm. 1929)
1862 – Tadeusz Jaroszyński, polski pisarz, recenzent teatralny, rysownik (zm. 1917)
1879 – Teodor Spiczakow, polski ichtiolog pochodzenia rosyjskiego (zm. 1946)
1880 – Włodzimierz Hellmann, polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy (zm. 1964)
1894 – Adam Królikiewicz, major WP, komendant Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. oraz kampanii polskiej 1939 r.; jeździec, brązowy medalista olimpijski (1924) w indywidualnym konkursie skoków (zm. 1966)
1895 – Anda Kitschman, polska dyrygentka, kompozytorka, śpiewaczka, aktorka (zm. 1967)
1900 – Julian Bonder, polski fizyk, aerodynamik (zm. 1975)
1901 – Waleria Tomaszewicz, polska pisarka (zm. 1979)
1902 – Ángel Rosenblat, polski filolog, hispanista pochodzenia żydowskiego (zm. 1984)
1906:
    Bolesław Kon, polski pianista pochodzenia żydowskiego (zm. 1936)
    Konstanty Troczyński, polski teoretyk literatury, krytyk literacki i teatralny (zm. 1942)
1907 – Jerzy Walerian Skolimowski, polski wioślarz, oficer wywiadu wojskowego (zm. 1985)
1909 – Franciszek Pudo, polski kapitan (zm. 1944)
1910 – Zofia Gawrońska-Wasilkowska, polska prawnik, sędzia, polityk, minister sprawiedliwości (zm. 1996)
1911 – Stefan Żółkiewski, polski eseista, krytyk i historyk literatury, współzałożyciel Polskiej Partii Robotniczej (zm. 1991)
1912 – Elwira Kamińska, polska choreografka, pedagog (zm. 1983)
1913 – Mieczysław Stein, polski entomolog-apiolog (zm. 1940)
1914:
    Ferdynand Machay, polski duchowny katolicki, Sługa Boży (zm. 1940)
    Jerzy Rossudowski, polski koszykarz (zm. 1944)
1918 – Mieczysław Wyszkowski, polski porucznik pilot (zm. 1976)
1919 – Adam Śmietański, polski fotograf (zm. 1992)
1921 – Jerzy Miciński, polski dziennikarz, pisarz, historyk marynista (zm. 1995)
1922 – Tadeusz Waśko, polski piłkarz (zm. 1980)
1924 – Henryk Ostach, polski duchowny katolicki, teolog, pszczelarz (zm. 2011)
1925 – Maria Joanna Radomska, polska zootechnik, genetyk (zm. 2012)
1928 – Izabella Teleżyńska, polska aktorka (zm. 2013)
1933 – Klementyna Zielniok-Dyś, polska siatkarka (zm. 2007)
1934:
    Kazimierz Godłowski, polski archeolog (zm. 1995)
    Irena Santor, jedna z najpopularniejszych polskich piosenkarek, wykonawczyni takich przebojów jak „Embarras”, „Maleńki znak”, „Jak przygoda to tylko w Warszawie”
    Mirosław Skurzewski, polski dziennikarz sportowy (zm. 2005)
1938 – Henryk Żaliński, polski historyk
1939 – Maciej Lubczyński, polski polityk, poseł na Sejm PRL
1941 – Józef Broda, polski folklorysta, multiinstrumentalista, budowniczy instrumentów ludowych, pedagog
1942:
    Dariusz Kozłowski, polski architekt, rysownik, malarz
    Zenon Złakowski, polski dziennikarz, pisarz
    Henryk Zomerski, polski basista, klawiszowiec, członek zespołów: Niebiesko-Czarni, Czerwone Gitary i Czerwono-Czarni (zm. 2011)
1943 – Jan Wilim, polski piłkarz
1945 – Stanisław Maria Jankowski, polski dziennikarz, pisarz, publicysta
1946:
    Roman Bartoszcze, polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2015)
    Stefan Jaworski, polski prawnik, prokurator, sędzia TK, przewodniczący PKW
1947:
    Kazimierz Jancarz, polski duchowny katolicki (zm. 1993)
    Wiesław Rozłucki, polski ekonomista
1948 – Aleksander Bem, polski perkusista, członek zespołów: Bemibek i Bemibem (zm. 2019)
1951 – Ryszard Nycz, polski teoretyk i historyk literatury
1953 – Janusz Kraszek, polski gracz w go
1954:
    Małgorzata Bogucka, polska lekkoatletka, sprinterka
    Krzysztof Woliński, polski kompozytor, gitarzysta jazzowy
1955 – Janusz Kupcewicz, polski piłkarz, polityk
1956:
    Tadeusz Kościński, polski bankowiec, urzędnik państwowy, polityk, minister finansów
    Krzysztof Wesołowski, polski lekkoatleta, płotkarz
1958:
    Aleksander Cichoń, polski zapaśnik
    Waldemar Dobrowolski, polski polityk, poseł na Sejm RP
1960:
    Alicja Ciskowska, polska łuczniczka
    Tomasz Sianecki, polski dziennikarz
1961:
    Joe Lando, amerykański aktor pochodzenia włosko-rosyjsko-polskiego
    Waldemar Olejniczak, polski przedsiębiorca, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
1963:
    Marek Kaczyński, polski polityk, poseł na Sejm RP
    Mirella Mierzejewska, polska piłkarka ręczna
1966:
    Sławomir Czwórnóg, polski reżyser dźwięku
    Andrzej Dostatni, polski łyżwiarz figurowy, trener, sędzia
1969:
    Wiesław Nowosad, polski historyk
    Andrzej Solski, polski siatkarz
1970 – Tomasz Łysiak, polski pisarz, dziennikarz, publicysta, scenarzysta
1971 – Aleksandra Gajewska, polska aktorka, działaczka samorządowa, wicemarszałek województwa śląskiego
1973 – Wojciech Staroń, polski operator filmowy, reżyser filmów dokumentalnych
1974:
    Michał Cieślak, polski rolnik, polityk, poseł na Sejm RP
    Rafał Wilk, polski żużlowiec, trener, paraolimpijczyk
1975 – Sonia Bohosiewicz, polska aktorka, artystka kabaretowa, piosenkarka
1977 – Edyta Kucharska, polska siatkarka
1978 – Aneta Todorczuk-Perchuć, polska aktorka
1983:
    Dariusz Dudka, polski piłkarz
    Dorota Gawron, polska modelka, fotomodelka
1985 – Joanna Jabłczyńska, polska piosenkarka, aktorka
1986:
    Kamila Chudzik, polska lekkoatletka, wieloboistka
    Bartosz Piasecki, norweski szpadzista pochodzenia polskiego
1987 – Michał Kaczmarek, polski piosenkarz
1989 – Wioletta Nasiadko, polska judoczka
1992 – Kajetan Lewandowski, polski aktor dubbingowy
1994 – Zuzanna Kucińska, polska siatkarka
1999 – Konrad Dawdo, polski koszykarz

Zmarli 9 grudnia:

1309 – Henryk III, książę głogowski i wielkopolski (ur. 1251-60)
1636 – Fabian Birkowski, polski dominikanin, pisarz, kaznodzieja (ur. 1566)
1759 – Jan Baptysta Cocchi, polski architekt, rajca toruński pochodzenia włoskiego (ur. 1701)
1790 – Tomasz Ignacy Zienkowicz, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy wileński (ur. 1717)
1813 – Walenty Kwaśniewski, polski generał (ur. 1752)
1840 – Tomasz Szumski, polski nauczyciel, polonista, księgarz (ur. 1778)
1847 – Ludwik Adam Dmuszewski, polski aktor, dramaturg, reżyser teatralny (ur. 1777)
1875 – Aleksander Stryjeński, polski kartograf, uczestnik powstania listopadowego (ur. 1803)
1919 – Władysław Kulczyński (senior), polski zoolog, arachnolog, taternik (ur. 1854)
1920 – Stefan Moysa-Rosochacki, polski ziemianin, polityk (ur. 1853)
1933:
    Josef Alois Kessler, niemiecki duchowny katolicki, biskup tyraspolski (ur. 1862)
    Antoni Natanson, polski działacz społeczny, wolnomularz (ur. 1862)
1937:
    Marian Płochocki, polski działacz socjalistyczny i komunistyczny (ur. 1878)
    Andrzej Strug, właściwie Tadeusz Gałecki, pisarz, publicysta, działacz socjalistyczny i niepodległościowy (ur. 1871)
1940 – Bohdan Dyakowski, polski biolog (ur. 1864)
1942 – Tadeusz Kifer, polski podchorąży rezerwy, członek ZWZ i AK, harcerz (ur. 1922)
1944:
    Władysław Deptuła, polski działacz katolicki, prawnik, publicysta (ur. 1911)
    Witold Dzierżykraj-Morawski, polski generał (ur. 1895)
1946 – Adam Święcicki, polski polityk, senator RP (ur. 1875)
1950 – Maksymilian Tytus Huber, polski inżynier mechanik (ur. 1872)
1952 – Stanisława de Karłowska, polska malarka (ur. 1876)
1962 – Wacław Kowalewski, polski architekt, działacz turystyczny (ur. 1891)
1967 – Karol Kuryluk, polski polityk, minister kultury i sztuki (ur. 1910)
1976 – Bolesław Kongul, polski działacz komunistyczny, polityk (ur. 1911)
1982:
    Paul Godwin, polski skrzypek, dyrygent pochodzenia żydowskiego (ur. 1902)
    Leon Jaworski, amerykański prawnik pochodzenia polskiego (ur. 1905)
    Janusz Patrzykont, polski koszykarz (ur. 1912)
    Józef Smaga, polski generał (ur. 1896)
1984 – Leszek Prorok, polski prozaik, eseista, dramaturg (ur. 1919)
1985 – Ireneusz Iredyński, polski prozaik, dramaturg, poeta, scenarzysta, autor tekstów piosenek i słuchowisk (ur. 1939)
1987 – Edward Mendel, polski historyk (ur. 1924)
1989 – Marian Piechal, polski pisarz, tłumacz (ur. 1905)
1993:
    Jan Flis, polski geograf (ur. 1912)
    Ryszard Trenkler, polski duchowny luterański (ur. 1912)
1998:
    Włodzimierz Saar, polski aktor (ur. 1930)
    Wiesław Stępniewski, polski konstruktor lotniczy (ur. 1909)
2000:
    Stanley Kronenberg, amerykański fizyk, filatelista pochodzenia polskiego (ur. 1927)
    Zdzisław Pyzik, polski poeta, autor tekstów piosenek (ur. 1917)
2001 – Józefina Pellegrini-Osiecka, polska aktorka, piosenkarka (ur. 1921)
2003:
    Stanisław Akielaszek, polski filolog klasyczny, działacz polonijny (ur. 1916)
    Irena Suchorzewska, polska pisarka, poetka (ur. 1913)
2007 – Ryszard Reiff, polski polityk, publicysta, w czasie II wojny światowej członek Konfederacji Narodu, od 1944 r. w AK; współzałożyciel Stowarzyszenia „Pax”, w latach 1978–1982 jego przewodniczący; od 1981 r. członek Rady Państwa; jako jedyny z 14 jej członków sprzeciwił się 13 grudnia 1981 r. zatwierdzeniu uchwały o wprowadzeniu stanu wojennego i dekretu o stanie wojennym, za co został odwołany ze stanowiska; w latach 1989–1991 senator z ramienia Komitetu Obywatelskiego; przewodniczący Związku Sybiraków (1989–2006) (ur. 1923)
2008 – Władysław Ślesicki, polski reżyser filmowy (ur. 1927)
2009 – Piotr Krzywicki, polski polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1964)
2010:
    Jerzy Tumaniszwili, polski kontradmirał (ur. 1916)
    Mieczysław Tyczka, polski prawnik (ur. 1925)
2011:
    Karol Mrowiec, polski duchowny katolicki, członek zgromadzenia misjonarzy, muzykolog (ur. 1919)
    Stanisław Podemski, polski dziennikarz, felietonista (ur. 1929)
2013 – Barbara Hesse-Bukowska, polska pianistka, pedagog (ur. 1930)
2014 – Leszek Pasieczny, polski ekonomista (ur. 1930)
2015 – Jan Roman Haftek, polski neurochirurg (ur. 1928)
2017:
    Franciszek Bobrowski, polski górnik, działacz związkowy, polityk, senator RP (ur. 1950)
    Stanisław Pajka, polski pedagog, działacz społeczny (ur. 1934)
2018 – Dariusz Mróz, polski bokser, trener (ur. 1969)
2019 – Stanisław Kasprzysiak, polski architekt, archeolog, prozaik, tłumacz (ur. 1931)