Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 10 września:
1526 – Sejm mazowiecki złożył przysięgę na wierność królowi Polskiemu, oficjalnie potwierdzając inkorporację Mazowsza do Korony.
1578 – Biłgoraj uzyskał prawa miejskie.
1637 – Wielki pożar Raciborza.
1770 – Konfederacja barska: rozpoczęła się obrona Jasnej Góry przed wojskami rosyjskimi.
1831 – Gen. Maciej Rybiński został ostatnim wodzem naczelnym powstania listopadowego.
1855 – Rozpoczęto budowę dworca kolejowego Wrocław Główny.
1863 – Powstanie styczniowe: porażka powstańców w bitwie pod Dalikowem.
1893 – Powstała Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego.
1930 – Aresztowano przywódców Centrolewu, a następnie osadzono ich w więzieniu wojskowym w Brześciu nad Bugiem.
1933 – Jerzy Lipiński wygrał 3. Tour de Pologne.
1939 – Kampania wrześniowa:
Kapitulacja załogi kpt. Władysława Raginisa po obronie Wizny.
Na rynku w Rawie Mazowieckiej Niemcy rozstrzelali 43 osoby.
Prymas kardynał August Hlond został ranny podczas nalotu na stację kolejową w Siedlcach.
Rozpoczęła się obrona Jarosławia.
W Bydgoszczy w ulicznych egzekucjach Niemcy rozstrzelali ponad tysiąc osób.
We wsiach Teresin i Mszadla koło Skierniewic, w wyniku podpaleń i egzekucji dokonywanych przez żołnierzy niemieckiej 10. Dywizji Piechoty zginęło około 150 osób.
We wsi Dęborzeczka pod Opocznem zginął generał-major Ordnungspolizei Wilhelm Fritz von Roettig, pierwszy generał poległy w czasie II wojny światowej.
Wojska niemieckie zajęły Poznań.
W pierwszej zbiorowej egzekucji w Krakowie Niemcy rozstrzelali 13 mężczyzn.
Zakończyły się bitwy: pod Nowogrodem i pod Łomżą.
Zwycięstwo wojsk polskich w bitwie o Głowaczów.
1944 – 41. dzień powstania warszawskiego:
- natarcie Armii Czerwonej na przedmoście warszawskie;
- Polskie Radio ogłosiło listę 28 niemieckich dowódców, którzy byli odpowiedzialni za zrujnowanie Warszawy.
1946 – Napad UPA na Łodzinę, Hłomczę i Witryłów.
1967 – Prymas kardynał Stefan Wyszyński koronował obraz Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej.
1972 – Na igrzyskach olimpijskich w Monachium piłkarska reprezentacja Polski, pokonując w finale Węgry 2:1, zdobyła złoty medal. Obie bramki w finałowym meczu strzelił dla Polski Kazimierz Deyna, który z liczbą dziewięciu zdobytych goli został najlepszym strzelcem turnieju.
1975 – W meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Europy Polska pokonała na Stadionie Śląskim w Chorzowie Holandię 4:1.
1976 – Premiera komedii filmowej "Motylem jestem, czyli romans 40-latka" w reżyserii Jerzego Gruzy.
1985 – Premiera komediodramatu "Dom wariatów" w reżyserii Marka Koterskiego.
1995 – Zbigniew Spruch wygrał 52. Tour de Pologne.
1999 – Sejm RP uchwalił Kodeks karny skarbowy.
2000:
2 osoby zginęły, a 7 zostało rannych w zderzeniu pociągów na trasie Przemyśl-Jarosław.
Piotr Przydział wygrał 57. Tour de Pologne.
2006 – Niemiec Stefan Schumacher wygrał 63. Tour de Pologne.
2017 – Na antenie Polsatu wyemitowano pierwszy odcinek serialu W rytmie serca w reżyserii Piotra Wereśniaka.
Urodzili się 10 września:
1790 – Wiktor Maksymilian Ossoliński, polski hrabia, polityk (zm. 1860)
1792 – Wacław Aleksander Maciejowski, polski historyk prawa i kultury, slawista (zm. 1883)
1797 – Piotr Wysocki, polski pułkownik, przywódca spisku, który doprowadził do wybuchu powstania listopadowego, ; zesłany przez władze carskie na Syberię, do kraju powrócił po ponad 25 latach (zm. 1875)
1805 – Adam Gurowski, polski publicysta polityczny i historiozoficzny, działacz polityczny okresu powstania listopadowego i Wielkiej Emigracji, panslawista (zm. 1866)
1809 – Aleksander Rypiński, polski poeta, tłumacz, etnograf, uczestnik powstania listopadowego, działacz emigracyjny, pamiętnikarz (zm. 1886)
1829 – Franciszek Tegazzo, polski malarz, ilustrator (zm. 1879)
1839 – Emilian Konopczyński, polski filolog klasyczny, pedagog, tłumacz, publicysta (zm. 1911)
1856 – Edward Heiman-Jarecki, polski przedsiębiorca, działacz społeczny pochodzenia żydowskiego (zm. 1933)
1870 – Alfons Mańkowski, polski duchowny katolicki, historyk Kościoła (zm. 1941)
1875 – Iwan Teodorowicz, radziecki polityk pochodzenia polskiego (zm. 1937)
1876 – Stanisław Kętrzyński, polski historyk, dyplomata (zm. 1950)
1879 – Ewa Łuskina, polska poetka, pisarka (zm. 1942)
1887 – Icchak Löwy, polski aktor pochodzenia żydowskiego (zm. 1942)
1888:
Jan Bocheński, polski malarz, grafik (zm. 1944)
Stanisław Nehring, polski samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1934)
1891:
Ignacy Matuszewski, polski pułkownik dyplomowany piechoty, jeden z czołowych reprezentantów obozu sanacyjnego, członek POW, w 1920 r. szef Oddziału II Naczelnego Dowództwa, dyplomata, minister skarbu, redaktor naczelny „Gazety Polskiej”; we wrześniu 1939 r. kierował ewakuacją złota Banku Polskiego do Francji (zm. 1946)
Roman Witorzeniec, polski generał brygady (zm. 1962)
1892:
Mieczysław Myszkiewicz, polski aktor (zm. 1943)
Antoni Roman, polski dyplomata, polityk, minister przemysłu i handlu, senator RP (zm. 1951)
1895 – Władysław Matecki, polski neurolog, psychiatra, psychoanalityk (zm. 1941)
1899 – Wolf Messing, polsko-radziecki jasnowidz pochodzenia żydowskiego (zm. 1974)
1900 – Jadwiga Krasicka, polska historyk (zm. 1944)
1903 – Janusz Witwicki, polski architekt, historyk sztuki (zm. 1946)
1904 – Franciszek Leszek Klima, polski geograf, nauczyciel, autor podręczników (zm. 1986)
1907 – Marian Konopiński, polski duchowny katolicki; w kampanii polskiej 1939 r. kapelan 15 Pułku Ułanów Poznańskich; zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau, w którym był poddawany pseudomedycznym eksperymentom. Beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w 1999 r. (zm. 1943)
1908:
Władysław Dworakowski, polski polityk, wicepremier (zm. 1976)
Irena Kuczborska, polska graficzka (zm. 1971)
1909:
Witold Henryk Paryski, polski krajoznawca, taternik, przewodnik tatrzański (zm. 2000)
Józef Pieracki, polski aktor (zm. 1988)
1913 – Mieczysław Pimpicki, polski chirurg, żołnierz AK (zm. 2008)
1915 – David Shugar, polski biofizyk (zm. 2015)
1916 – Bronisław Onufry Kopczyński, polski kompozytor, dyrygent, poeta, publicysta (zm. 1943)
1918:
Anna Bidwell, polska tłumaczka, dziennikarka (zm. 1993)
Ruta Czaplińska, polska działaczka NZW (zm. 2008)
1919 – Jan Rostworowski, polski poeta, prozaik (zm. 1975)
1925 – Hieronim Rybicki, polski historyk
1927:
Ryszard Łużny, polski filolog, historyk literatury (zm. 1998)
Zbigniew Starnowski, polski kapral podchorąży, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1929:
Jan Geppert, polski malarz (zm. 2017)
Olga Krzyżanowska, polska lekarka, polityk, w czasie II wojny światowej członek Szarych Szeregów; działaczka Solidarności; w latach 1989–1991 i 1993–1997 wicemarszałek Sejmu; senator (2001–2005) (zm. 2018)
Henryk Lewandowski, polski działacz środowisk represjonowanych i kombatantów żydowskich II wojny światowej (zm. 2008)
Edmund Majkowski, polski rzeźbiarz (zm. 2009)
Kazimierz Polus, polski seryjny morderca, pedofil (zm. 1985)
1931:
Zdzisław Nikodem, polski śpiewak operowy (tenor) (zm. 2012)
Bohdan Sienkiewicz, polski dziennikarz, marynista
1932 – Jerzy Knyba, polski historyk, działacz społeczny (zm. 2010)
1933:
Irena Pomorska, polska egiptolog, archeolog (zm. 2008)
Mateusz Święcicki, polski kompozytor, aranżer, publicysta, dziennikarz radiowy (zm. 1985)
1934 – Henryk Chmielewski, polski neurolog, generał brygady, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2018)
1935 – Mikołaj Melanowicz, polski japonista
1937:
Jacek Ejsmond, polski dziennikarz, socjolog, nauczyciel akademicki, pisarz (zm. 2013)
Teresa Walewska-Przyjałkowska, polska działaczka społeczna, wiceprezes Fundacji „Golgota Wschodu” (zm. 2010)
1939 – Elżbieta Chojnacka, polska klawesynistka (zm. 2017)
1940 – Stanisław Gomułka, polski ekonomista, fizyk
1941 – Wojciech Pawłowski, polski lekarz internista, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2012)
1943 – Aleksander Łuczak, polski historyk, polityk, poseł na Sejm RP, minister edukacji narodowej, wicepremier
1945 – Leszek Ciuka, polski bokser, aktor niezawodowy
1946:
Tamara Bołdak-Janowska, polska pisarka, poetka, eseistka
Marian Cholerek, polski reżyser, scenarzysta i producent filmów animowanych
Krzysztof Kasprzyk, polski poeta, działacz polonijny
Miłowit Kuniński, polski historyk filozofii, filozof polityczny (zm. 2018)
Jacek Sawaszkiewicz, polski pisarz science fiction, satyryk (zm. 1999)
Jacek Starościak, polski samorządowiec, prezydent Gdańska
1949:
Zbigniew Bela, polski pisarz (zm. 2018)
Małgorzata Bocheńska, polska dziennikarka, animatorka kultury, publicystka (zm. 2018)
Marek Jasiński, polski kompozytor (zm. 2010)
Janusz Kazimierz Krzyżewski, polski polityk, samorządowiec, marszałek województwa podlaskiego
Leszek Wierzchowski, polski polityk, poeta, dramaturg
1950:
Tadeusz Adam Jakubiak, polski historyk, działacz społeczny (zm. 1996)
Stanisław Kracik, polski samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP, burmistrz Niepołomic, wojewoda małopolski
1952 – Zdzisław Zawadzki, polski basista, członek zespołów Breakout i Perfect (zm. 1998)
1954 – Irena Krogulska, polska siatkarka
1955 – Piotr Bykowski, polski przedsiębiorca
1956:
Adam Rozlach, polski dziennikarz muzyczny
Danuta Rynkiewicz, polska aktorka
1957:
Dorota Gonet, polska muzykolog, dziennikarka muzyczna (zm. 2016)
Paweł Huelle, polski pisarz, autor m.in. powieści „Weiser Dawidek”
Czesław Rybka, polski nauczyciel, samorządowiec, polityk, senator RP
1961 – Andrzej Dera, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP
1962 – Lucyna Siejka-Juzwa, polska hokeistka na trawie
1963 – Przemysław Żurawski vel Grajewski, polski politolog, nauczyciel akademicki
1967:
Michał Jarmicki, polski aktor
Piotr Kamrowski, polski judoka
1969 – Adam Grad, polski piłkarz (zm. 2015)
1970 – Jacek Grondowy, polski aktor
1971 – Piotr Sowisz, polski piłkarz
1972 – Monika Stefaniak, polska aktorka
1974 – Tomasz Terlikowski, polski dziennikarz, filozof, publicysta, pisarz, działacz katolicki
1975 – Grażyna Penc, polska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
1976 – Łukasz Brzózka, polski koszykarz
1977:
Łukasz Gibała, polski przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP
Arkadiusz Nowinowski, polski szablista
1979:
Anna Brodacka, polska siatkarka
Elżbieta Olszewska, polska piłkarka ręczna
Marcin Orzeszek, polski samorządowiec, burmistrz Ząbkowic Śląskich
1980 – Łukasz Kulik, polski samorządowiec, prezydent Ostrołęki
1981 – Paulina Brzeźna-Bentkowska, polska kolarka szosowa
1982:
Katarzyna Galica, polska siatkarka
Łukasz Kohut, polski politolog, polityk, eurodeputowany
1984 – Magdalena Głuszak, polska siatkarka
1985:
Agnieszka Jochymek, polska piłkarka ręczna
Laurent Koscielny, francuski piłkarz pochodzenia polskiego
1987 – Malwina Bakalarz, polska blogerka, pisarka
1988:
Agnieszka Lewandowska, polska lekkoatletka, oszczepniczka
Katarzyna Olczyk, polska siatkarka
1990 – Julia Sobiesiak, polska aktorka
1993 – Gabriela Pietrucha, polska aktorka
Zmarli 10 września:
1382 – Ludwik Węgierski, król Polski od 1370 r. i Węgier (ur. 1326)
1759 – Zygmunt Dobiński, polski ziemianin, polityk (ur. ?)
1761 – Krzysztof Mikołaj Towiański, polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1789 – Konstanty Pakosz, polski major (ur. ok. 1732)
1817 – Marceli Poniński, polski szlachcic, polityk (ur. 1749)
1821:
Paweł Chlebowski, polski pijar, pedagog (ur. 1740)
Franciszek Zabłocki, polski komediopisarz, poeta, publicysta, tłumacz, sekretarz Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; autor komedii „Fircyk w zalotach” (ur. 1752)
1831 – Jan Tomorowicz, polski chirurg (ur. 1787)
1864 – Jan Ledóchowski, polski kapitan, polityk, działacz emigracyjny (ur. 1791)
1906 – Antoni Kochanowski, polski polityk (ur. 1817)
1919 – Stanisław Dzierzbicki, polski ekonomista, polityk, wicepremier (ur. 1854)
1928 – Dawid Lande, polski architekt pochodzenia żydowskiego (ur. 1868)
1933 – Stanisław Czaykowski, polski hrabia, kierowca wyścigowy (ur. 1899)
1937:
Henryk Bitner, polski historyk, publicysta, działacz komunistyczny (ur. 1887)
Jelena Krasna, polska działaczka komunistyczna, funkcjonariuszka sowieckich służb specjalnych (ur. 1900)
1939:
Józef Liwo, polski adwokat (ur. 1885)
Władysław Raginis, polski kapitan KOP, dowódca obrony Wizny (ur. 1908)
1942 – Władysław Gumplowicz, polski geograf, publicysta, działacz socjalistyczny (ur. 1869)
1943 – Jerzy Kamil Weintraub, polski poeta, publicysta, tłumacz (ur. 1916)
1944:
Eugeniusz Artwiński, polski psychiatra (ur. 1892)
Józef Szczepański, polski poeta, podporucznik, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1922)
1951 – Leonard Glabisz, polski ekonomista (ur. 1871)
1963 – Czesław Straszewicz, polski pisarz (ur. 1904)
1974 – Melchior Wańkowicz, polski pisarz, dziennikarz, publicysta, reportażysta, autor takich książek jak „Monte Cassino”, „Hubalczycy” czy „Ziele na kraterze” (ur. 1892)
1983 – Alfred Urbański, polski ekonomista, działacz socjalistyczny (ur. 1899)
1988 – Witold Dederko, polski fotoreporter, pedagog (ur. 1906)
1990 – Stanisław Horak, polski poeta, prozaik (ur. 1925)
1991 – Jan Józef Lipski, polski eseista, krytyk literacki, polityk, senator RP, działacz socjalistyczny, współzałożyciel KOR (ur. 1926)
1997 – Czesław Slezák, polski poeta (ur. 1929)
1999:
Tadeusz Kaczyński, polski muzykolog, krytyk muzyczny (ur. 1932)
Zbigniew Szymonowicz, polski pianista, kompozytor (ur. 1922)
2005:
Teodor Marszałek, polski komandor (ur. 1937)
Zbigniew Toffel, polski dyrygent (ur. 1929)
2010 – Marian Hess, polski etnograf, rzeźbiarz, malarz (ur. 1941)
2012:
Mieczysław Porębski, polski krytyk, teoretyk i historyk sztuki (ur. 1921)
Eli Zborowski, polski działacz społeczny pochodzenia żydowskiego, prezes Międzynarodowego Towarzystwa Jad Waszem (ur. 1925)
2015 – Barbara Grębecka, polska dziennikarka (ur. 1932)
2016 – Edmund Pawlak, polski naukowiec, inżynier, polityk, dyplomata (ur. 1934)
2017 – Michał Moszkowicz, polski pisarz (ur. 1941)
2018 – Karol Śliwka, polski grafik (ur. 1932)
2019:
Włodzimierz Denysenko, polski śpiewak operowy (bas-baryton) (ur. 1931)
Krzysztof Kalczyński, polski aktor (ur. 1937)
Jan Łopuski, polski prawnik (ur. 1917)
Przypisy