<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 11 kwietnia:

1079 – W Krakowie z wyroku sądu królewskiego stracony został biskup Stanisław ze Szczepanowa, skonfliktowany z królem Bolesławem Śmiałym; duchowny uznany za męczennika, ogłoszony został w 1254 r. świętym oraz patronem Polski.
1241 – I najazd mongolski na Polskę: po połączeniu sił tatarskich pod Krakowem Batu-chan ruszył na Śląsk.
1284 – Braniewo uzyskało prawa miejskie.
1579 – Król Stefan Batory założył Uniwersytet Wileński.
1597 – W Warszawie ścięty został Semen Nalewajko, przywódca powstania kozackiego.
1656 – Król Jan II Kazimierz Waza złożył w katedrze lwowskiej śluby, obierając Matkę Bożą za patronkę i Królową Polski oraz zapowiedział walkę z najazdem szwedzkim aż do zwycięstwa.
1657 – Potop szwedzki: sprzymierzone ze Szwedami wojska siedmiogrodzkie księcia Jerzego II Rakoczego ograbiły i spaliły Chęciny.
1775 – W Warszawie zakończył obrady sejm, zwołany na żądanie zaborców w 1773 r., który ratyfikował traktaty rozbiorowe, legalizując podział ziem Rzeczypospolitej dokonany w 1772 r. przez Rosję, Austrię i Prusy; sejm powołał Komisję Edukacji Narodowej oraz Radę Nieustającą.
1780 – Założono lożę wolnomularską Świątynia Izis na wschodzie Warszawy.
1784 – W Krakowie z inicjatywy Jana Śniadeckiego i Jana Jaśkiewicza wypuszczono balon na ogrzane powietrze w kształcie połączonych podstawami piramid, który wzniósł się na wysokość ok. 4700 m i utrzymywał się w powietrzu przez 33 min.
1848 – Komitet Narodowy Polski w Poznaniu zniósł część obowiązków chłopskich wobec dworów.
1886 – We Wrocławiu odkryto tzw. skarb zakrzowski. W piaskowni we wrocławskiej dzielnicy Zakrzów w trakcie wydobywania piasku natrafiono na komorę grobową pochodzącą z IV wieku, w której obok zwłok kobiety i mężczyzny znalezione zostały przedmioty pochodzące z Cesarstwa Rzymskiego.
1897 – We Wrocławiu założono niemiecki klub piłkarski SV Blitz Breslau.
1898 – Uruchomiono pierwszą na dzisiejszych ziemiach polskich kolej elektryczną na trasie Wąbrzeźno-Wąbrzeźno Miasto.
1900 – Miejscowości Łazarz, Wilda i Jeżyce zostały przyłączone do Poznania.
1919:
    Powołano Główny Urząd Miar.
    W poznańskim Ogrodzie Botanicznym (dziś Park Wilsona) otwarto palmiarnię.
    Założono I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
1921 – Ksiądz Wincenty Tymieniecki został powołany na pierwszego biskupa diecezji łódzkiej.
1924 – Założono klub sportowy Astoria Bydgoszcz.
1926 – W Warszawie powstał Polski Związek Szachowy.
1930 – PLL LOT uruchomiły pierwsze połączenie międzynarodowe.
1935 – Założono Małą Orkiestrę Polskiego Radia.
1940:
    Niemieckie władze okupacyjne zmieniły nazwę Łodzi na Litzmannstadt.
    Niemiecka żandarmeria, SS i gestapo w odwecie za działania oddziału mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” dokonały pacyfikacji położonych w pobliżu Szydłowca Skłobów oraz innych okolicznych wsi; w czasie przeprowadzonej akcji Niemcy zamordowali 265 osób.
1941 – W Palmirach Niemcy rozstrzelali 20 osób przywiezionych z Łowicza.
1943 – Pierwszy oficjalny komunikat niemiecki dotyczący Zbrodni Katyńskiej: Agencja Transocean na podstawie raportu niemieckich władz w Smoleńsku poinformowała o „odkryciu masowego grobu ze zwłokami 3000 oficerów polskich”.
1944 – We wsi Poturzyn koło Tomaszowa Lubelskiego żołnierze z ukraińskiej 14. Dywizji Grenadierów SS wraz z pododdziałem UPA dokonali mordu na 162 Polakach.
1945:
    Armia Czerwona zdobyła Głogów.
    PLL LOT wznowiły rejsy na liniach krajowych.
    Stalowa Wola uzyskała prawa miejskie.
1947 – W zasadzce UPA koło Łubnego w Bieszczadach zginęło 29 żołnierzy WOP.
1949 – Założono galerię sztuki Centralne Biuro Wystaw Artystycznych w Warszawie.
1950 – Utworzono Świętokrzyski Park Narodowy.
1956 – Ukazało się pierwsze wydanie „Gazety Częstochowskiej”.
1962 – Oficjalnie rozpoczął nadawanie Program III Polskiego Radia.
1967 – Władze komunistyczne podjęły decyzję o zamknięciu Teatru Rapsodycznego w Krakowie, założonego w konspiracji w 1941 r. w czasie niemieckiej okupacji; do pierwszego zespołu teatru należał Karol Wojtyła.
1968 – Marian Spychalski zastąpił Edwarda Ochaba na stanowisku przewodniczącego Rady Państwa; gen. Wojciech Jaruzelski objął stanowisko ministra obrony narodowej.
1969:
    Statek pasażerski „Stefan Batory” wypłynął w swój pierwszy rejs transoceaniczny.
    Założono zespół muzyczny Klan.
1970 – Rozpoczęto budowę Elektrowni Dolna Odra koło Gryfina.
1980 – Oświadczenie KSS KOR w 40. rocznicę Zbrodni Katyńskiej, wyrażające przekonanie, że ujawnienie stalinowskich zbrodni wobec obywateli polskich „będzie istotnym krokiem w kierunku braterstwa i przyjaźni z narodem rosyjskim”.
1981:
    Rozpoczął działalność ośrodek TVP Rzeszów.
    Wprowadzono reglamentację mięsa i jego przetworów.
1983 – Premiera filmu „Wilczyca” w reżyserii Marka Piestraka.
1984 – Premiera filmu "Był jazz" w reżyserii Feliksa Falka. Z powodu worowadzenia stanu wojennego premiera filmu została opóźniona o 3 lata.
1990 – Sejm uchwalił ustawę „o uchyleniu ustawy o kontroli publikacji i widowisk, zniesieniu organów tej kontroli oraz o zmianie ustawy – Prawo prasowe”.
1993 – Powstała Jastrzębska Spółka Węglowa.
1996 – Ukazało się pierwsze wydanie czasopisma dla graczy gier komputerowych „CD-Action”.
1997:
    Sejm RP uchwalił ustawę lustracyjną.
    W warszawskiej FSO rozpoczęto produkcję modelu Polonez Atu.
2000 – Wystartowała telewizja TV4.
2001 – Polska stała się stroną Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych.
2007 – Kazimierz Nycz objął urząd arcybiskupa metropolity warszawskiego.
2008 – Sejm RP przyjął ustawę o ratyfikacji Traktatu lizbońskiego.
2009 – W rozegranym w Kielcach meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Świata reprezentacja Polski odniosła najwyższe zwycięstwo w swej historii, pokonując San Marino 10:0.
2016:
    Wystartował program państwowy Rodzina 500 plus.
    Zainaugurował działalność Teatr Miejski w Lesznie.

Urodzili się 11 kwietnia:

1591 – (data chrztu) Bartłomiej Strobel, polski malarz pochodzenia niemieckiego (zm. po 1647)
1649 – Fryderyka Amalia Oldenburg, księżniczka duńska, księżna Holstein-Gottorp (zm. 1704)
1655 – Wojciech Głazowicz, polski jezuita, teolog, filozof, pedagog (zm. 1719)
1740 – Józef Miączyński, polski generał, uczestnik konfederacji barskiej (zm. 1800)
1771 – (lub 24 kwietnia) Samuel Linde, polski leksykograf, językoznawca, tłumacz, pedagog, bibliograf, bibliotekarz pochodzenia szwedzkiego (zm. 1847)
1774 – Jan Weyssenhoff, polski generał pochodzenia niemieckiego (zm. 1848)
1809 – Leon Brzeziński, polski malarz, miniaturzysta (zm. 1865)
1845 – Franciszek Bylicki, polski literat, pedagog, muzyk, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1922)
1852 – Leon Wyczółkowski, polski malarz, grafik, rysownik, autor m.in. obrazów „Rybacy”, „Ujrzałem raz” i „Sarkofag św. Stanisława biskupa” (zm. 1936)
1870 – Leon Kowalski, polski malarz, grafik (zm. 1937)
1872 – Adam Kiciński, polski generał (zm. 1959)
1873 – Hermann Friedmann, polsko-niemiecki filozof, prawnik pochodzenia żydowskiego (zm. 1957)
1878 – Bernard Dembek, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy łomżyński (zm. 1937)
1880 – Edward Pepłowski, polski inżynier, polityk, minister, senator RP (zm. 1960)
1895:
    Juliusz Bieniek, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy katowicki (zm. 1978)
    Leon Strzelecki, polski generał (zm. 1968)
1898 – Samuel Baum, polski architekt pochodzenia żydowskiego (zm. 1941)
1900 – Helena Cierpka, polska nazaretanka, męczennica, błogosławiona (zm. 1943)
1901 – Halina Stabrowska, polska działaczka społeczna (zm. 1943)
1908 – Cecylia Vetulani, polska historyczka sztuki, konserwatorka zabytków (zm. 1980)
1910 – Stefan Piotrowski, polski astronom (zm. 1985)
1911 – Mieczysław Brożek, polski filolog klasyczny (zm. 2000)
1915:
    Stefan Kowalewski, polski podporucznik, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
    Stanisław Majewski, polski prawnik, polityk, prezes NBP, minister finansów, wicepremier (zm. 1985)
1916:
    Stefan Bakinowski, polski dziennikarz, wydawca (zm. 1983)
    Władysław Bogusz, polski fizyk (zm. 1975)
1917:
    Zbigniew Makowiecki, polski kawalerzysta, pułkownik WP, uczestnik II wojny światowej, działacz emigracyjny (zm. 2017)
    Jan Mroczek, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1994)
    Zdzisław Pyzik, polski poeta, autor tekstów piosenek (zm. 2000)
1918 – Edmund Bukowski, polski porucznik, żołnierz SZP-ZWZ-AK (zm. 1950)
1919 – Ernest Ziaja, polski hokeista (zm. 1997)
1921 – Władysław Matuszkiewicz, polski botanik, fitosocjolog (zm. 2013)
1925 – Zygmunt Komorowski, polski afrykanista, socjolog, antropolog, poeta, ojciec Bronisława (zm. 1992)
1927 – Adam Kuć, polski polityk, poseł na Sejm PRL
1929 – Wiesław Skrzydło, polski prawnik, wykładowca akademicki
1930:
    Krzysztof Berbeka, polski alpinista, taternik, ratownik górski, przewodnik tatrzański (zm. 1964)
    Stanisław Russocki, polski historyk (zm. 2002)
1931 – Jerzy Jędrzejewski, polski pilot doświadczalny, konstruktor i instruktor lotniczy (zm. 2018)
1935 – Richard Kuklinski, amerykański seryjny morderca pochodzenia polsko-irlandzkiego (zm. 2006)
1936:
    Kazimierz Małysiak, polski hokeista, trener (zm. 2016)
    Stanisław Słonina, polski rzeźbiarz, pedagog
1938:
    Leon Łochowski, polski aktor (zm. 2017)
    Bartłomiej Szyndler, polski historyk, profesor nauk humanistycznych (zm. 2011)
1940 – Władysław Komar, polski lekkoatleta, kulomiot, aktor, mistrz olimpijski z Monachium w 1972 r. w pchnięciu kulą, dwukrotny brązowy medalista Mistrzostw Europy w tej dyscyplinie – w Budapeszcie (1966) i Helsinkach (1971) (zm. 1998)
1941 – Józef Hajdasz, polski perkusista, członek zespołu Breakout (zm. 2015)
1947:
    Mirosława Marody, polska socjolog, profesor nauk humanistycznych, wykładowca akademicki
    Janusz Sosnowski, polski scenograf telewizyjny i filmowy
1948:
    Władysław Lisewski, polski samorządowiec, prezydent Szczecina
    Jerzy Rogalski, polski aktor
1949:
    Stefan Chwin, polski pisarz, krytyk literacki, historyk literatury, grafik, autor m.in. powieści „Hanemann”, „Esther”, „Złoty pelikan” i „Panna Ferbelin”
    Grzegorz Wasowski, polski dziennikarz radiowy, satyryk
1950 – Grzegorz Eberhardt, polski pisarz, historyk, dziennikarz (zm. 2014)
1951 – Leszek Kokoszka, polski hokeista
1952 – Aleksander Maliszewski, polski kompozytor
1953 – Zdzisław Krasnodębski, polski socjolog, publicysta, polityk, eurodeputowany
1954 – Benedykt Kocot, polski kolarz torowy
1955:
    Piotr Bratkowski, polski pisarz, krytyk literacki, felietonista, publicysta
    Jacek Krupa, polski polityk, marszałek województwa małopolskiego
1956:
    Krzysztof Jajuga, polski ekonomista
    Liliana Komorowska, polska aktorka
1957 – Magdalena Czajka, polska organistka, pedagog (zm. 2013)
1959 – Hanna Śleszyńska, polska aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Nic śmiesznego", „Awantura o Basię", „Kawalerskie życie na obczyźnie" oraz w serialach „Rodzina zastępcza" i „Daleko od noszy"; popularność zdobyła występując również w zespole kabaretowo-estradowym „Tercet czyli Kwartet", m.in. z Piotrem Gąsowskim
1960:
    Zdzisław Pupa, polski rolnik, polityk, poseł na Sejm i senator RP
    Jerzy Zalewski, polski aktor reżyser, scenarzysta i producent filmowy, dziennikarz
1961 – Tomasz Torgowski, polski koszykarz
1963:
    Zbigniew Łuc, polski akordeonista
    Waldemar Fornalik, polski piłkarz, trener
1964:
    Grzegorz Nagórski, polski pianista jazzowy
    Wojciech Płocharski, polski dziennikarz, podróżnik, kompozytor, autor tekstów piosenek
1965 – Józef Kaniecki, polski skrzypek (zm. 2006)
1968 – Mirosław Trzeciak, polski piłkarz
1970 – Dariusz Rekosz, polski autor literatury dziecięcej i młodzieżowej
1971 – Tomasz Gollob, polski żużlowiec, siedmiokrotny mistrz świata: indywidualnie w sezonie 2010 oraz sześciokrotnie w drużynie; wielokrotny mistrz Polski
1972 – Jarosław Kukowski, polski malarz
1974 – Tomasz Wilczek, polski koszykarz, trener
1975:
    Łukasz Borowiak, polski polityk, samorządowiec, poseł na Sejm RP, prezydent Leszna
    Damian Raczkowski, polski polityk, poseł na Sejm RP
    Katarzyna Radochońska, polska aktorka
1977 – DJ Deszczu Strugi, polski didżej, producent muzyczny
1978 – Przemysław Tajchert, polski żużlowiec
1979 – Stanisław Tyszka, polski prawnik, polityk, wicemarszałek Sejmu RP
1980 – Przemysław Niemiec, polski kolarz szosowy
1992 – Kamil Kalinowski, polski hokeista

Zmarli 11 kwietnia:

1079 – Stanisław ze Szczepanowa, polski duchowny katolicki, biskup krakowski, święty, patron Polski (ur. 1030)
1553 – Jerzy Logus, polski poeta (ur. ok. 1500)
1787 – Tomasz Kajetan Węgierski, polski pisarz, tłumacz, podróżnik (ur. 1756)
1835 – Benedykt Zielonka, polski pułkownik (ur. 1785)
1847 – Feliks Roszkiewicz, polski pułkownik (ur. 1773)
1848 – Franciszek Salezy Nakwaski, polski polityk, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej i powstania listopadowego (ur. 1771)
1866 – Władysław Oleszczyński, polski rzeźbiarz, medalier, grafik (ur. 1807)
1883 – Józef Kalasanty Pędracki, polski działacz patriotyczny i społeczny, burmistrz Tarnowa (ur. 1825)
1911 – Władysław Floriański, polski śpiewak (tenor) i reżyser operowy (ur. 1854)
1913 – Józef Gracjan Brojnowski, polski przyrodnik, malarz (ur. 1837)
1914 – Jakub Hirszberg, polski przemysłowiec, działacz społeczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1848)
1916 – Andrzej Mielewski, polski aktor (ur. 1866/67)
1925 – Jan Styka, malarz, uczeń Jana Matejki, autor obrazów o tematyce batalistycznej i patriotycznej, m.in. – wspólnie z Wojciechem Kossakiem – „Panoramy Racławickiej”
1928 – Władysław Janowski, polski internista, bakteriolog, wydawca (ur. 1866)
1938 – Bronisława Wójcik-Keuprulian, polska muzykolog (ur. 1890)
1941 – Wacław Bajkowski, polski adwokat, samorządowiec, prezydent Lublina (ur. 1875)
1942 – Symforian Ducki, polski franciszkanin, męczennik, błogosławiony (ur. 1888)
1944 – Bruno Winawer, polski komediopisarz, prozaik, felietonista pochodzenia żydowskiego (ur. 1883)
1950 – Nepomucena Piasecka, polska działaczka narodowa w Wielkopolsce (ur. 1860)
1952 – Vincent Lucas Mrzyglód, polski malarz, konserwator i restaurator zabytków (ur. 1884)
1959 – Jerzy Kirchmayer, polski generał, publicysta, oficer sztabu Armii „Pomorze", Komendy Głównej Armii Krajowej; współautor planu „Burza"; generał Ludowego Wojska Polskiego; w 1951 r. skazany na dożywocie w jednym z najgłośniejszych procesów pokazowych stalinowskiej Polski - tzw. procesie generałów (ur. 1895)
1963 – Henryk Reyman, polski piłkarz, trener (ur. 1897)
1968 – Leonard Biedrzycki, polsko-brytyjski tancerz, aktor, pedagog (ur. 1923)
1971:
    Zbigniew Drzewiecki, polski pianista, pedagog (ur. 1890)
    Józef Taube, polski podpułkownik kawalerii, polityk, senator RP (ur. 1893)
1977 – Ludomił Rayski, polski generał pilot, inżynier; od 1926 r. szef Departamentu Lotnictwa, a od 1936 do marca 1939 r. dowódca Lotnictwa WP; w sierpniu 1939 r. mianowany II wiceministrem spraw wojskowych (ur. 1892)
1980 – Bronisław Przyłuski, polski dramatopisarz, poeta, tłumacz (ur. 1905)
1981:
    Jan Czapla, polski polityk, działacz ruchu ludowego (ur. 1912)
    Czesław Krug, polski piłkarz, trener (ur. 1904)
1984 – Władysław Liniarski, polski pułkownik, komendant Okręgu Białostockiego ZWZ-AK (1940–1945), a następnie na terenie tego okręgu dowódca Armii Krajowej Obywatelskiej; aresztowany w 1945 r. przez UB, skazany na karę śmierci, wyrok zamieniony na 10 lat więzienia (ur. 1897)
1995 – Jerzy Ambroziewicz, polski dziennikarz, pisarz (ur. 1931)
1999 – Krystyna Nastulanka, polska dziennikarka, scenarzystka filmowa (ur. ?)
2000:
    Lucia Dlugoszewski, amerykańska poetka i kompozytorka polskiego pochodzenia (ur. 1925)
    Dominik Lasok, polsko-brytyjski prawnik, filozof (ur. 1921)
    Jadwiga Rubiś, polska fotoreporterka, dziennikarka (ur. 1948)
    Joanna Wilińska, polska dziennikarka, satyryk, scenarzystka filmowa (ur. 1917)
2001 – Jerzy Krasówka, polski piłkarz (ur. 1924)
2004 – Andrzej Kowalski, polski malarz, grafik, eseista, pedagog (ur. 1930)
2006:
    Tomasz Chełmiński, polski iluzjonista (ur. 1929)
    Winand Osiński, polski lekkoatleta, maratończyk (ur. 1913)
2008:
    Franciszek Duszeńko, polski rzeźbiarz (ur. 1925)
    Władysław Tarała, polski wojskowy (ur. 1925)
2013:
    Adam Galos, polski historyk (ur. 1924)
    Hilary Koprowski, polski biolog, wirusolog (ur. 1916)
2015 – Janusz Kurczab, polski szermierz, taternik, alpinista, publicysta (ur. 1937)
2016 – Liliana Barańska, polska polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1955)
2017:
    Halina Pilawska, polska pediatra, epidemiolog, działaczka społeczna, uczestniczka powstania warszawskiego (ur. 1924)
    Lucyna Turek-Kwiatkowska, polska historyk, archiwistka (ur. 1925)
2019:
    Ryszard Brzozowski, polski lekarz, profesor nauk medycznych, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1925)
    Henryk Grotowski, polski hokeista na trawie (ur. 1949)