Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 12 maja:
1330 – II wojna polsko-krzyżacka: wojska zakonne zdobyły i zburzyły Wyszogród Kujawski.
1364 – Król Kazimierz III Wielki ogłosił akt fundacyjny Akademii Krakowskiej – najstarszej polskiej uczelni, w 1817 r. przemianowanej na Uniwersytet Jagielloński.
1373 – Książę mazowiecki Siemowit III nadał prawa miejskie Ostrołęce.
1575 – Minął ostateczny termin powrotu do kraju wyznaczony królowi Henrykowi Walezemu pod groźbą utraty polskiej korony. Tego samego dnia rozpoczął się w Stężycy zjazd szlachty na którym nie podjęto żadnych decyzji.
1651 – Powstanie Chmielnickiego: armia polska dowodzona przez hetmana polnego koronnego Marcina Kalinowskiego pokonała wojska kozacko-tatarskie w bitwie pod Kopyczyńcami.
1689 – Wielki pożar Wołowa.
1706 – Z terenu Polski widoczne było całkowite zaćmienie Słońca.
1802 – Pożar doszczętnie zniszczył zabudowę Nowego Stawu koło Malborka.
1817 – W Warszawie otwarto pierwszą w kraju Giełdę Papierów Wartościowych.
1834 – W Bernie powstała Młoda Polska, organizacja niepodległościowa, głosząca hasła wolności, równości i braterstwa.
1899 – W Grudziądzu wyjechał na trasę pierwszy tramwaj elektryczny.
1902 – Otwarto synagogę im. Małżonków Nożyków w Warszawie.
1903 – Wielki pożar Biecza.
1906 – Założono Teatr Mały w Warszawie.
1919 – W Warszawie rozpoczęła działalność Francuska Szkoła Pilotów, jedna z pierwszych wojskowych szkół lotniczych w Polsce.
1926 – Marszałek Józef Piłsudski rozpoczął przewrót majowy.
1935:
Gen. Edward Śmigły-Rydz objął stanowisko generalnego inspektora Sił Zbrojnych.
Po śmierci Józefa Piłsudskiego wprowadzono żałobę narodową.
1936:
Powstał Komitet Obrony Rzeczypospolitej.
W Wilnie na cmentarzu na Rossie, w kwaterze wojskowej z wojny polsko-bolszewickiej, pochowano sprowadzone z Sugint na Litwie prochy Marii z Billewiczów Piłsudskiej – matki marszałka Józefa Piłsudskiego oraz jego serce.
1940 – Zbrodnia katyńska: wyruszyły ostatnie transporty śmierci oficerów polskich z Kozielska do Katynia i ze Starobielska do Charkowa.
1942 – W KL Auschwitz II-Birkenau Niemcy zamordowali 1500 Żydów z Sosnowca.
1943:
W proteście przeciwko obojętności świata wobec Zagłady narodu żydowskiego członek Rady Narodowej RP w Londynie Szmul Zygielbojm popełnił samobójstwo.
Żołnierze Batalionów Chłopskich dokonali w nocy z 12 na 13 maja ataku na niemiecki wojskowy pociąg urlopowy na dzisiejszej linii kolejowej nr 7 pomiędzy Puławami a Gołębiem, zabijając lub raniąc kilkudziesięciu Niemców.
W nocy z 12 na 13 maja miał miejsce sowiecki nalot na Warszawę. Według komunikatu niemieckiego zginęło około 150 osób.
1946 – Konsekracja Stefana Wyszyńskiego na biskupa lubelskiego.
1949 – Premiera filmu wojennego "Za wami pójdą inni" w reżyserii Antoniego Bohdziewicza.
1952 – Wprowadzono reglamentację cukru i słodyczy, dopuszczając jednocześnie wolną sprzedaż cukru po tzw. cenach komercyjnych.
1971 – W Gdańsku urodziły się pięcioraczki.
1981 – Zarejestrowano NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”.
1983 – Maturzysta Grzegorz Przemyk został zatrzymany i pobity przez funkcjonariuszy MO w komisariacie przy ul. Jezuickiej na Starym Mieście w Warszawie, w wyniku czego zmarł dwa dni później w szpitalu.
1989:
Otwarto Muzeum Sportu w Olsztynie.
Prawnie uznano wyznanie Świadków Jehowy w Polsce.
1990 – Powstało Porozumienie Centrum.
1994 – Premiera filmu „Trzy kolory. Czerwony” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.
1997 – Rozpoczęła się wymiana powszechnych świadectw udziałowych na akcje Państwowego Funduszu Inwestycyjnego.
2001 – W Krakowie odsłonięto pomnik Piotra Skargi.
2006 – Sejm RP przyjął ustawę o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.
2010 – Na warszawskiej giełdzie zadebiutowały akcje PZU.
2016 – Oddano do użytku kompleks budynków biurowych Warsaw Spire.
Urodzili się 12 maja:
1670 – August II Mocny, książę Saksonii, król Polski (zm. 1733)
1755 – Nereusz Ostaszewski, polski szlachcic, polityk, poseł, szambelan królewski (zm. 1803)
1805 – Jan Nepomucen Bobrowicz, polski kompozytor, gitarzysta, wydawca (zm. 1881)
1806 – Józef Hutten-Czapski, polski generał (zm. 1900)
1835 – Bolesław Syrewicz, polski rzeźbiarz (zm. 1899)
1851 – Samuel Dickstein, polski matematyk, pedagog, historyk nauki pochodzenia żydowskiego (zm. 1939)
1853 – Antonina Englisch, polska taterniczka (zm. 1940)
1859 – Janina Omańkowska, polska publicystka, działaczka społeczna, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1927)
1861 – Marian Zdziechowski, polski filozof, historyk idei (zm. 1938)
1862 – Stanisław Józef Thugutt, polski mineralog (zm. 1956)
1871 – Feliks Kopera, polski historyk sztuki, muzeolog (zm. 1952)
1884 – Henryk Kołodziejski, polski ekonomista, historyk, publicysta, polityk, poseł do KRN i na Sejm Ustawodawczy (zm. 1953)
1886 – Halina Krahelska, polska socjolog, działaczka społeczna, pisarka, publicystka (zm. 1945)
1890 – Michał Grażyński, polski wojskowy, polityk, uczestnik Powstań Śląskich, wojewoda śląski (1926–1939), przewodniczący ZHP (1931–1939) (zm. 1965)
1897 – Henryk Modrzewski, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1965)
1902:
Irena Bączkowska, polska pisarka (zm. 2006)
Zofia Gomułkowa, polska działaczka komunistyczna pochodzenia żydowskiego (zm. 1986)
1903:
Stanisław Brzeziński, polski historyk, dziennikarz, działacz polityczny i społeczny (zm. 1972)
Tadeusz Prejzner, polski kompozytor, dyrygent, publicysta, pedagog (zm. 1944)
1904 – Aleksander Sałacki, polski pułkownik (zm. 2008)
1905 – Jerzy Orzechowski, polski major pilot (zm. 1988)
1906:
Marian Jachimowicz, polski poeta, tłumacz, malarz (zm. 1999)
Artur Jastrzębski, polski generał brygady, działacz komunistyczny (zm. 1981)
1907:
Henryk Batowski, polski historyk, slawista (zm. 1999)
Antoni Tiałowski, polski plutonowy piechoty (zm. 1942)
1909 – Walentyna Najdus-Smolar, polska historyk pochodzenia żydowskiego (zm. 2004)
1910 – Jan Bogusławski, polski architekt (zm. 1982)
1912:
Michel Sima, polsko-francuski rzeźbiarz, fotografik (zm. 1987)
Franciszek Suknarowski, polski rzeźbiarz, malarz (zm. 1998)
1916:
Stanisław Panek, polski antropolog (zm. 1999)
Stanisław Sołdek, polski stoczniowiec, przodownik pracy (zm. 1970)
1917 – Irena Koprowska, polska lekarka cytolog (zm. 2012)
1920:
Irena Anders, polska aktorka, artystka rewiowa, działaczka polonijna w Wielkiej Brytaniii; żona gen. Władysława Andersa (zm. 2010)
Stanisław Grzelak, polski kolarz szosowy
Paweł Wildstein, polski pułkownik, działacz społeczności żydowskiej (zm. 2008)
1926:
Lucyna Frąckiewicz, polska ekonomistka (zm. 2009)
Jerzy Andrzej Skrodzki, polski dziennikarz, publicysta historyczny (zm. 2013)
1929 – Leszek Jezierski, polski piłkarz, trener (zm. 2008)
1930 – Juliusz Puchalski, polski rysownik, karykaturzysta (zm. 2011)
1931 – Tadeusz Wołoszyn, polski duchowny katolicki, jezuita, teolog (zm. 2018)
1932 – Aleksander Abłamowicz, polski romanista, literaturoznawca (zm. 2011)
1933 – Zofia Kucówna, polska aktorka, pedagog, autorka wspomnień; występowała m.in. w warszawskim Teatrze Powszechnym, Teatrze Ateneum, Teatrze Narodowym i Teatrze Współczesnym; znana również jako wykonawczyni piosenek Agnieszki Osieckiej oraz piosenek z „Kabaretu Starszych Panów”, m.in. „Kaziu, zakochaj się”
1934 – Zbigniew Skrudlik, polski florecista
1935 – Przemysław Wojciechowski, polski działacz turystystyczny (zm. 1994)
1936 – Jerzy Bauer, polski kompozytor, dyrygent, teoretyk muzyki
1938:
Andrzej J. Jaroszewicz, polski operator i reżyser filmowy
Andrzej Zabłudowski, polski logik, filozof analityczny (zm. 2008)
1942 – Adam Bujak, polski fotograf, autor licznych albumów zdjęciowych poświęconych papieżowi Janowi Pawłowi II
1944 – Włodzimierz Trams, polski koszykarz
1946:
Witold Koziński, polski ekonomista, bankowiec
Józef Rychlik, polski kompozytor
Daniel Libeskind, architekt, autor m.in. projektu Muzeum Żydowskiego w Berlinie, Muzeum Felixa Nussbauma, Imperial War Museum North w Manchesterze, a także wieżowca Złota 44 w Warszawie
1948 – Adam Ziemianin, polski poeta
1953 – Wojciech Ziemiański, polski aktor
1955 – Piotr Bikont, polski dziennikarz, publicysta, krytyk kulinarny (zm. 2017)
1957 – Andrzej Kałucki, polski witrażysta
1960 – Leszek Wojtasiak, polski samorządowiec, wicemarszałek województwa wielkopolskiego
1962 – Zbigniew Wojciechowski, polski polityk, poseł na Sejm RP, wicemarszałek województwa lubelskiego
1964 – Przemysław Gosiewski, polski polityk, poseł na Sejm RP, minister-członek Rady Ministrów, wicepremier (zm. 2010)
1967:
Paweł Althamer, polski rzeźbiarz, performer, autor instalacji i filmów wideo
Grzegorz Kowalczyk, polski aktor, tancerz
1968 – Jacek Braciak, polski aktor, wystąpił m.in. w filmach „Edi”, „Róża”, „Drogówka”, „Pod Mocnym Aniołem”, „Wołyń”, a także w serialach „Glina” i „Rodzinka.pl”
1969 – Jan Hryniak, polski reżyser filmowy
1970 – Dariusz Karamuz, polski hokeista
1971 – Włodzimierz Bartos, polski sędzia piłkarski
1972 – Zbigniew Smółka, polski piłkarz, trener
1973 – Marzena Zając, polska aktorka
1974 – Paweł Niedźwiecki, polski kolarz szosowy
1975 – Michał Wierusz-Kowalski, polski dziennikarz, zawodnik i działacz jeździecki (zm. 2016)
1977 – Joka, polski raper, członek zespołu Kaliber 44
1978:
Tomasz Glazik, polski muzyk jazzowy
Lidia Kopania, polska piosenkarka
1979 – Adam Szczyszczaj, polski aktor
1983:
Alicja Bachleda-Curuś, polska aktorka, piosenkarka, wystąpiła m.in. w filmach „Syzyfowe prace”, „Pan Tadeusz”, „Wrota Europy” i „Bitwa pod Wiedniem”
Adam Bielecki, polski wspinacz
Katarzyna Senyk, polska dziennikarka, prezenterka telewizyjna i radiowa
1987 – Michał Kotlorz, polski hokeista
1988 – Wojciech Sobala, polski siatkarz
1989:
Konrad Eleryk, polski aktor
Marcin Szymczyk, polski motorowodniak
1992:
Anna Brysz, polska judoczka
Martyna Stelmach, polska koszykarka
1995 – Mariusz Stępiński, polski piłkarz
Zmarli 12 maja:
1420 – Elżbieta Granowska, królowa Polski (ur. ok. 1372)
1563 – Jan Ocieski, polski szlachcic, prawnik, dyplomata, polityk, kanclerz wielki koronny (ur. 1501)
1666 – Błażej Derey, polski dominikanin, iluminator, skryptor, restaurator iluminowanych kodeksów (ur. ok. 1587)
1689 – Kazimierz Władysław Radomicki, polski szlachcic, polityk (ur. 1623)
1711 – Andrzej Chryzostom Załuski, polski duchowny katolicki, biskup warmiński, płocki i kijowski, kanclerz wielki koronny, dyplomata, tłumacz (ur. 1650)
1789 – Aleksandra Grabowska, polska szlachcianka (ur. 1771)
1842 – Walenty Wańkowicz, polski malarz (ur. 1799)
1858 – Karolina Wojnarowska, polska pisarka (ur. 1814)
1881 – Adam Ferdynand Adamowicz, polski lekarz, weterynarz, historyk nauki (ur. 1802)
1900 – Józef Hutten-Czapski, polski generał (ur. 1806)
1902:
Ludwik Kurella, polski malarz (ur. 1834)
Maria Zakrzewska, niemiecka lekarka, feministka, abolicjonistka pochodzenia polskiego (ur. 1829)
1919 – Karol Miarka (młodszy), polski drukarz, wydawca, górnośląski działacz społeczny i narodowościowy (ur. 1856)
1925 – Wilhelm Kloske, polski duchowny katolicki pochodzenia niemieckiego, biskup pomocniczy gnieźnieńsko-poznański (ur. 1852)
1933 – Kazimierz Olszowski, polski prawnik, dyplomata (ur. 1865)
1934 – Antoni Uruski, polski pianista, kompozytor, pedagog (ur. 1872)
1935 – Józef Piłsudski, polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy, wojskowy, polityk, marszałek Polski, Naczelnik Państwa, minister spraw wojskowych, premier RP, zmarł w Belwederze w Warszawie o godz. 20.45 (ur. 1867)
1937 – Antoni Beaupré, polski dziennikarz (ur. 1860)
1943 – Szmul Zygielbojm, polski polityk, działacz związkowy pochodzenia żydowskiego (ur. 1895)
1944:
Józef Flach, polski krytyk literacki i teatralny, publicysta (ur. 1873)
Ryszard Szkubacz, polski kapral piechoty (ur. 1916)
1945 – Julius Fromm, niemiecki chemik pochodzenia polsko-żydowskiego (ur. 1883)
1946:
Michał Rapacz, polski duchowny katolicki, męczennik, Sługa Boży (ur. 1904)
Leopold Socha, polski Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (ur. 1909)
1948:
Stanisław Kasznica, polski podporucznik, ostatni komendant NSZ (ur. 1908)
Lech Neyman, polski kapitan NSZ (ur. 1908)
1952 – Stanisław Kapuściński, polski dermatolog (ur. 1890)
1954 – Józef Mamak, polski działacz ruchu ludowego (ur. 1868)
1955 – Wincenty Kępczyński, polski działacz socjalistyczny i związkowy (ur. 1893)
1961 – Ignacy Zelek, polski rzeźbiarz (ur. 1894)
1963 – Stanisław Wiechowicz, polski kompozytor, dyrygent chóralny, krytyk muzyczny, pedagog (ur. 1893)
1966:
Anna Langfus, francuska pisarka pochodzenia polskiego (ur. 1920)
Ludwik Hieronim Morstin, polski pisarz, tłumacz (ur. 1886)
1967:
Wojciech Zamecznik, grafik, autor plakatów, fotografik (ur. 1923)
Stanisław Osiecki, polski polityk, poseł na Sejm i senator RP, minister reform rolnych oraz przemysłu i handlu, wicemarszałek Sejmu (ur. 1875)
1970 – Władysław Anders, polski generał, organizator i dowódca Armii Polskiej w ZSRS, a następnie 2. Korpusu Polskiego; od lutego do maja 1945 r. pełnił obowiązki Naczelnego Wodza; pochowany na cmentarzu Monte Cassino. (ur. 1892)
1975 – Józef Leszczyński, polski historyk (ur. 1930)
1978 – Zdzisław Obertyński, polski duchowny katolicki, historyk Kościoła i sztuki (ur. 1894)
1984 – Antoni Komendo-Borowski, polski piłkarz (ur. 1912)
1985 – Bohdan Wodiczko, polski dyrygent, pedagog; kierownik artystyczny i pierwszy dyrygent Filharmonii Narodowej w Warszawie; kierownik artystyczny filharmonii w Rejkiawiku; dyrektor artystyczny i pierwszy dyrygent Opery Warszawskiej; dyrygent Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach; dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Wielkiego w Łodzi (ur. 1911)
1988 – Czesław Grenda, polski ekolog (ur. 1920)
1990 – Ewa Harsdorf, polska malarka, graficzka (ur. 1910)
1992 – (lub 13 maja) Wanda Rutkiewicz, wybitna himalaistka, która jako trzecia kobieta i pierwsza Europejka stanęła na wierzchołku najwyższego szczytu świata – Mount Everest (ur. 1943)
1997 – Wacław Dec, polski lekarz ginekolog (ur. 1931)
1998 – Binem Heller, polsko-izraelski poeta (ur. 1908)
1999 – Jerzy Stroba, polski duchowny katolicki, arcybiskup poznański (ur. 1919)
2000 – Władysław Miziołek, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy warszawski, ekumenista (ur. 1914)
2001 – Marian Knast, polski generał dywizji (ur. 1923)
2002 – Irena Maślińska, polska aktorka (ur. 1918)
2005 – Zdzisław Gierwatowski, polski piłkarz, trener, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1920)
2008 – Irena Sendlerowa, polska działaczka społeczna, w czasie II wojny światowej szefowa wydziału dziecięcego Rady Pomocy Żydom „Żegota”; udzieliła pomocy 2,5 tys. dzieci żydowskich, wywożąc je z warszawskiego getta i ukrywając w polskich rodzinach, w sierocińcach oraz klasztorach Sprawiedliwa wśród Narodów Świata (ur. 1910)
2010 – Stanisław Kukuryka, polski polityk, poseł na Sejm PRL, minister budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych (ur. 1928)
2011:
Tadeusz Żuk, polski inżynier, autor podręczników i publikacji naukowych (ur. 1933)
Piotr Żyżelewicz, polski perkusista, członek zespołów: Armia, Izrael, Voo Voo i 2Tm2,3 (ur. 1965)
2016:
Maria Czubaszek, polska poetka, satyryk, scenarzystka, autorka tekstów piosenek (ur. 1939)
Tomasz Jurasz, polski pisarz, historyk sztuki (ur. 1929)
Ryszard Kolasa, polski lekkoatleta, tyczkarz (ur. 1964)
2017 – Krzysztof Zorski, polski dziennikarz sportowy (ur. 1955)
2018 – Jerzy Jędrzejewski, polski pilot doświadczalny, konstruktor i instruktor lotniczy (ur. 1931)
2019 – Czesław Kurzajewski, polski dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1944)
Przypisy