Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 16 maja:
1575 – Król Polski Henryk III Walezy został uznany za zbiegłego.
1648 – Powstanie Chmielnickiego: wojska polskie poniosły klęskę w bitwie nad Żółtymi Wodami.
1657 – Ks. Andrzej Bobola został w okrutny sposób zamęczony na śmierć przez Kozaków w rzeźni w Janowie Poleskim; kanonizowany przez papież Piusa XI w 1938 r., w 2002 r. ogłoszony patronem Polski.
1771 – Król Stanisław August Poniatowski zawarł układ na mocy którego dowódca wojsk rosyjskich w Polsce gen. Iwan Weymarn i Franciszek Ksawery Branicki na czele królewskich pułków nadwornych i części gwardii mieli wspólnie toczyć walki z konfederatami barskimi. Pieniądze na ten cel król otrzymał od ambasadora rosyjskiego Kaspra von Salderna.
1794 – Insurekcja kościuszkowska: król Prus Fryderyk Wilhelm II ogłosił przystąpienie do walki z powstaniem.
1903 – Ukazało się pierwsze wydanie krakowskiego dziennika „Nowiny”.
1915 – I wojna światowa: początek walk I Brygady Legionów Polskich pod Konarami i Kozinkiem; w walkach, które trwały do 22 maja, z rosyjską 3. Dywizją Grenadierów poległo blisko 700 legionistów, czyli ponad 12 proc. stanu osobowego brygady.
1920 – Przeprowadzono wybory do Zgromadzenia Konstytucyjnego przyszłego Wolnego Miasta Gdańska.
1921 – Założono klub piłkarski Goplania Inowrocław.
1925 – Podniesiono polską banderę na pierwszym w II Rzeczypospolitej jachcie morskim SY „Carmen”.
1929 – W Poznaniu otwarto Powszechną Wystawę Krajową.
1940 – W Krakowie odbyła się kluczowa dla Akcji AB konferencja w sprawie „nadzwyczajnych posunięć koniecznych dla zabezpieczenia spokoju i porządku w Generalnym Gubernatorstwie”.
1943 – Oddziały niemieckie zburzyły warszawską Wielką Synagogę. Z tym wydarzeniem wiąże się upadek powstania w getcie warszawskim.
1944:
Bunt Romów w obozie cygańskim KL Birkenau.
Początek deportacji do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau 438 tys. Żydów z Węgier.
W bitwie pod Sucharami batalion 77. Pułku Piechoty Armii Krajowej rozbił oddział niemiecko-ukraiński.
1954 – Ukazało się pierwsze wydanie śląskiego tygodnika „Panorama”.
1958 – W okolicach Nowego Miasta nad Pilicą i Rawy Mazowieckiej trąby powietrzne wyrządziły poważne zniszczenia na obszarze kilkunastu km².
1975 – Premiera 1. odcinka serialu telewizyjnego "Czterdziestolatek" w reżyserii Jerzego Gruzy.
1983 – Premiera filmu sensacyjnego "Wielki Szu" w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
1989 – W Krakowie doszło do gwałtownych starć milicji z młodzieżą uczestniczącą w manifestacjach zorganizowanych przez KPN, NZS, Federację Młodzieży Walczącej i Ruch WiP.
1991 – Wraz z rozformowaniem Wojsk Ochrony Pogranicza rozpoczęła funkcjonowanie Straż Graniczna.
2005 – W Warszawie rozpoczął się szczyt Rady Europy.
2009 – Na antenie TVP1 wyemitowano ostatni odcinek programu rozrywkowego Śmiechu warte.
2010 – Początek powodzi w południowej części kraju.
Urodzili się 16 maja:
1680 – Krzysztof Andrzej Jan Szembek, polski duchowny katolicki, biskup chełmski, przemyski i warmiński, sekretarz wielki koronny, kanonik krakowski (zm. 1740)
1755 – Jan Nepomucen Kossakowski, polski duchowny katolicki, biskup inflancko-piltyński, wileński i inflancki, członek Komisji Edukacji Narodowej (zm. 1808)
1814 – Jan Nepomucen Sadowski, polski archeolog, etnograf, slawista, dziennikarz (zm. 1897)
1825 – Maria Angela Truszkowska, polska zakonnica, założycielka zgromadzenia felicjanek; beatyfikowana w 1993 (zm. 1899)
1830 – Kazimierz Mirecki, polski malarz (zm. 1911)
1850 – Jan Mikulicz-Radecki, polski chirurg (zm. 1905)
1859 – Jan Gadomski, polski pisarz, publicysta, wydawca (zm. 1906)
1863 – Aureli Drogoszewski, polski krytyk i historyk literatury (zm. 1943)
1864 – Honorata Leszczyńska, polska aktorka (zm. 1937)
1874 – Antoni Żychliński, polski prawnik, polityk, minister sprawiedliwości (zm. 1929)
1884 – Piotr Rytel, polski kompozytyor (zm. 1970)
1890:
Jan Choiński-Dzieduszycki, polski ziemianin, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1971)
Zofia Suchcitzowa, polska zoolog, histolog, cytolog (zm. 1974)
1891 – Józef Włodek, polski samorządowiec, prezydent Grudziądza (zm. 1944)
1894:
Zygmunt Chmielewski, polski aktor (zm. 1978)
Jan Czechowski, polski polityk, kierownik resortu sprawiedliwości PKWN (zm. 1972)
1898 – Tamara Łempicka, polska malarka (zm. 1980)
1899 – Jan Bryk, polski prehistoryk, archeolog, samorządowiec (zm. 1940)
1902 – Jan Kiepura (tenor), aktor, światowej sławy śpiewak operowy, wystąpił m.in. w filmach „Kocham wszystkie kobiety”, „O czym się nie myśli”, „Neapol, śpiewające miasto” i „Zdobyć cię muszę” (zm. 1966)
1906 – Jan Stoberski, polski pisarz (zm. 1997)
1907 – Jan Blaton, polski fizyk (zm. 1948)
1908 – Ryszard Nieszporek, polski polityk, poseł na Sejm PRL, minister górnictwa i energetyki (zm. 1985)
1910 – Jan Kazimierczak, polski pedagog, działacz związkowy i społeczno-oświatowy, polityk (zm. 2011)
1911:
Tadeusz Brzoza, polski architekt, taternik (zm. 1985)
Tadeusz Etter, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy poznański (zm. 1984)
1912 – Stanisław Śreniowski, polski historyk (zm. 1957)
1916 – Zygmunt Jan Skrobański, polski architekt (zm. 1968)
1919:
Zbigniew Kurtycz, polski piosenkarz, gitarzysta, kompozytor (zm. 2015)
Liberace, amerykański artysta estradowy pochodzenia polsko-włoskiego (zm. 1987)
1920 – Leopold Tyrmand, polski pisarz, publicysta, popularyzator jazzu pochodzenia żydowskiego, autor powieści „Zły” oraz „Dziennika 1954” (zm. 1985)
1922 – Adam Kwiatkowski, polski aktor (zm. 2005)
1924:
Tadeusz Kubiak, polski poeta, satyryk (zm. 1979)
Ryszard Mielnik, polski inżynier, przewodnik turystyczny (zm. 2000)
1926:
Jan Janikowski, polski kompozytor (zm. 1990)
Ryszard Karski, polski polityk, minister handlu zagranicznego, dyplomata (zm. 2019)
Alina Szapocznikow, polska rzeźbiarka, graficzka (zm. 1973)
1927:
Czesław Limont, polski działacz komunistyczny, dyplomata (zm. 2008)
Stanisław Michalik, polski aktor (zm. 2010)
1930:
Stanisław Brudny, polski aktor warszawskiego Teatru Studio; zagrał m.in. w filmach „Komediantka”, „Tato” i „Statyści”
Jerzy Szukała, polski polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2012)
Janina Traczykówna, polska aktorka, przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Dramatycznym; wystąpiła m.in. w filmach „Ludzie z pociągu”, „Walet pikowy”, „Noce i dnie”, „Brunet wieczorową porą”, „Dzień świra” i „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”
Krystyna Zachwatowicz, polska scenografka, aktorka, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych
1937 – Gustaw Bujok, polski skoczek narciarski (zm. 2017)
1938 – Jerzy Kaczkowski, polski sztangista, trener (zm. 1988)
1940 – Andrzej Baturo, polski fotograf, wydawca (zm. 2017)
1941 – Jan Mucha, polski żużlowiec (zm. 2014)
1944 – Maciej Zembaty, polski poeta, satyryk, piosenkarz, reżyser radiowy, scenarzysta filmowy, tłumacz poezji Leonarda Cohena (zm. 2011)
1946:
Marian Erdman, polski polityk, samorządowiec, prezydent Gorzowa Wielkopolskiego
Andrzej Piotrowski, polski generał brygady
1947:
Mieczysław Mietła, polski samorządowiec, polityk, senator RP
Bill Smitrovich, amerykański aktor pochodzenia polskiego
1948:
Felicjan Andrzejczak, polski piosenkarz, muzyk
Michał Ratyński, polski reżyser teatralny
1949:
Andrzej Baran, polski piłkarz (zm. 2017)
Bronisław Bebel, polski siatkarz
1950:
Anna Romantowska, polska aktorka, wystąpiła w filmach „Dzieci i ryby”, „Kobieta i kobieta”, „Zabij mnie glino”, „Przesłuchanie”, „Sztuka kochania”, „Statyści”, „Nigdy nie mów nigdy”, a także w serialach „Matki, żony i kochanki” oraz „Czas honoru”
Janina Sagatowska, polska prawnik, polityk, senator RP
1954 – Zdzisław Pidek, polski rzeźbiarz, pedagog (zm. 2006)
1955 – Jerzy Masłowski, polski historyk, polityk, senator RP
1956:
Adam Pomorski, polski tłumacz
Ewa Skoczkowska, polska scenografka filmowa
1957:
Tomek Bartoszyński, polsko-amerykański matematyk
Piotr Gadzinowski, polski dziennikarz, publicysta, polityk, poseł na Sejm RP
1959 – Marta Dobosz, polska aktorka
1961 – Jakub Skiba, polski polityk, sekretarz stanu w MSWiA
1962:
Dariusz Malejonek, polski muzyk, gitarzysta, wokalista, kompozytor, autor tekstów, producent muzyczny, członek zespołów: Kultura, Izrael, Moskwa, Armia, Houk, 2Tm2,3, Arka Noego i Maleo Reggae Rockers
Jerzy Walczak, polski aktor
1965:
Grzegorz Pacek, polski scenarzysta, reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych
Grzegorz Ślak, polski przedsiębiorca
1966 – Zofia Wolan, polska lekkoatletka, chodziarka
1968:
Leszek Kuzaj, polski kierowca rajdowy
1970 – Jakub Malik, polski literaturoznawca (zm. 2017)
1971 – Marcin Rozynek, polski piosenkarz
1972:
Szymon Bobrowski, polski aktorr, wystąpił m.in. w filmach „Prawo ojca”, „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową”, „Strefa ciszy”, „Serce na dłoni”, „Róża”, „Bokser”; znany także z seriali „Na dobre i na złe”, „Magda M.”, „Oficerowie” i „Instynkt”
Andrzej Duda– od 6 sierpnia 2015 r. prezydent Polski; doktor nauk prawnych, polityk Prawa i Sprawiedliwości, w latach 2006–2007 wiceminister sprawiedliwości w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, od 2008 r. podsekretarz stanu w kancelarii prezydenta Lecha Kaczyńskiego; w latach 2007–2011 członek Trybunału Stanu; poseł na Sejm VII kadencji, europarlamentarzysta w latach 2014–2015
Dariusz Trafas, polski lekkoatleta, oszczepnik
Mylène Troszczynski, francuska działaczka samorządowa, polityk pochodzenia polskiego
1973:
Michał Figurski, polski prezenter radiowo-telewizyjny
Grzegorz Niciński, polski piłkarz, trener
1975:
Andrzej Izdebski, polski muzyk, producent muzyczny
Sebastian Nowak, polski piłkarz
1976:
Arkadiusz Dzierżawa, polski basista, członek zespołu Łzy
Anna Gajewska, polska aktorka
1982 – Łukasz Kubot, polski tenisista
1983 – Krzysztof Brejza, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm i senator RP
1991 – Matthias Plachta, niemiecki hokeista pochodzenia polskiego
1997 – Dawid Woch, polski siatkarz
Zmarli 16 maja:
1211 – Mieszko I Plątonogi, książę raciborski, opolski i krakowski (ur. ?)
1368 – Maciej z Gołańczy, polski duchowny katolicki, biskup kujawski (ur. 1285)
1543 – Maciej Przybyło, polski humanista, lekarz miejski (ur. przed 1490)
1561 – Jan Amor Tarnowski, polski pamiętnikarz, teoretyk wojskowości, kasztelan, wojewoda, hetman wielki koronny (ur. 1488)
1613 – Jerzy Mniszech, polski szlachcic, polityk (ur. ok. 1548)
1657 – Andrzej Bobola, polski jezuita, kaznodzieja, misjonarz ludowy, męczennik, święty (ur. 1591)
1739 – Antoni Kazimierz Sapieha, polski polityk (ur. 1689)
1768 – Szymon Zaremba, polski szlachcic, polityk (ur. 1724)
1812 – Mikołaj Mickiewicz, polski adwokat, ojciec Adama (ur. 1765)
1832 – Jan Antoni de Potoczki, polski duchowny katolicki pochodzenia ormiańskiego, biskup przemyski (ur. 1759)
1843 – Józef Kalasanty Szaniawski, polski filozof, historyk, prawnik, publicysta, polityk (ur. 1764)
1900 – Mieczysław Dzikowski, polski prozaik, dramaturg, dziennikarz (ur. 1837)
1911 – Michał Mankielewicz, polski jubiler, przedsiębiorca, mecenas sztuki (ur. 1855)
1913 – Adam Miodoński, polski filolog klasyczny, nauczyciel (ur. 1861)
1917 – Stanisław Weiss, polski architekt, budowniczy (ur. 1871)
1922 – Julian Steinhaus, polski i belgijski przyrodnik, autor prac naukowych, tłumacz (ur. 1865)
1925 – Feliks Cyrus-Sobolewski, polski generał major armii austro-węgierskiej (ur. 1855)
1930 – Maria Orska, polska aktorka pochodzenia żydowskiego (ur. 1896)
1933 – Karol Adamiecki, polski teoretyk zarządzania (ur. 1866)
1940 – Roman Kozubek, polski duchowny katolicki, werbista, Sługa Boży (ur. 1908)
1941 – Zygmunt Wenda, polski pułkownik, polityk, poseł na Sejm RP, wicemarszałek (ur. 1896)
1942:
Bronisław Malinowski, polski antropolog społeczny, etnolog, religioznawca, podróżnik; autor prac „Argonauci Zachodniego Pacyfiku”, „Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji”, „Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich” (ur. 1884)
Michał Woźniak, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1875)
1944 – Dawid Fabrykant, polski przedsiębiorca pochodzenia żydowskiego (ur. 1871)
1949 – Maurycy Stanisław Potocki, polski ziemianin (ur. 1894)
1954 – Jan Bezard, polski pułkownik dyplomowany, topograf, wynalazca (ur. 1871)
1956 – Kazimierz Schiele, polski inżynier mechanik taternik, alpinista, narciarz, działacz turystyczny (ur. 1890)
1961 – Konstanty Tołwiński, polski geolog (ur. 1877)
1968 – Karol Kot, polski seryjny morderca (ur. 1946)
1972 – Jan Tchórznicki, polski komandor podporucznik (ur. 1908)
1975 – Alexander Zaleski, amerykański duchowny katolicki pochodzenia polskiego, biskup Lansing (ur. 1906)
1979 – Józef Mamoń, polski piłkarz (ur. 1922)
1980 – Kazimierz Chodkiewicz, polski pułkownik żandarmerii, filozof, ezoteryk, teozof (ur. 1892)
1982:
Jerzy Krzysztoń, polski prozaik, dramaturg, reportażysta, tłumacz; autor m.in. „Opowiadań indyjskich” i powieści „Obłęd”, „Krzyż południa” (ur. 1931)
Maria Puciatowa, polska historyk (ur. 1901)
1983 – Aleksander Hertz, polski socjolog (ur. 1895)
1988 – Kazimierz Kordas, polski pisarz (ur. 1925)
1990:
Emir Buczacki, polski aktor (ur. 1935)
Anna Strumińska, polska malarka (ur. 1941)
1998 – Claude Backvis, belgijski slawista, historyk literatury polskiej (ur. 1910)
1999 – Wilhelmina Iwanowska, polska astronom (ur. 1905)
2000:
Barbara Narębska-Dębska, polska malarka (ur. 1921)
Andrzej Szczypiorski, polski pisarz, scenarzysta, polityk, senator RP; autor powieści „Msza za miasto Arras”, „Początek”, „Noc, dzień i noc”, „Autoportret z kobietą”, a także zbiorów opowiadań – m.in. „Amerykańska whisky” oraz dziennika „Z notatnika stanu wojennego” (ur. 1928)
2001 – Witold Stachurski, polski bokser, trener (ur. 1947)
2002 – Janusz Gerlecki, polski bokser (ur. 1950)
2003 – Bogdan Śliwa, polski szachista (ur. 1922)
2005 – Andrzej Wiktor Mikołajewski, polski poeta, prozaik, nowelista (ur. 1947)
2007 – Mieczysław Doroszuk, polski trener siatówki (ur. 1921)
2008 – Andrzej Warchał, polski aktor, scenarzysta, reżyser filmów animowanych (ur. 1943)
2009:
Tomasz Brandyk, polski hydrolog (ur. 1951)
Mieczysław Jahoda, polski operator filmowy, pedagog (ur. 1924)
2010:
Wacław Gapiński, polski duchowny katolicki (ur. 1932)
Józef Niweliński, polski biolog, farmaceuta (ur. 1920)
Zofia Wilczyńska, polska aktorka (ur. 1915)
2011:
Michał Chęciński, polski oficer wywiadu (ur. 1924)
Olgierd Kossowski, polski neurolog, psychiatra, pisarz, karykaturzysta (ur. 1928)
Wiesław Malicki, polski dziennikarz, poeta (ur. 1935)
2014:
Anna Dębska, polska rzeźbiarka (ur. 1929)
Marek Nowakowski, polski pisarz, publicysta, scenarzysta filmowy; opisywał powojenną Warszawę i świat ludzi żyjących na marginesie społeczeństwa; autor zbiorów opowiadań „Ten stary złodziej”, „Benek Kwiaciarz”, „Układ zamknięty”, „Książę Nocy”, „Wesele raz jeszcze”, „Raport o stanie wojennym”, „Notatki z codzienności”, a także książek „Homo Polonicus”, „Grecki bożek”, „Nekropolis” oraz felietonów „Moja Warszawa. Powidoki” (ur. 1935)
2015:
Franciszek Bernaś, polski pisarz i publicysta historyczny (ur. 1929)
Hieronim Jakubczak, polski specjalista budowy i eksploatacji maszyn (ur. 1948)
2016 – Tomasz Solarewicz, polski scenarzysta filmowy (ur. 1966)
Przypisy
