Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 17 września:
1374 – Król Ludwik Węgierski wydał przywilej koszycki dla polskiej szlachty.
1446 – Król Polski i wielki książę litewski Kazimierz IV Jagiellończyk wydał akt regulujący stosunki polsko-litewskie na zasadzie równorzędności.
1462 – Wojna trzynastoletnia: zwycięstwo wojsk polskich nad krzyżackimi w bitwie pod Świecinem.
1590 – Król Zygmunt III Waza przyznał Lidzie prawo magdeburskie i herb.
1635 – Jakub Zadzik został mianowany biskupem krakowskim.
1794 – Insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Krupczycami.
1894 – Feliks Szlachtowski został prezydentem Krakowa.
1914 – I wojna światowa: wojska rosyjskie rozpoczęły pierwsze oblężenie twierdzy Przemyśl.
1924 – Utworzono Korpus Ochrony Pogranicza.
1931:
Rozpoczęto seryjną produkcję samolotu Lublin R.XIII.
W Stoczni Gdynia odbyło się wodowanie pierwszej samodzielnie zaprojektowanej i wykonanej jednostki – stalowej motorówki „Samarytank”a.
1939 – Kampania wrześniowa:
O 3.00 w nocy zastępca komisarza ludowego spraw zagranicznych ZSRR Władimir Potiomkin przedstawił ambasadorowi Polski Grzybowskiemu notę zawierającą niezgodne z prawdą oświadczenie o rozpadzie państwa polskiego, ucieczce rządu polskiego, konieczności ochrony mienia i życia zamieszkujących wschodnie tereny polskie Ukraińców i Białorusinów oraz uwalnianiu ludu polskiego od wojny. W konsekwencji ZSRR uznał wszystkie układy zawarte uprzednio z Polską (w tym traktat ryski z 1921 roku i pakt o nieagresji z 1932 roku) za nieobowiązujące – zawarte z nieistniejącym państwem. Równocześnie rozpoczęła się zbrojna agresja ZSRR na Polskę.
Około 11:00 w wyniku niemieckiego ostrzału artyleryjskiego wybuchł pożar Zamku Królewskiego w Warszawie.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Ignacy Mościcki, Naczelny Wódz Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz i Prezes Rady Ministrów Felicjan Sławoj Składkowski wraz z Radą Ministrów po otrzymaniu informacji o zbliżaniu się czołgów sowieckich do Śniatynia zadecydowali w późnych godzinach wieczornych o przekroczeniu granicy polsko-rumuńskiej, celem przeniesienia siedziby władz państwa na terytorium sojuszniczej Francji. Wbrew wcześniejszym zapewnieniom władz sojuszniczego Królestwa Rumunii pod naciskiem niemieckim, sowieckim i francuskim zostali internowani na terytorium Rumunii. Zwarte oddziały i żołnierze Wojska Polskiego zgodnie z rozkazem Naczelnego Wodza dla uniknięcia niewoli sowieckiej zaczynają przekraczać granicę polsko-węgierską i polsko-rumuńską.
Wycofaniem wojsk polskich zakończyła się obrona twierdzy brzeskiej (14-17 września).
Żandarmeria polowa Wermachtu dokonała na cmentarzu prawosławnym w Terespolu mordu na ok. 60 polskich jeńcach.
1940 – Ok. 300 więźniów z Pawiaka zostało rozstrzelanych w Palmirach.
1942 – Niemcy wywieźli ok. 2,3 tys. Żydów roku z Sokala (obecnie Ukraina) do obozu śmierci w Bełżcu. Około 160 osób zabito na miejscu.
1944 – 48. dzień powstania warszawskiego:
- walki na Czerniakowie trwające od 13 września stawały się coraz bardziej uciążliwe;
- oddziały 1. Armii WP wylądowały na przyczółku czerniakowskim.
1963 – 5 osób (w tym piloci doświadczalni Mieczysław Miłosz i Aleksander Wąsowicz) zginęło podczas lotu testowego samolotu PZL MD-12.
1971:
Premiera komedii filmowej "Motodrama" w reżyserii Andrzeja Konica.
W Poznaniu odbył się pierwszy występ Kabaretu Tey.
1974 – Podpisano umowę z Fiatem na opracowanie projektu samochodu osobowego, przyszłego Poloneza.
1978 – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Lalka w reżyserii Ryszarda Bera.
1980 – Powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” z Lechem Wałęsą na czele.
1993:
Ostatni żołnierze Północnej Grupy Wojsk opuścili terytorium Polski.
Prochy gen. Władysława Sikorskiego zostały przewiezione z Wielkiej Brytanii i złożone na Wawelu.
1994 – Na antenie TVP2 wyemitowano premierowe wydanie teleturnieju Familiada.
1995 – W Warszawie odsłonięto Pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzie.
1996 – Wystartowała telewizja HBO.
2005 – Wystartowała Nonsensopedia.
2007 – Premiera filmu wojennego "Katyń" w reżyserii Andrzeja Wajdy.
2009 – Po przegranych eliminacjach do piłkarskich Mistrzostw Świata w RPA został zdymisjonowany holenderski selekcjoner reprezentacji Polski Leo Beenhakker.
2011 – W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie prezydent RP Bronisław Komorowski otworzył wystawę Pamięć nie dała się zgładzić..., poświęconą zbrodni katyńskiej.
2015 – Rozpoczęto rozbiórkę pomnika gen. Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie.
Urodzili się 17 września:
1612 – Jeremi Michał Korybut Wiśniowiecki herbu Korybut – książę na Wiśniowcu, Łubniach i Chorolu, dowódca wojsk koronnych, wojewoda ruski od 1646, starosta przemyski, starosta przasnyski w 1649 roku, starosta nowotarski, hadziacki, kaniowski. Ojciec króla polskiego Michała Korybuta Wiśniowieckiego (zm. 1651)
1821 – Julian Horain, polski pisarz, publicysta (zm. 1883)
1829 – Franciszek Tepa, polski malarz (zm. 1889)
1838 – Roch Ochman, polski porucznik, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1933)
1847 – Filipina Płaskowicka, polska pedagog, polityk, działaczka socjalistyczna (zm. 1881)
1853 – Michał Sozański, polski malarz, rysownik (zm. 1923)
1857 – Konstantin Ciołkowski, rosyjski uczony pochodzenia polskiego (zm. 1935)
1867 – Antoni Potocki, polski pisarz, krytyk literacki (zm. 1939)
1885 – Franciszek Sonik, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy kielecki (zm. 1957)
1887:
Dawid Lui, polski aktor pochodzenia żydowskiego (zm. ?)
Stanisław Riess de Riesenhorst, polski podpułkownik kawalerii (zm. 1944)
1889 – Tadeusz Hołówko, polski publicysta, działacz PPS, współpracownik Józefa Piłsudskiego, przedstawiciel ruchu prometejskiego; współtwórca BBWR, zwolennik dialogu z Ukraińcami oraz stworzenia federacji państw środkowo i wschodnioeuropejskich, stanowiącej przeciwwagę dla ZSRS; zastrzelony w 1931 r. przez ukraińskich nacjonalistów (zm. 1931)
1891 – Zygmunt Berezowski, polski prawnik, dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP, minister spraw wewnętrznych (zm. 1979)
1895 – Bolesław Świętochowski, polski biolog (zm. 1975)
1899 – Adam Bochnak, polski historyk sztuki, muzeolog (zm. 1974)
1900 – Wacław Kuliszewski, polski major, szef Wydziału I Komendy Okręgu Warszawa AK, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1902 – Adam Aston, polski aktor, piosenkarz; wykonawca piosenek „Warszawo, moja Warszawo”, „Ach, jak przyjemnie”, „Dlaczego właśnie dziś” i „Jak trudno zapomnieć” (zm. 1993)
1905 – Józef Skrzypek, polski historyk (zm. 1974)
1906 – Wacława Sadkowska, polska lekkoatletka, sprinterka i skoczkini w dal, dziennikarka sportowa, nauczycielka (zm. 1965)
1908 – Aleksander Niezabitowski, polski piłkarz (zm. 1991)
1910 – Bolesław Stefański, polski duchowny katolicki, członek podziemia antykomunistycznego, kapelan AK (zm. 1964)
1911:
Adam Ostrowski, polski prawnik, dyplomata (zm. 1977)
Aleksander Winnicki, polski malarz (zm. 2000)
1912:
Irena Kwiatkowska, polska aktorka, gwiazda teatru, filmu i kabaretu; na trwałe wpisała się w pamięć widzów rolami w serialach „Wojna domowa” i „Czterdziestolatek”, a także w filmach „Hallo szpicbródka”, „Lata dwudzieste… lata trzydzieste…”; występowała w kabaretach Szpak, Dudek i telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów (zm. 2011)
Stanisław Siedlecki, polski geolog, polarnik, taternik (zm. 2002)
Władysław Wagner, polski żeglarz, publicysta, pierwszy Polak, który na jachtach żaglowych opłynął kulę ziemską (zm. 1992)
1915 – Maciej Żurowski, polski romanista, tłumacz (zm. 2003)
1916:
Irena Koberdowa, polska historyk nauk politycznych (zm. 2008)
Władysław Kopeć, polski polityk, minister budownictwa (zm. 1971)
1917 – Tadeusz Kałasa, polski rzemieślnik, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2012)
1919 – Kazimierz Budzik, polski kapitan pilot (zm. 2014)
1920 – Janusz Brochwicz-Lewiński, polski żołnierz AK, generał brygady, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 2017)
1923 – Jerzy Tkaczyk, polski aktor (zm. 2006)
1925 – Ludwik Sobolewski, polski działacz piłkarski (zm. 2008)
1926 – Franciszek Kądziołka, polski operator filmowy (zm. 1983)
1927 – Andrzej Warchałowski, polski entomolog (zm. 2019)
1929:
Tomasz Chełmiński, polski iluzjonista (zm. 2006)
Lech Domeracki, polski sędzia, polityk, minister sprawiedliwości
1931 – Jerzy Wiatr, polski socjolog, politolog, polityk, minister edukacji narodowej
1935:
Roman Garbowski, polski aktor
Władysław Tajner, polski skoczek narciarski, narciarz alpejski (zm. 2012)
1936 – Tadeusz Włudarski, polski aktor (zm. 1989)
1937:
Franciszek Gajb, polski pianista, pedagog muzyczny (zm. 2006)
Urszula Mazurek, polska harfistka, pedagog
1938 – Tamara Sołoniewicz, polska reżyserka i scenarzystka filmowa (zm. 2000)
1939 – Jolanta Napiórkowska-Kowalik, polska entomolog, lepidopterolog (zm. 2017)
1940 – Artur Bata, polski historyk, archeolog, dziennikarz
1941 – Andrzej Adamczewski, polski aktor (zm. 1967)
1942 – Teresa Budzisz-Krzyżanowska, polska aktorka; wystąpiła w kilkudziesięciu filmach, m.in. w „Zmorach”, „Lawie”, „Trzech kolorach. Białym”, „Faustynie” i „Weiserze”; za rolę w filmie Magdaleny i Piotra Łazarkiewiczów „Odjazd” (1991) otrzymała nagrodę za pierwszoplanową rolę kobiecą na festiwalu w Gdyni
1943 – Robert Ulanowicz, amerykański ekolog-teoretyk pochodzenia polskiego
1944 – Jerzy Janiszewski, polski dziennikarz muzyczny, prezenter radiowy (zm. 2019)
1945 – Władysław Sidorowicz, polski psychiatra, polityk, minister zdrowia i opieki społecznej (zm. 2014)
1946:
Barbara Bedła-Tomaszewska, polska lekkoatletka, wieloboistka
Jerzy Milewski, polski skrzypek
1949 – Zbigniew Wassermann, polski prawnik, prokurator, polityk, koordynator służb specjalnych, poseł na Sejm RP (zm. 2010)
1950:
Bożena Modnicka, polska siatkarka
Małgorzata Smoleńska-Kwiatkowska, polska koszykarka
Michał Stuligrosz, polski geograf, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
1951 – Zbigniew Lewandowski, polski perkusista, kompozytor, aranżer
1952:
Tomasz Borkowy, polski aktor, znany m.in. z roli Andrzeja Talara w telewizyjnym serialu „Dom”
Krzysztof Kołbasiuk, polski aktor, znany m.in. z roli Łukasza Zbożnego w telewizyjnym serialu „Dom” (zm. 2006)
Edward Lasok, polski inżynier, samorządowiec, prezydent Mysłowic
Teresa Lubińska, polska ekonomistka, polityk, minister finansów
1953 – Marek Jagodziński, polski archeolog
1954 – Grażyna Zarzecka, polska malarka, pedagog
1955 – Jan Jankiewicz, polski kolarz torowy i szosowy
1959 – Bogdan Zajączkowski, polski piłkarz ręczny, trener
1961 – Artur Pawłowski, polski fotoreporter
1963 – Jolanta Błędowska, polska hokeistka na trawie
1964:
Dariusz Bayer, polski piłkarz
Tomasz Dostatni, polski dominikanin
1965 – Krzysztof Grzeszczak, polski kompozytor, teoretyk muzyki, organista
1966 – Marek Kwiek, polski filozof
1967 – Tomasz Tomiak, polski wioślarz (zm. 2020)
1971 – Jolanta Malinowska, polska historyk (zm. 2000)
1973 – Marek Zając, polski piłkarz
1975:
Daniel Blumczyński, polski koszykarz
Mateusz Polit, polski reżyser, choreograf
1976:
Robert Korólczyk, polski artysta kabaretowy
Peja, polski raper
Marcin Urbaś, polski lekkoatleta, sprinter, wokalista
1977:
Joanna Rossa, polska aktorka
Ilona Wrońska, polska aktorka
1978 – Jacek Sutryk, polski socjolog, samorządowiec, prezydent Wrocławia
1979 – Marcin Dorna, polski trener piłkarski
1980:
Anna Cieślak, polska aktorka
Michał Grott, polski basista, muzyk sesyjny, kompozytor
Paulina Wilk, polska dziennikarka, reportażystka, pisarka
1982:
Jakub Wroński, polski reżyser i scenarzysta filmowy
Maria Bińczyk, polska łyżwiarka figurowa
1987 – Piotr Stramowski, polski aktor
1990 – Marcel Sobota[4], polski manager artystyczny w Chinach.
1991 – Justyna Jegiołka, polska tenisistka
1997 – Daria Tymann, polska judoczka
1999 – Patryk Wysocki, polski hokeista
Zmarli 17 września:
1376 – Jarosław Bogoria, polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński (ur. ok. 1280)
1643 – Dorota Kątska, polska norbertanka (ur. 1558)
1656 – Mikołaj Smogulecki, polski jezuita, misjonarz, matematyk, astronom (ur. 1610)
1693 – Bartłomiej Misiałowicz, polski duchowny katolicki (ur. 1624)
1701 – Stanisław Papczyński, polski duchowny katolicki, zakonnik, pijar, założyciel Zgromadzenia Księży Marianów, święty (ur. 1631)
1795 – Marceli Żółtowski, polski szlachcic, łowczy poznański, konsyliarz województwa poznańskiego w konfederacji targowickiej (ur. ?)
1845 – Augustyn Żdżarski, polski poeta, dramaturg, tłumacz, pedagog (ur. 1794)
1852 – Józef Napoleon Hutten-Czapski, polski działacz niepodległościowy i emigracyjny, uczestnik powstania listopadowego (ur. 1797)
1854 – Antoni Łabęcki, polski adwokat, polityk (ur. 1773)
1863 – Józef Korzeniowski, polski dramaturg, powieściopisarz, poeta, wychowanek i wykładowca Liceum Krzemienieckiego (ur. 1797)
1868 – Marian Kochanowski, polski poeta (ur. 1847)
1895 – Zygmunt Szczęsny Feliński, polski biskup rzymskokatolicki, profesor Akademii Duchownej w Petersburgu, arcybiskup metropolita warszawski w latach 1862–1883, stały członek Rady Stanu Królestwa Polskiego od lutego 1862, święty Kościoła katolickiego (ur. 1822)
1920 – Arnold Szylling, polski pułkownik (ur. 1884)
1927 – Kazimiera Gruszczyńska, polska zakonnica, założycielka i pierwsza przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek od Cierpiących, Służebnica Boża (ur. 1848)
1928 – Henryk Kunzek, polski malarz, rzeźbiarz (ur. 1871)
1929 – Jan Harusewicz, polski lekarz, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1863)
1931:
Franciszek Frączkowski, polski aktor (ur. 1878)
Albin Zazula, polski inżynier kolejnictwa, projektant linii kolejowych (ur. 1862)
1938:
Bruno Jasieński, właściwie Wiktor B. Zysman, poeta, czołowy twórca polskiego futuryzmu, związany z ruchem komunistycznym; aresztowany w 1937 r. w okresie masowego terroru w ZSRS (ur. 1901)
Gustaw Reicher, polski działacz komunistyczny (ur. 1900)
1939:
Wacław Baehr, polski biolog (ur. 1873)
Bolesław Bierwiaczonek, polski kapral (ur. 1916)
Kazimierz Brokl, polski historyk sztuki, muzeolog (ur. 1877)
Juliusz Dudziński, polski polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1893)
Hilaria Emilia Główczyńska, polska zakonnica, męczennica, Służebnica Boża (ur. 1888)
Wacław Kleck, polski porucznik rezerwy, urzędnik, działacz związkowy i turystyczny (ur. 1901)
Leonard Zbigniew Lepszy, polski major obserwator (ur. 1889)
Kazimierz Lewicki, polski historyk (ur. 1903)
Leopold Łacina, polski porucznik obserwator (ur. 1907)
Stanisław Siedlecki, polski polityk, senator RP (ur. 1877)
1940 – Zygmunt Sajna, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1897)
1941 – Ignacy Wilczewski, polski muzyk, urzędnik kolejowy, członek polskich organizacji w Wolnym Mieście Gdańsku (ur. 1890)
1942:
Jan Francuz, polski duchowny katolicki (ur. 1894)
Abraham Icek Tuschinski, polski właściciel kin i teatru pochodzenia żydowskiego (ur. 1886)
1943:
Mieczysław Engiel, polski porucznik, adwokat, polityk (ur. 1890)
Mieczysław Gutkowski, polski prawnik (ur. 1893)
1944 – Polegli w powstaniu warszawskim:
Halina Grotowska, polska łączniczka, żołnierz AK (ur. 1921)
Irena Grotowska, polska łączniczka, żołnierz AK (ur. 1921)
Henryk Poznański, polski kapral, żołnierz AK (ur. 1916)
Stanisław Silkiewicz, polski kapitan, żołnierz AK (ur. 1919)
1944:
Zofia Jaroszewicz, polska działaczka ZWM i PPR, publicystka, poetka (ur. 1920)
Zygmunt Cetnerowski, polski podpułkownik (ur. 1891)
1946 – Alojzy Bruski, polski porucznik, żołnierz AK i ZWZ (ur. 1914)
1955 – Stanisław Pawlak, polski skrzypek (ur. 1885)
1963:
Mieczysław Miłosz, polski pilot myśliwski i doświadczalny, instruktor lotniczy (ur. 1926)
Aleksander Wąsowicz, polski pilot myśliwski i doświadczalny, instruktor lotniczy (ur. 1918)
1967 – Jerzy Dąbrowski, polski konstruktor lotniczy (ur. 1899)
1970 – Karol Pawlica, polski porucznik, dyplomata, agronom (ur. 1884)
1973 – Oskar Halecki, polski historyk, mediewista, bizantynolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. na emigracji; współzałożyciel, dyrektor i prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku (ur. 1891)
1975 – Włodzimierz Krygier, polski hokeista (ur. 1900)
1978 – Zygmunt Kraus, polski trener siatkówki (ur. 1913)
1979 – Janina Wilczówna, polska aktorka (ur. 1917)
1984 – Jerzy Walden, polski aktor, reżyser (ur. 1903)
1986 – Halina Balaszczuk, polska historyk, bibliotekarka (ur. 1947)
1989 – Stanisław Bieńkuński, polski architekt. urbanista (ur. 1914)
1991 – Tadeusz Mróz, polski gitarzysta, członek zespołu Czerwono-Czarni (ur. 1947)
1995:
Marian Czyżewski, polski aktor (ur. 1919)
Feliks Pisula, polski polityk (ur. 1908)
1996 – Stanisław Szwalbe, polski polityk, wicemarszałek Sejmu PRL, członek Rady Państwa (ur. 1898)
1997 – Jacek Żochowski, polski lekarz, polityk, poseł na Sejm RP, minister zdrowia i opieki społecznej (ur. 1941)
2000 – Józef Kaczyński, polski aktor (ur. 1926)
2002 – Edward Kocząb, polski hokeista, bramkarz (ur. 1928)
2003:
Jerzy Kapliński, polski tancerz, choreograf (ur. 1909)
Saturnin Zawadzki, polski gleboznawca (ur. 1923)
2007 – Stefan Kozłowski, polski geolog, polityk, minister ochrony środowiska (ur. 1928)
2009 – Wojciech Świdziniewski, polski pisarz fantasy (ur. 1975)
2011:
Magda Teresa Wójcik, polska aktorka, reżyserka, współzałożycielka Teatru Adekwatnego; znana m.in. z roli Łucji w filmie Janusza Zaorskiego „Matka Królów” (ur. 1934)
Tomasz Zygadło, polski reżyser filmowy i teatralny, twórca filmów „Ćma”, „Odwet", „Sceny dziecięce z życia prowincji" (ur. 1947)
2012 – Eugeniusz Cydzik, polski żołnierz AK, działacz polonijny (ur. 1921)
2013:
Jerzy Gaweł, polski aktor (ur. 1944)
Aleksandra Naumik, polska piosenkarka (ur. 1949)
Albertyna Szczudłowska-Dembska, polska egiptolog, koptolog (ur. 1934)
2015:
Józef Kamiński, polski generał broni, działacz sportowy i kombatancki (ur. 1919)
Maciej Sosnowski, polski aktor, satyryk (ur. 1961)
2016 – Jerzy Śmielkiewicz, polski konstruktor lotniczy, szybownik, pilot doświadczalny (ur. 1931)
2017:
Andrzej Paluchowski, polski polonista, historyk literatury, bibliofil (ur. 1933)
Marceli Prawica, polski duchowny katolicki, misjonarz (ur. 1939)
2018 – Joanna Sosnowska, polska polityk, posłanka na Sejm RP (ur. 1968)
