<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 18 czerwca:

1260 – Tczew uzyskał prawa miejskie.
1291 – Grudziądz uzyskał prawa miejskie.
1325 – Król Władysław I Łokietek zawarł sojusz z książętami zachodniopomorskimi Warcisławem IV i Barnimem III.
1574 – Król Henryk Walezy na wieść o śmierci brata – Karola IX, króla Francji, potajemnie opuścił Polskę, aby objąć tron francuski.
1649 – Powstanie Chmielnickiego: zwycięstwo wojsk polsko-litewskich nad kozackimi w bitwie pod Zahalem.
1657 – Potop szwedzki: po dwuletniej okupacji wojska szwedzkie opuściły Kruszwicę, niszcząc i podpalając miasto.
1792 – Wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Zieleńcami, po której król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari, najwyższe polskie odznaczenie wojskowe.
1809 – Wojna polsko-austriacka: wojska austriackie odbiły Sandomierz i odniosły zwycięstwo w bitwie pod Zaleszczykami.
1844 – Rozpoczęto budowę wiaduktu kolejowego w Bolesławcu.
1861 – Car Aleksander II Romanow wydał ukaz ustanawiający w Królestwie Kongresowym Radę Stanu oraz samorząd gubernialny i powiatowy.
1863 – Powstanie styczniowe: porażka powstańców w bitwie pod Górami.
1905 – Początek kilkudniowych walk robotników z rosyjskim wojskiem i kozakami w Łodzi. Łącznie w wyniku starć trwających do 23 czerwca w mieście zginęło około 160 osób, a kilkakrotnie więcej zostało rannych.
1910 – W Krzekowie pod Szczecinem doszło do pierwszej w historii Niemiec katastrofy lotniczej, której ofiarą była osoba cywilna – wielokrotny mistrz świata i Europy w kolarstwie torowym Thaddäus Robl.
1930 – Na Stadionie Olimpijskim we Wrocławiu rozpoczęły się III Igrzyska Niemieckie.
1938 – Prezydent RP Ignacy Mościcki dokonał otwarcia nowego gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie.
1940 – Generalny gubernator Hans Frank wydał rozporządzenie o wznowieniu działalności szkół podstawowych i zawodowych z ograniczonym programem nauczania.
1943 – Oddziały Kadry Polski Niepodległej podporządkowały się Armii Krajowej.
1945:
    W Moskwie rozpoczął się proces przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, podstępnie aresztowanych przez NKWD.
    Założono klub sportowy Piast Gliwice.
1951 – Premier Józef Cyrankiewicz ogłosił zasady Narodowej Pożyczki Rozwoju Sił Polski.
1978 – Na Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej rozgrywanych w Argentynie Polska pokonała Peru 1:0.
1980 – W wyniku eksplozji oparów benzyny na statku rybackim budowanym dla ZSRR w gdańskiej Stoczni Północnej zginęło 8 osób, a 20 zostało rannych, z czego 10 zmarło później w szpitalach.
1984 – W Gdańsku uruchomiono Latarnię Morską Gdańsk Port.
1989 – Odbyła się druga tura wyborów parlamentarnych; do urn wyborczych udało się 25 proc. uprawnionych do głosowania; ostatecznie kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” zdobyli w czerwcowych wyborach wszystkie spośród 161 mandatów, które mogli uzyskać w Sejmie oraz 99 mandatów na 100 w Senacie; łącznie 260 miejsc w 560 osobowym Zgromadzeniu Narodowym.
1992 – Rozpoczęła działalność pierwsza polska sieć telefonii komórkowej PTK Centertel.
1996 – Powstała Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna.
1997:
    Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał ustawę lustracyjną uchwaloną przez Sejm w kwietniu 1997 roku; ustawa weszła w życie 1 sierpnia 1997 roku.
    Widzew Łódź pokonał Legię Warszawa 3:2 i zapewnił sobie czwarte w swej historii mistrzostwo Polski.
1998 – Sejm RP przyjął uchwałę potępiającą totalitarny system komunistyczny.
1999 – Premiera komediodramatu filmowego Ajlawju w reżyserii Marka Koterskiego.
2006 – Koronacja obrazu Matki Boskiej Ursynowskiej Wytrwale Szukającej przez prymasa Józefa Glempa w ramach uwieńczenia posługi w archidiecezji warszawskiej.
2011 – Podczas V Pikniku Lotniczego w Płocku w katastrofie swego samolotu zginął pilot Marek Szufa.
2019 - koncert zespołu rockowego KISS na Tauron Arenie w Krakowie. Muzycy wykonali koncert w ramach kończącej ich karierę End of the tour.

Urodzili się 18 czerwca:

1820 – Adolf Kudasiewicz, polski językoznawca, pedagog (zm. 1865)
1835 – (lub 30 września) Adolf Kozieradzki, polski śpiewak (bas) i reżyser operowy (zm. 1901)
1846 – Paweł Chrzanowski, polski generał lejtnant armii rosyjskiej, prawnik, pedagog (zm. 1914)
1847 – Jan Paweł Aleksander Sapieha, polski ziemianin, wojskowy (zm. 1901)
1861 – Henryk Lgocki, polski prawnik (zm. 1917)
1862 – Ludwik Dąbrowski, polski lekarz, generał (zm. 1933)
1864 – Władysław Natanson, polski fizyk (zm. 1937)
1865 – Samuel Cunge, polski chirurg pochodzenia żydowskiego (zm. 1942)
1875 – Henryk Czeczott, polski inżynier górniczy (zm. 1928)
1888 – Jan Kazimierz Kruszewski, polski generał (zm. 1977)
1891 – Ludwik de Laveaux, polski generał (zm. 1969)
1893 – Mieczysław Bilek, polski prawnik, polityk, prezydent Radomia (zm. 1943)
1896 – Władysław Aleksander Langner ps. „Złom” – generał brygady Wojska Polskiego, w 1964 roku mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie generałem dywizji; w czasie kampanii 1939 r. dowodził odcinkiem „Węgry” w Armii „Karpaty”, a następnie obroną Lwowa (zm. 1972)
1898 – Jan Radomski, polski botanik, pedagog, autor podręczników (zm. 1977)
1899 – Tadeusz Sachs, polski hokeista, bramkarz, działacz i sędzia hokejowy (zm. 1942)
1900:
    Stefan Przeworski, polski archeolog, hetytolog (zm. 1940)
    Marceli Żółtowski, polski porucznik rezerwy (zm. 1940)
1901 – Leon Suzin, polski architekt (zm. 1976)
1902:
    Franciszek Giebartowski, polski piłkarz (zm. 1968)
    Ada Witowska-Kamińska, polska śpiewaczka operowa (zm. 1983)
    Jan Wydra, polski malarz, grafik (zm. 1937)
1908 – Tadeusz Chłopik, polski kapitan pilot (zm. 1940)
1909 – Jerzy Jodłowski, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm PRL, sędzia Sądu Najwyższego (zm. 2000)
1913 – Stanisław Marusarz, polski skoczek narciarski, czterokrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, wicemistrz świata w skokach narciarskich w 1938 r.; w czasie II wojny światowej kurier tatrzański, aresztowany przez gestapo w 1940 r., uciekł z więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie i przedostał się na Węgry (zm. 1993)
1918 – Alf Francis, polsko-brytyjski inżynier i projektant Formuły 1 (zm. 1983)
1920 – Josef Bau, polsko-izraelski prozaik, poeta, grafik, malarz (zm. 2002)
1923 – Szymon Szurmiej, polski aktor, reżyser, scenarzysta, działacz organizacji żydowskich; dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Żydowskiego w Warszawie (1969–2014) (zm. 2014)
1925:
    Hilary Skarżyński, polski hokeista (zm. 1987)
    Hipolit Śmierzchalski, polski lekkoatleta, długodystansowiec (zm. 2012)
    Jerzy Świątkiewicz, polski prawnik (zm. 2011)
1928 – Wiesław Lang, polski prawnik, filozof prawa (zm. 2012)
1929:
    Otton Opiełka, polski piłkarz, trener (zm. 2000)
    Wsiewołod Wołczew, polski historyk, polityk pochodzenia bułgarsko-rosyjskiego (zm. 1993)
1930:
    Wojciech Kajder, polski pisarz, publicysta, dziennikarz, reporter (zm. 1967)
    Henryk Machalica, polski aktor, występował w Teatrze Narodowym, a także na innych warszawskich scenach: w Teatrze Dramatycznym, Powszechnym, Polskim, Ochoty i Ateneum; znany m.in. z serialu „Złotopolscy”, zagrał również w filmach „Pensja pani Latter”, „Wilczyca”, „Wierna rzeka”. (zm. 2003)
    Bogusław Stanisławski, polski działacz społeczny, prezes Amnesty International Polska (zm. 2019)
1932 – Jan Gałecki, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy szczecińsko-kamieński
1935 – Czesław Cybulski, polski trener lekkoatletyki
1936:
    Janina Chłodzińska-Urbaniak, polska koszykarka (zm. 2012)
    Erwin Sówka, polski górnik, malarz prymitywista
1937 – Zbigniew Bielak, polski architekt (zm. 2011)
1938:
    Jan Drzewiecki, polski pianista, aranżer, kompozytor (zm. 2006)
    Jan Teofil Siciński, polski uczony, biolog, botanik, krajoznawca
1939 – Leszek Galewicz, polski reżyser filmów animowanych (zm. 2003)
1940 – Edward Kupiszewski, polski poeta, prozaik, pedagog
1941 – Leszek Długosz, polski aktor, bard, poeta, kompozytor
1946 – Zygmunt Jałoszyński, polski lekkoatleta, oszczepnik
1947:
    Alfred Siatecki, polski prozaik, reportażysta, autor słuchowisk
    Jan Wojdak, polski wokalista, kompozytor, lider zespołu Wawele
1948:
    Zbigniew Franiak, polski piłkarz, trener
    Grzegorz Heromiński, polski aktor
1949:
    Lech Grobelny, polski przedsiębiorca (zm. 2007)
    Jarosław Kaczyński, polski prawnik, działacz opozycji antykomunistycznej, redaktor naczelny „Tygodnika Solidarność” (1989–1991), parlamentarzysta, szef Kancelarii Prezydenta RP (1990–1991), premier RP w latach 2006–2007; prezes Porozumienia Centrum (1990–1998); współzałożyciel i od 2003 r. prezes partii Prawo i Sprawiedliwość
    Lech Kaczyński, polski prawnik, działacz opozycji demokratycznej, I wiceprzewodniczący NSZZ „Solidarność” (1990–1991), parlamentarzysta, minister stanu ds. bezpieczeństwa narodowego w Kancelarii Prezydenta RP (1991), prezes NIK (1992–1995), minister sprawiedliwości (2000–2001); współzałożyciel i prezes partii Prawo i Sprawiedliwość (2001–2003); prezydent Warszawy (2002–2005), współtwórca Muzeum Powstania Warszawskiego; w 2005 r. wybrany na urząd Prezydenta RP. Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem, którym udawał się na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej (zm. 2010)
    Jerzy Szymura, polski informatyk, przedsiębiorca, polityk, senator RP
1950:
    Czesław Dźwigaj, polski rzeźbiarz, pedagog
    Wiesław Wysocki, polski historyk, pedagog
1953:
    Ryszard Bogusz, polski samorządowiec, prezydent Skierniewic (zm. 2009)
    David Walkowiak, amerykański duchowny katolicki pochodzenia polskiego, biskup Grand Rapids
    Piotr Florek, polski polityk samorządowiec, senator RP, wojewoda wielkopolski
1956:
    Jan Falandys, polski zapaśnik
    Cezary Przybylski, polski polityk, samorządowiec, marszałek województwa dolnośląskiego
1958:
    Kazimierz Lubowicki, polski duchowny katolicki, teolog
    Leszek Tabor, polski nauczyciel, samorządowiec, burmistrz Sztumu
1959:
    Maciej Robakiewicz, polski aktor
    Jan Rokita, polski publicysta, polityk, działacz opozycji antykomunistycznej, przewodniczący NZS na UJ (1980–1982), członek NSZZ „S”; w stanie wojennym internowany; uczestnik Ruchu „Wolność i Pokój”; od 1988 r. w Komitecie Obywatelskim; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; poseł na Sejm w latach 1989–2007; wiceprzewodniczący OKP (1989–1991) i przewodniczący sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalności MSW; w rządzie Hanny Suchockiej minister szef Urzędu Rady Ministrów; członek Unii Demokratycznej i Unii Wolności, następnie Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego (prezes SKL 2000–2001) i Platformy Obywatelskiej; przewodniczący klubu parlamentarnego PO (2003–2005)
1962 – Piotr Niemczyk, polski przedsiębiorca, ekspert z zakresu bezpieczeństwa
1966 – Aleksander Klepacz, polski wokalista, członek zespołu Formacja Nieżywych Schabuff
1968 – Piotr Lech, polski piłkarz, bramkarz
1969 – Vito Casetti, polsko-włoski dziennikarz
1972 – Sylwia Pusz, polska polityk, poseł na Sejm RP i eurodeputowana
1975 – Dariusz Tabisz, polski judoka
1978 – Wojciech Tremiszewski, polski aktor, reżyser, scenarzysta
1979:
    Michał Grzybowski, polski aktor, producent filmowy
    Paweł Księżak, polski poeta
1980 – Tylda Ciołkosz, polska wokalistka, skrzypaczka
1981 – Artur Ziaja, polski hokeista, bramkarz
1982 – Agnieszka Głowacka, polska aktorka
1984 – Emilia Rogucka, polska piłkarka ręczna
1988 – Michał Nowakowski, polski koszykarz
1989 – Paweł Szramka, polski żołnierz zawodowy, logistyk, polityk, poseł na Sejm RP
1990 – Rafał Pacześ, polski komik, stand-uper
1994 – Magdalena Miller, polska judoczka
2003 – Paweł Teclaf, polski szachista

Zmarli 18 czerwca:

1802 – Józef Niemirycz, polski szlachcic, polityk (ur. ok. 1740)
1817 – Wojciech Greffen, polski podpułkownik, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej (ur. 1759)
1827 – Johann Gottlieb Schultz, polski lekarz, botanik pochodzenia niemieckiego (ur. 1766)
1850 – Antoni Weinert, polski flecista, kompozytor pochodzenia czeskiego (ur. 1751)
1854 – Leon Laurysiewicz, polski duchowny greckokatolicki, teolog, filozof (ur. 1798)
1858 – Antoni Gąsiorowski, polski wojskowy (ur. 1787)
1894 – Albin Dunajewski, polski duchowny katolicki, biskup krakowski, kardynał (ur. 1817)
1909 – Paulin Gardzielewski, polski malarz (ur. 1866)
1938 – Stanisław Car, polski prawnik, polityk obozu piłsudczykowskiego, jeden z przywódców BBWR, współtwórca Konstytucji kwietniowej, marszałek Sejmu (1935–1938) (ur. 1882)
1952 – Piotr Oborski, polski prezbiter katolicki (ur. 1907)
1954 – Zygmunt Modzelewski, polski ekonomista, polityk, minister spraw zagranicznych (ur. 1900)
1955 – Aleksander Zelwerowicz, polski aktor, reżyser teatralny, pedagog; związany przez wiele lat z Teatrem Polskim w Warszawie; zagrał m.in. w filmach „Rok 1863”, „Księżna Łowicka”, „Serce matki”; dyrektor teatrów w Łodzi, Warszawie i w Wilnie(ur. 1877)
1957 – Zofia Maria Wierzejska, polska aktorka (ur. 1886)
1968:
    Walter Brom, polski piłkarz, bramkarz (ur. 1921)
    Józef Sipiński, polski malarz, aktor (ur. 1886)
1969 – Jerzy Zawieyski, polski pisarz, dramaturg, publicysta i działacz katolicki związany ze środowiskiem „Tygodnika Powszechnego”, współzałożyciel i prezes Klubu Inteligencji Katolickiej, poseł na Sejm oraz wieloletni członek Rady Państwa (ur. 1902)
1978 – Czesław Borecki, polski funkcjonariusz organów bezpieczeństwa PRL (ur. 1922)
1980 – Kazimierz Kuratowski, polski matematyk (ur. 1896)
1983 – Izydora Dąmbska, polska filozof, logik, epistemolog (ur. 1904)
1989 – Jacek Zwoźniak, polski piosenkarz, artysta kabaretowy, bard (ur. 1952)
1990 – Henryk Leliwa-Roycewicz, polski pułkownik kawalerii, jeździec sportowy, wicemistrz olimpijski w WKKW z Berlina (1936); uczestnik kampanii 1939 r.; żołnierz Armii Krajowej, w czasie Powstania Warszawskiego dowódca batalionu „Kiliński” (ur. 1898)
1992 – Janusz Kruk, polski muzyk, kompozytor, wokalista i lider zespołu 2 plus 1 (ur. 1946)
1994 – Anna Kunczyńska-Iracka, polska historyk sztuki (ur. 1934)
1996 – Tadeusz Dobrzański, polski kompozytor, dyrygent (ur. 1916)
1997 – Neli Morawicka-Rudnicka, polska malarka (ur. 1914)
1998:
    Ryszard Jadczak, polski filozof, historyk filozofii (ur. 1951)
    Bogdan Migacz, polski hokeista (ur. 1948)
2003 – Konstanty Pociejkowicz, polski żużlowiec (ur. 1932)
2005 – Zbigniew Kotański, polski geolog (ur. 1927)
2006 – Wiesława Kwiatkowska, polska dziennikarka (ur. 1936)
2009 – Zygmunt Urbański, polski komandor (ur. 1943)
2010:
    Waldemar Ciesielczyk, polski szermierz (ur. 1958)
    Halina Gryglaszewska, polska aktorka teatralna i filmowa, reżyser teatralny, profesor PWST w Krakowie (ur. 1917)
2011:
    Czesław Maj, polski pisarz (ur. 1923)
    Marek Szufa, polski pilot, szybownik (ur. 1954)
2012 – Kazimierz Draczyński, polski generał brygady, rotmistrz kawalerii, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1909)
2017:
    Zofia Pomian-Piętka, polska pisarka, poetka (ur. 1928)
    Kazimierz Sobczyk, polski matematyk (ur. 1939)