<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 2 sierpnia:

1299 – Białogard otrzymał prawa miejskie.
1422 – Wojna golubska: wojska polsko-litewskie rozpoczęły oblężenie Lubawy.
1519 – Wojska polsko-litewskie poniosły klęskę w bitwie z Tatarami pod Sokalem.
1630 – W Milówce na Żywiecczyźnie aresztowano zbójnika Sebastiana Burego wraz z siedmioma członkami jego bandy.
1664 – IV wojna polsko-rosyjska: armia litewsko-polska poniosła klęskę w bitwie z Rosjanami pod Szkłowem.
1743 – Została powołana Rada Dworu i Poczty we Wrocławiu.
1755 – Biskup łucki Antoni Erazm Wołłowicz poświęcił odbudowany klasztor bernardynów wraz z kościołem św. Antoniego w Zbarażu.
1794 – Insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo wojsk polsko-litewskich nad rosyjskimi w bitwie pod Słonimem.
1893 – Pierwsze z serii objawień Feliksy Kozłowskiej, zebranych później w Dziele Wielkiego Miłosierdzia, stanowiącym podstawę wyznania mariawickiego.
1905 – W Otwocku w zamachu przeprowadzonym przez bojowców PPS pod dowództwem Tomasza Arciszewskiego zginął zastępca warszawskiego generała-gubernatora i szef tajnej policji generał-major żandarmerii Andriej Markgrafski. Zginął też trafiony przypadkowym pociskiem jego 7-letni syn.
1919 – Sejm Ustawodawczy uchwalił podział terytorium byłego Królestwa Polskiego na 5 województw (białostockie, kieleckie, lubelskie, łódzkie i warszawskie) i miasto wydzielone Warszawę.
1923 – W Łodzi ukazało się pierwsze wydanie dziennika „Express Ilustrowany”.
1926 – Sejm RP uchwalił nowelę sierpniową do konstytucji marcowej, która wzmacniała pozycję prezydenta.
1940 – Do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen przybył pierwszy transport więźniów.
1943:
    Rzeź wołyńska: około 150 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Leonówce (gmina Tuczyn).
    W obozie zagłady w Treblince wybuchł bunt więźniów.
1944:
    2. dzień powstania warszawskiego: Stare Miasto zostało całkowicie opanowane przez oddziały powstańcze. Powstańcy wycofujący się ze stolicy stoczyli bój pod Pęcicami.
    Powstańcy zdobyli m.in. Pocztę Główną, Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych, Pałac Krasińskich.
    Ukazał się pierwszy powstańczy numer „Biuletynu Informacyjnego” – prasowego okrętu flagowego Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej.
    Niemcy dokonali egzekucji ponad 600 osób przetrzymywanych w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej.
    Armia Czerwona zajęła Rzeszów.
    W nocy na z 2 na 3 sierpnia doszło do likwidacji obozu cygańskiego w KL Auschwitz II-Birkenau. W komorze przy IV krematorium zagazowano 2897 osób.
1945 – Ogłoszono amnestię, która miała na celu likwidację podziemia antykomunistycznego.
1951 – Władysław Gomułka został osadzony w areszcie domowym.
1958 – Podczas meczu lekkoatletycznego Polska-USA na Stadionie Dziesięciolecia (zakończonego wynikami 97:115 wśród mężczyzn i 54:52 wśród kobiet) został ustanowiony aktualny do dzisiaj światowy rekord frekwencji na zawodach lekkoatletycznych (ok. 100 000 osób)
1969 – Wojciech Matusiak wygrał 26. Tour de Pologne.
1974 – Premiera komedii obyczajowej Jak to się robi w reżyserii Andrzeja Kondratiuka.
1987 – Zarejestrowano Obywatelski Komitet Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r.
1989 – Gen. Czesław Kiszczak został desygnowany na urząd premiera PRL.

Urodzili się 2 sierpnia:

1755 – Jan Henryk Dąbrowski, polski generał, twórca Legionów Polskich we Włoszech, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej (zm. 1818)
1775 – Kajetan Dominik Kalinowski, polski prawnik, finansista (zm. 1828)
1837 – Hugo Wulfsohn, polski fabrykant pochodzenia żydowskiego (zm. 1905)
1842 – Władimir Kowalewski, rosyjski paleontolog, ewolucjonista pochodzenia polskiego (zm. 1883)
1847 – Gustaw Fiszer, polski aktor, komik, literat, uczestnik powstania styczniowego pochodzenia żydowskiego (zm. 1911)
1858 – August Czartoryski, polski duchowny katolicki, salezjanin (zm. 1893)
1860 – Ludwik Chałubiński, polski inżynier chemik, taternik (zm. 1933)
1874 – Antoni Kucharczyk, polski poeta ludowy (zm. 1944)
1881:
    Stefan Cybichowski, polski architekt (zm. 1940)
    Eustachy Sapieha, polski polityk, minister spraw zagranicznych, poseł na Sejm RP (zm. 1963)
    Roman Ulatowski, polski fotografik (zm. 1959)
1883 – Stefan Piechocki, polski adwokat, polityk, minister sprawiedliwości, poseł na Sejm RP (zm. 1968)
1884 – Michał Róg, polski działacz ludowy, polityk, wicemarszałek Sejmu (zm. 1940)
1886 – Alfred Fiderkiewicz, polski działacz ruchu robotniczego, polityk, prezydent Krakowa (zm. 1972)
1893 – Ludwik Świder, polski major (zm. 1952)
1897 – Maria Brydzińska, polska aktorka, tancerka (zm. 1990)
1898 – Karolina Kózkówna, polska męczennica, błogosławiona, patronka młodych (zm. 1914)
1899:
    Stanisław Baliński, polski poeta (zm. 1984)
    Czesław Dębicki, polski ziemianin, działacz rolniczy, polityk (zm. 1951)
1900 – Stefan Maria Gromnicki, polski porucznik kawalerii, przedsiębiorca (zm. 1941)
1902 – Wacław Czarnecki, polski dziennikarz (zm. 1990)
1904 – Bolesław Jóźwicki, polski malarz, nauczyciel (zm. 1993)
1906 – Stanisław Waszak, polski statystyk, demograf (zm. 1974)
1907 – Zbigniew Przeradzki, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1965)
1912 – Alfons Klafkowski, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm PRL, członek Rady Państwa, prezes Trybunału Konstytucyjnego (zm. 1992)
1913 – Barbara Książkiewicz, polska lekkoatletka, sprinterka (zm. 2001)
1914:
    Stanisław Hartman, polski matematyk (zm. 1992)
    Mieczysław Kaźmierczak, polski plutonowy pilot (zm. 1939)
    Jerzy Litwiniszyn, polski inżynier górniczy (zm. 2000)
1915:
    Stefan Małecki, polski major (zm. 2017)
    Lucjan Siewierski, polski matematyk (zm. 2004)
1916 – Marian Chełmecki, polski major pilot (zm. 1988)
1918 – Stanisław Łukasik, polski kapitan, żołnierz Związku Czynu Zbrojnego i AK, członek Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” (zm. 1949)
1919 – Jerzy Szypowski, polski porucznik, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1921 – Mieczysław Cygan, polski generał brygady (zm. 2006)
1922 – Jerzy Fronczak, polski piłkarz (zm. 1980)
1923 – Zbigniew Rozner, polski architekt (zm. 2007)
1925 – Zbigniew Werner, polski geolog (zm. 2013)
1926 – Leszek Kubanek, polski aktor (zm. 1999)
1927 – Janusz Kamocki, polski etnograf, więzień polityczny
1928:
    Zbigniew Skoczylas, polski wojskowy, wspinacz, działacz społeczny i państwowy (zm. 2015)
    Mieczysław Voit, polski aktor teatralny i filmowy, członek krakowskiego Teatru Rapsodycznego, od 1963 związany z teatrami warszawskimi; odtwórca ról Kuno von Lichtensteina w „Krzyżakach” i księdza Suryna w „Matce Joannie od Aniołów” (zm. 1991)
1929:
    Polikarp Adamiec, polski pilot szybowcowy i samolotowy (zm. 2019)
    Bernard L. Kowalski, amerykański reżyser filmowy i telewizyjny pochodzenia polskiego (zm. 2007)
    Maria Stolzman, polska polityk, działaczka społeczna, poseł na Sejm RP (zm. 2010)
1931 – Jerzy Młynarczyk, polski koszykarz, prawnik, polityk, prezydent Gdańska (zm. 2017)
1932:
    Janusz Wasylkowski, polski pisarz, publicysta (zm. 2020)
    Gerard Zalewski, polski scenarzysta i reżyser filmowy (zm. 2011)
1937 – Andrzej Gaberle, polski profesor nauk prawnych, kryminolog, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2012)
1938 – Ryszard Kubiak, polski aktor, reżyser teatralny, animator kultury
1939:
    Jerzy Ciemniewski, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP, sędzia Trybunału Konstytucyjnego (zm. 2018)
    Maria Szadkowska, polska aktorka
1944:
    Ewa Braun, polska scenograf, dekoratorka wnętrz, dekoratorka wnętrz, wykładowca PWSFTviT w Łodzi; laureatka Oscara za scenografię i dekorację wnętrz do filmu „Lista Schindlera” Stevena Spielberga
    Stanisław Zatłoka, polski aktor
1946:
    Franciszka Cegielska, polska działaczka samorządowa, polityk, prezydent Gdyni, minister zdrowia (zm. 2000)
    Krzysztof Rześny, polski piłkarz, trener
1948 – Adam Kopczyński, polski hokeista
1949:
    Stanisław Biernat, polski prawnik, sędzia Trybunału Konstytucyjnego
    Roman Hurkowski, polski dziennikarz sportowy (zm. 2010)
    Gołda Tencer, polska aktorka, reżyser, piosenkarka pochodzenia żydowskiego
1950 – Jan Harasimowicz, polski historyk sztuki i kultury
1953 – Ewa Kuty, polska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
1954:
    Krystyna Czubówna, polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna, lektorka
    Krzysztof Lisowski, polski poeta, krytyk literacki
    Andrzej Młyński, polski skoczek spadochronowy (zm. 1984)
1955:
    Józef Jodłowski, polski rolnik, samorządowiec, starosta rzeszowski
    Lech Zielonka, polski rolnik, urzędnik, trener piłkarski, działacz sportowy, polityk, poseł na Sejm RP
1956 – Krzysztof Głuchowski, polski rolnik, samorządowiec, polityk, senator i poseł na Sejm RP
1957 – Piotr Świtalski, polski polityk, dyplomata
1958 – Andrzej Kuśnierek, polski generał brygady
1959:
    Marian Poślednik, polski polityk, poseł na Sejm i senator RP
    Marek Rocławski, polski kompozytor, pianista, dyrygent
1961:
    Anna Demczuk, polska aktorka
    Beata Łuczak, polska aktorka
    Bogdan Pamuła, polski koszykarz, trener
1962:
    Ewa Bąkowska, polska bibliotekarka, harcerka, działaczka Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich (zm. 2010)
    Jacek Wojciechowski, polski aktor, pieśniarz
1963:
    Grzegorz Kaczmarzyk, polski polityk, poseł na Sejm RP
    Kuba Wojewódzki, polski dziennikarz, prezenter telewizyjny i radiowy
1965:
    Robert Chwiałkowski, polski kajakarz
    Andrzej Marszałek, polski piłkarz ręczny, bramkarz
1967 – Janusz Sytnik-Czetwertyński, polski filozof
1968 – Darek Popowicz, polski muzyk, gitarzysta, kompozytor, członek zespołów: Acid Drinkers, Wolf Spider, Armia i Budzy i Trupia Czaszka
1969 – Marek Szczygieł, polski urzędnik państwowy, dyplomata
1970 – Marek Martynowski, polski samorządowiec, polityk, senator RP
1972 – Justyna Steczkowska, polska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów, skrzypaczka
1976:
    Wojciech Brzozowski, polski windsurfer
    Wojciech Szawarski, polski koszykarz
1977 – Marcin Nowak, polski lekkoatleta, sprinter
1979:
    Piotr Lipka, polski wokalista, autor tekstów, kompozytor, członek zespołu Bohema
    Łukasz Żygadło, polski siatkarz
1981:
    Przemysław Cypryański, polski aktor
    Dorota Sikora, polska judoczka
1982 – Błażej Radler, polski piłkarz
1983 – Piotr Madejski, polski piłkarz
1988 – Lidia Sołtys, polska szablistka
1993 – Katarzyna Cerbińska, polska lekkoatletka, tyczkarka
1997:
    Adrian Purzycki, polski piłkarz
    Małgorzata Cetnarska, polska lekkoatletka, chodziarka

Zmarli 2 sierpnia:

1519 – Fryderyk Herburt, polski szlachcic, dowódca wojskowy (ur. 1470)
1589 – Henryk III Walezy, król Polski i Francji (ur. 1551)
1609 – Piotr Artomiusz, polski teolog i kaznodzieja luterański, pisarz religijny (ur. 1552)
1620 – Piotr Kochanowski, polski poeta, tłumacz, sekretarz królewski (ur. 1566)
1756 – Melchior Gurowski, polski szlachcic, polityk (ur. 1686)
1842 – Karol Dominik Jacobi, polski malarz (ur. 1779)
1848 – Franciszek Marczykiewicz, polski lekarz, chirurg (ur. 1820)
1852 – Jakub Krotowski-Krauthofer, polski prawnik, polityk (ur. 1806)
1879 – Kazimierz Władysław Wóycicki, polski literat, wydawca, historyk (ur. 1807)
1891 – Janusz Rostworowski, polski hrabia, urzędnik dworu Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego, dyrektor stadniny w Janowie Podlaskim, filantrop (ur. 1811)
1897 – Adam Asnyk, polski poeta, dramaturg, członek Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego; autor m.in. cyklu sonetów „Nad głębiami”, pochowany w Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce (ur. 1838)
1926 – Robert Trompowski, brazylijski dowódca wojskowy pochodzenia polskiego (ur. 1853)
1932 – Aleksander Orłowski, polski kompozytor, dyrygent chórów, działacz plebiscytowy (ur. 1862)
1933 – Michał Dunajecki, polski inżynier górnik (ur. 1882)
1937:
    Rajmund Bergel, polski kapitan piechoty, poeta, dramaturg, krytyk literacki (ur. 1894)
    Karol Drymmer, polski botanik, nauczyciel (ur. 1851)
1944 – Polegli w powstaniu warszawskim:
    Krystyna Krahelska, polska poetka (ur. 1914)
    Dorota Łempicka, polska sanitariuszka, żołnierz AK (ur. 1926)
    Jerzy Ossowski, polski prawnik, socjolog, instruktor harcerski (ur. 1911)
    Kazimierz Pogorzelski, polski żołnierz AK (ur. 1916)
    Józef Rożniecki, polski prawnik, polityk, wojewoda lwowski (ur. 1890)
    Iwo Rygiel, polski podharcmistrz, żołnierz AK (ur. ok. 1921)
    Józef Włodek, polski samorządowiec, prezydent Grudziądza (ur. 1891)
    Władysław Ignacy Zamoyski, polski hrabia, podporucznik, żołnierz AK (ur. 1914)
1944 – Stefan Rowecki, polski generał, pierwszy komendant główny AK (ur. 1895)
1952 – Stanisław Adamczewski, polski historyk literatury (ur. 1883)
1954 – Teodor Regedziński, polski szachista (ur. 1894)
1955 – Jerzy Lewszecki, polski major (ur. 1913)
1956 – Leon Żółtowski, polski bankowiec, działacz gospodarczy, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1877)
1959 – Konstancja Jaworowska, polska działaczka socjalistyczna i niepodległościowa (ur. 1881)
1960:
    Bob Gutowski, amerykański lekkoatleta, tyczkarz pochodzenia polskiego (ur. 1935)
    Władysław Łęga, polski duchowny katolicki, archeolog, etnograf, historyk (ur. 1889)
1962 – Stefan Belina-Skupiewski, polski śpiewak operowy (tenor), pedagog (ur. 1885)
1964 – Jan Dąbrowski, polski dziennikarz, działacz robotniczy, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy (ur. 1904)
1965 – Jan Wiensek, polski polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1909)
1966 – Franciszek Staff, polski ichtiolog (ur. 1885)
1967 – Henryk Berlewi, polski malarz, teoretyk i krytyk sztuki pochodzenia żydowskiego (ur. 1894)
1972 – Stanisław Flato, polski oficer wywiadu, urzędnik pochodzenia żydowskiego (ur. 1910)
1978 – Maria Woyczyńska, polska pedagog, psycholog (ur. 1923)
1982 – Seweryn Kruszczyński, polski ekonomista (ur. 1910)
1983:
    Bohdan Bocianowski, polski grafik, rysownik, karykaturzysta (ur. 1911)
    Rudolf Lowas, polski drukarz, działacz sportowy (ur. 1903)
    Włodzimierz Piotrowski, polski poeta, prozaik, publicysta (ur. 1922)
1984:
    Leszek Bogdanowicz, polski gitarzysta, kompozytor, aranżer, dyrygent (ur. 1934)
    Marian Łącz, polski piłkarz, aktor, zawodnik m.in. ŁKS Łódź i Polonii Warszawa, trzykrotny reprezentant Polski; wystąpił m.in. w filmach „Święta wojna”, „Kierunek Berlin” i serialach „Janosik”, „Alternatywy 4” (ur. 1921)
1993 – Janusz Sidło, polski lekkoatleta, rekordzista świata w rzucie oszczepem, dwukrotny mistrz Europy (1954, 1958) i srebrny medalista olimpijski z Melbourne (1956) (ur. 1933)
2000 – Zofia Gall, polska scenograf, kostiumograf (ur. 1927)
2001 – Zygmunt Koziarski, polski twórca filmów dokumentalnych (ur. 1930)
2005 – Jerzy Pietraszkiewicz, polski aktor (ur. 1917)
2009 – Anna Danuta Tchórzewska, polska kapitan (ur. 1924)
2012 – Tomasz Szukalski, polski saksofonista jazzowy, kompozytor, członek zespół Zbigniewa Namysłowskiego i Tomasza Stańki, lider grupy The Quartet (ur. 1947)
2014:
    Antoni Kopaczewski, polski samorządowiec, działacz opozycji antykomunistycznej (ur. 1941)
    Tadeusz Gąsiorek, polski polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1924)
2016:
    Franciszek Macharski, polski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita krakowski, kardynał (ur. 1927)
    Ryszard Ulicki, polski poeta, autor tekstów piosenek, dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1943)
2017 – Wanda Chotomska, polska pisarka, autorka literatury dziecięcej, między innymi takich utworów jak „Dziesięć bałwanków”, „Gdyby kózka nie skakała”, „Gdyby tygrysy jadły irysy”, „Muzyka pana Chopina”, „Przygody jeża spod miasta Zgierza”, autorka cyklu programów telewizyjnych „Jacek i Agatka” (ur. 1929)
2018 – Stefan Rogaczewski, polski duchowny baptystyczny (ur. 1927)
2019:
    Teresa Jakubowicz, polska biolog (ur. 1946)
    Dawid Kostecki, polski bokser (ur. 1981)
    Romuald Lazarowicz, polski bibliotekarz, dziennikarz, działacz opozycji antykomunistycznej (ur. 1953)