<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 20 grudnia:

1261 – Po zniesieniu przez papieża Urbana IV klątwy z księcia wrocławskiego Bolesława II Rogatki ukorzył się on pod katedrą wrocławską wraz z setką rycerzy przed biskupem Tomaszem I i wręczył mu przywilej gwarantujący pełny immunitet dla posiadłości biskupich, a także obiecał przez 6 lat płacić co roku po grzywnie złota na budowę nowej katedry.
1409 – Zakon krzyżacki zawarł antypolski sojusz z królem Węgier Zygmuntem Luksemburskim.
1602 – Biskup Bernard Maciejowski erygował seminarium krakowskie.
1655 – Potop szwedzki: podczas oblężenia Jasnej Góry obrońcy pod wodzą Stefana Zamojskiego dokonali brawurowego wypadu z twierdzy, podczas którego zagwoździli dwa szwedzkie działa i wybili kopiących tunel olkuskich górników.
1812 – Zarządzeniem władz Księstwa Warszawskiego sformowano lekką polską kawalerię o charakterze narodowym, której członków zwano Krakusami.
1903 – Poświęcono kościół Najświętszej Maryi Panny Różańcowej w Pabianicach.
1914 – I wojna światowa: odparciem przez Rosjan ataku niemieckiego zakończyła się bitwa nad Bzurą (19 listopada-20 grudnia).
1919 – Założono Polski Związek Piłki Nożnej.
1922 – Stanisław Wojciechowski został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta RP.
1934 – Premiera filmu Czarna perła w reżyserii Michała Waszyńskiego.
1938 – Została uruchomiona kolej linowo-terenowa na Gubałówce.
1940 – Katowice stały się stolicą niemieckiej Prowincji Górnośląskiej (Gau Oberschlesien).
1942 – W odwecie za pomoc udzieloną przez mieszkańców ruchowi oporu Niemcy dokonali pacyfikacji wsi Rachodoszcze w powiecie zamojskim, zabijając 46 osób.
1968 – Album Czesława Niemena Dziwny jest ten świat jako pierwsze polskie wydawnictwo muzyczne otrzymał status Złotej Płyty.
1970 – Grudzień 1970: Władysław Gomułka został odsunięty od władzy. Na nowego pierwszego sekretarza KC PZPR wybrano Edwarda Gierka.
1981 – Zakończył się strajk w Porcie Gdańskim.
1991 – Polska została przyłączona do Internetu.
1993 – Henryk Apostel został selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej.
2003:
    Otwarto stację metra warszawskiego Dworzec Gdański.
    Wystartowały kanały telewizyjne Kino Polska i MiniMini.
2012:
    Dokonano oblotu motoszybowca z napędem elektrycznym AOS-71.
    Z linii montażowej fabryki w Tychach zjechał ostatni Fiat Panda, którego produkcję przeniesiono do Włoch.

Urodzili się 20 grudnia:

1576 – Jan Sarkander, polski duchowny katolicki, męczennik, święty (zm. 1620)
1601 – Christoph von Houwald, szwedzki, saski, polski i brandenburski generał (zm. 1661)
1708 – Stanisław Kostka Dembiński, polski szlachcic, polityk (zm. 1781)
1746 – Tomasz Ostaszewski, polski duchowny katolicki, biskup płocki (zm. 1817)
1812 – Teofil Nowosielski, polski pedagog, pisarz (zm. 1886)
1820 – Henryk Natanson, polski bankier, księgarz, wydawca pochodzenia żydowskiego (zm. 1895)
1824 – Henryk Krajewski, polski adwokat, polityk, spiskowiec (zm. 1897)
1833 – Teofil Żurowski, polski ziemianin, polityk (zm. 1908)
1840 – Kazimierz Alchimowicz, polski malarz (zm. 1916)
1863:
    Leon Karliński, polski polityk (zm. 1943)
    Józef Unierzyski, polski malarz (zm. 1948)
1866 – Jan Zawidzki, polski fizykochemik, polityk (zm. 1928)
1871 – Michalina Mościcka, polska działaczka społeczna, pierwsza dama (zm. 1932)
1879 – Irena Kosmowska, polska działaczka niepodległościowa, ludowa i oświatowa, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1945)
1884 – Kazimierz Zaczek, polski prawnik, polityk (zm. 1945)
1885 – Adam Chętnik, polski etnograf, historyk, pisarz, działacz społeczny i oświatowy, badacz kultury kurpiowskiej, założyciel regionalnych muzeów w Łomży i Nowogrodzie (zm. 1967)
1889 – Alicja Halicka, polska malarka (zm. 1974)
1893 – Mikołaj Bołtuć, polski generał brygady, w czasie kampanii 1939 r. dowodził Grupą Operacyjną „Wschód” w składzie Armii „Pomorze”; poległ 22 września 1939 r. w bitwie pod Łomiankami Górnymi, prowadząc atak na bagnety (zm. 1939)
1896 – Adam Bunsch, polski malarz, dramatopisarz (zm. 1969)
1899 – Teresa Grodzińska, polska sanitariuszka-ochotniczka (zm. 1920)
1900:
    Andrzej Mycielski, polski prawnik, konstytucjonalista (zm. 1993)
    Aleksander Stefanowicz, polski pułkownik (zm. 1985)
    Wanda Zabłocka, polska botanik (zm. 1978)
1901 – Teofila Koronkiewicz, polska aktorka (zm. 1985)
1902 – Jerzy Nel, polski autor tekstów piosenek, scenarzysta, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1956)
1905:
    Bogumił Krygowski, polski geograf, geolog, geomorfolog (zm. 1977)
    Alina Rossman, polska działaczka podziemia antykomunistycznego (zm. 1948)
1907 – Jan Badura, polski piłkarz (zm. 1975)
1908:
    Konstanty Dobrzyński, polski poeta (zm. 1939)
    Władysława Kostakówna, polska laureatka konkursów piękności (zm. 2001)
1909 – Jerzy Chojnacki, polski rzeźbiarz, malarz, fotoreporter (zm. 1988)
1910:
    Stefan Lasota, polski piłkarz, trener (zm. 1976)
    Czesław Ostańkowicz, polski oficer AK, dziennikarz, prozaik, poeta (zm. 1982)
1911 – Helena Michalewicz, polska nauczycielka, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 1978)
1919:
    Mieczysław Rzepiela, polski ekonomista, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2007)
    Tamara Wiszniewska, polska aktorka (zm. 1981)
1920 – Czesław Mankiewicz, polski generał dywizji (zm. 1990)
1921 – Dominik Morawski, polski publicysta, dziennikarz, działacz społeczny (zm. 2016)
1923:
    Wiesław Chrzanowski, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, polski polityk, prawnik, marszałek Sejmu RP (zm. 2012)
    Józef Gucwa, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy tarnowski (zm. 2004)
1924:
    Elżbieta Daniszewska, polska poetka
    Ewa Zdzieszyńska, polska aktorka (zm. 1998)
1926:
    Ewa Fiszer, polska poetka, tłumaczka (zm. 2000)
    Jerzy Nawrocki, polski polityk, minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, poseł na Sejm PRL (zm. 1990)
1927 – Longin Jan Okoń, polski prozaik, poeta, publicysta, krytyk literacki, działacz społeczny (zm. 2020)
1931 – Agnieszka Draber-Mońko, polska biolog, profesor (zm. 2018)
1932 – Sidonia Błasińska, polska aktorka (zm. 2012)
1934 – Adam Czerniawski, polski pisarz, tłumacz
1935 – Teofil Kowalski, polski bokser, trener (zm. 2020)
1936 – Jerzy Gruchalski, polski polityk, poseł na Sejm PRL
1937:
    Bohdan Mazurek, polski kompozytor, reżyser dźwięku, pedagog (zm. 2014)
    Andrzej Otrębski, polski pisarz
1938 – Henryk Brejza, polski piłkarz
1939:
    Szábolcs Esztényi, węgiersko-polski kompozytor, pianista, pedagog
    Zenona Kuranda, polska pielęgniarka, polityk, poseł na Sejm PRL
1940:
    Ignacy Lewandowski, polski aktor (zm. 2009)
    Janusz Orbitowski, polski malarz, pedagog (zm. 2017)
    Ewa Serocka, polska polityk, senator RP
1941 – Herbert Szafraniec, polski psycholog, tłumacz, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2013)
1942 – Antoni Fałat, polski malarz, rysownik, grafik
1943 – Jerzy Tarsiński, polski gitarzysta, członek zespołu Skaldowie
1945 – Witold Tulibacki, polski filozof (zm. 2006)
1950:
    Wiesław Okoński, polski polityk, poseł na Sejm RP
    Marek Wielgus, polski działacz sportowy, fotograf, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1996)
1951:
    Waldemar Smaszcz, polski historyk i krytyk literacki, eseista, tłumacz
    Teresa Tomsia, polska poetka, animatorka kultury
1952 – Józef Ziubrak, polski lekkoatleta, długodystansowiec
1953:
    Natalia Golnik, polska fizyk, profesor nauk technicznych (zm. 2020)
    Maciej Dunal, polski wokalista i aktor musicalowy (zm. 2014)
    Wojciech Gawłowski, polski poeta
1955 – Michał Buchowski, polski antropolog społeczny, filozof, kulturoznawca
1957 – Andrzej Sądej, polski judoka
1958 – Jolanta Komsa, polska lekkoatletka, skoczkini wzwyż
1959 – Kazimierz Marcinkiewicz, polski polityk, poseł na Sejm i premier RP
1960 – Mariusz Piasecki, polski hokeista
1964 – Leszek Szerepka, polski historyk, urzędnik, dyplomata
1966 – Milenia Fiedler, polska montażystka filmowa
1968 – Dariusz Snarski, polski bokser
1969 – Jacek Dembiński, polski piłkarz
1970 – Maciej Rudnicki, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP, wiceminister środowiska
1971 – Cezary Dobies, polski poeta, prozaik
1973 – Paweł Skibiński, polski historyk, politolog, wykładowca akademicki, publicysta
1974:
    Hubert Siejewicz, polski sędzia piłkarski
    Ewa Bogacz-Wojtanowska, polski naukowiec
1975 – Bartosz Bosacki, polski piłkarz
1976 – Damian Konieczek, polski śpiewak operowy (bas)
1977 – Robert Kubiszyn, polski muzyk jazzowy, kompozytor, aranżer, producent muzyczny
1978 – Dominik Smyrgała, polski historyk, urzędnik państwowy, podsekretarz stanu w MON
1979:
    Alicja Trzebunia, polska łyżwiarka szybka
    Tomasz Żuchowski, polski inżynier, urzędnik państwowy
1981:
    Ewa Nowakowska, polska lekkoatletka, wieloboistka
    Adrian Perdjon, polski aktor
1983 – Agata Rosłońska, polska łyżwiarka figurowa
1987 – Monika Szczęsna, polska lekkoatletka, sprinterka
1988 – Klaudia Kaczorowska, polska siatkarka
1989 – Izabela Zwierzyńska, polska aktorka, modelka
1990 – Bartosz Cedzyński, polski siatkarz
1992 – Bartłomiej Kluth, polski siatkarz
1993 – Damian Szwarnowiecki, polski judoka
1994 – Maja Rasińska, polska judoczka
1996:
    Damian Dróżdż, polski żużlowiec
    Zuzanna Sklepowicz, polska koszykarka
2000 – Eliza Rucka, polska biegaczka narciarska

Zmarli 20 grudnia:

1596 – Stanisław Sierakowski, polski szlachcic, polityk, kalwinista (ur. ?)
1773 – Karol Wielopolski, polski szlachcic, polityk, wojskowy (ur. ?)
1794 – Jan Krystian Grecz, polski generał (ur. ok. 1721)
1807 – Paweł Twardy, polski duchowny ewangelicko-augsburski, wydawca i pisarz religijny (ur. 1737)
1814 – Jan Konopka, polski generał brygady (ur. 1777)
1825 – Tymoteusz Gorzeński, polski duchowny katolicki, biskup gnieźnieński i prymas Polski (ur. 1743)
1834 – Maurycy Mochnacki, polski publicysta polityczny, teoretyk polskiego romantyzmu, pianista, autor rozprawy „Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831” (ur. 1803)
1859 – Ewa Felińska, polska pisarka, działaczka niepodległościowa (ur. 1793)
1880 – Marcin Rojewski, polski ziemianin, uczestnik powstania listopadowego, działacz emigracyjny (ur. 1798)
1889 – Konstancja Gładkowska, polska śpiewaczka (ur. 1810)
1906 – Stanisław Werner, polski działacz niepodległościowy i socjalistyczny (ur. 1888)
1933 – Stanisław Ptaszycki, polski historyk, wydawca (ur. 1853)
1950:
    Alojzy Machalica, polski nauczyciel, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1884)
    Stanisław Nawrocki, polski kompozytor i pianista (ur. 1894)
1951 – Władysław Podlacha, polski historyk sztuki (ur. 1875)
1953 – Bronisław Sabat, polski fizyk, rentgenolog (ur. 1871)
1963 – Gustaw Morcinek, polski pisarz, publicysta, polityk, poseł na Sejm PRL, autor „Wyrąbanego chodnika”, „Łyska z pokładu Idy” i „Ondraszka”; w czasie II wojny światowej więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Sachsenhausen (ur. 1891)
1965 – Karol Hanusz, polski aktor (ur. 1894)
1966 – Marian Przewłocki, polski generał brygady (ur. 1888)
1968 – Henryk Niewodniczański, polski fizyk jądrowy (ur. 1900)
1978:
    Stanisław Skrzeszewski, polski nauczyciel, działacz partyjny, polityk, minister oświaty i spraw zagranicznych (ur. 1901)
    Zdzisław Styczeń, polski piłkarz (ur. 1894)
1979 – Janina Gemel, polska nauczycielka, działaczka społeczna (ur. 1917)
1982:
    Kazimierz Kolańczyk, polski historyk prawa (ur. 1915)
    Artur Rubinstein, polski pianista pochodzenia żydowskiego, urodzony w Łodzi; zaliczany do najwybitniejszych muzyków XX wieku, ceniony m.in. za interpretacje muzyki Fryderyka Chopina (ur. 1887)
1987 – Tadeusz Stawowiak, polski generał brygady (ur. 1928)
1992 – Mieczysław Hoffman, polski chemik, polityk (ur. 1913)
1993 – Tadeusz Zaorski, polski polityk (ur. 1917)
1996 – Włodzimierz Nowakowski, polski aktor, lektor (ur. 1945)
1998 – Kazimierz Kropidłowski, polski lekkoatleta, skoczek w dal (ur. 1931)
1999 – Halina Koźniewska, polska neurochirurg, polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1920)
2000 – Józef Wiaderny, polski polityk, działacz związkowy (ur. 1943)
2001:
    Jerzy Rosołowski, polski dziennikarz, lektor, spiker radiowy i telewizyjny (ur. 1930)
    Tadeusz Starzyński, polski lekkoatleta, trójskoczek, trener (ur. 1923)
2005 – Andrzej Jurczak, polski aktor (ur. 1941)
2009 – Antoni Mruk, polski duchowny katolicki (ur. 1914)
2011 – Leopold Unger, polski dziennikarz, publicysta pochodzenia żydowskiego (ur. 1922)
2012:
    Aleksander Pełczyński, polski matematyk (ur. 1932)
    Zbigniew Radwański, polski prawnik (ur. 1924)
2013 – Herbert Hlubek, polski duchowny katolicki, duszpasterz akademicki (ur. 1929)
2016 – Zbigniew Paliwoda, polski żołnierz, uczestnik podziemia antykomunistycznego (ur. 1929)
2017:
    Henryk Cioch, polski prawnik, adwokat, sędzia Trybunału Konstytucyjnego, polityk, senator RP (ur. 1951)
    Kazimierz Koś, polski dyplomata (ur. 1931)
    Maciej Miatkowski, polski działacz opozycji antykomunistycznej (ur. 1941)
    Stan Pilecki, australijski rugbysta pochodzenia polskiego (ur. 1947)
2018:
    Romuald Dębski, polski ginekolog (ur. 1956)
    Zuzanna Łapicka, polska dziennikarka, tłumaczka (ur. 1954)
2019:
    Stefan Garwatowski, polski malarz i grafik (ur. 1931)
    Jan Stanisław Lipiński, polski matematyk (ur. 1923)
    Ryszard Radwański, polski aktor (ur. 1953)