<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 22 lipca:

1018 – Wyprawa kijowska: w bitwie pod Wołyniem książę Polski Bolesław I Chrobry pokonał wielkiego księcia kijowskiego Jarosława I Mądrego.
1331 – Wojna kujawska: wojska zakonu krzyżackiego dowodzone przez marszałka Dietricha von Altenburga i komtura chełmińskiego Ottona von Luterberga przekroczyły Wisłę i wtargnęły na Kujawy.
1458 – W trakcie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim wojska polskie zmierzające pod Malbork obległy zamek w Papowie Biskupim.
1520 – W trakcie wojny pruskiej wojska krzyżackie zaatakowały pod Piszem kilkusetosobowy oddział polskich i czeskich zaciężnych.
1657 – Potop szwedzki: w Międzybożu skapitulowały sprzymierzone ze Szwedami, osaczone przez hetmanów Stefana Czarneckiego i Stanisława Lanckorońskiego, wojska księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego.
1661 – Ukazało się ostatnie wydanie „Merkuriusza Polskiego Ordynaryjnego”.
1793 – II rozbiór Polski: deputacja Sejmu grodzieńskiego, obradującego pod lufami armat wojsk rosyjskich podpisała traktat z Rosją, w którym Rzeczpospolita zrzekła się województw: mińskiego, kijowskiego, bracławskiego i podolskiego oraz części wileńskiego, nowogródzkiego, brzeskolitewskiego i wołyńskiego (250 tys. km²).
1807 – Napoleon Bonaparte nadał Księstwu Warszawskiemu Konstytucję oraz Kodeks cywilny.
1880 – Wielki pożar Żelechowa.
1897 – W Warszawie rozpoczęła działalność pierwsza stacja pogotowia ratunkowego.
1898 – W Krakowie odbyła się premiera wodewilu Królowa przedmieścia Konstantego Krumłowskiego.
1912 – W Białowieży odsłonięto pomnik cara Aleksandra II.
1917 – Po tzw. kryzysie przysięgowym zostali aresztowani przez Niemców Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski.
1920 – Gen. broni Tadeusz Rozwadowski objął stanowisko szefa Sztabu Generalnego.
1934 – Do Warszawy dotarła fala kulminacyjna największej powodzi w okresie międzywojennym.
1939 – Podniesiono polską banderę na drobnicowcu „Stalowa Wola”.
1941 – Niemcy utworzyli Bezirk Bialystok (Okręg Białostocki).
1942 – Rozpoczęła się wielka akcja likwidacyjna warszawskiego getta; do obozu zagłady w Treblince wyjechał pierwszy transport Żydów z likwidowanego warszawskiego getta (dotarł do Treblinki w godzinach rannych 23 lipca).
1944:
    300 więźniów zostało zamordowanych na lubelskim zamku przez wycofujących się Niemców.
    Do Lublina wkroczyła Armia Czerwona.
    W Moskwie ogłoszono Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego.
    We Lwowie oddziały zbrojne Armii Krajowej rozpoczęły akcję „Burza” przeciwko wojskom niemieckim.
1945:
    Ogłoszono amnestię.
    Ustanowiono Narodowe Święto Odrodzenia Polski.
1949 – W Warszawie oddano do użytku Trasę W-Z i most Śląsko-Dąbrowski. Na placu Zamkowym ponownie ustawiono kolumnę Zygmunta III Wazy.
1950 – Zawarto polsko-radziecką umowę licencyjną na produkcję w Fabryce Samochodów Osobowych samochodu Pobieda M-20 (FSO Warszawa).
1952:
    Uchwalono Konstytucję PRL. Przyjęto m.in. nową nazwę państwa – Polska Rzeczpospolita Ludowa, zniesiono urząd prezydenta, który zastąpiono Radą Państwa.
    Zakończono budowę pierwszej części Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej (MDM).
1953:
    Rozpoczęła nadawanie programu Ekspozytura Polskiego Radia w Zielonej Górze.
    Zakończono pierwszy etap odbudowy warszawskiego Starego Miasta.
1954 – W Hucie im. Lenina w Krakowie odbył się pierwszy spust surówki z wielkiego pieca nr 1; wydarzenie to jest uznawane za oficjalną datę otwarcia tego kombinatu metalurgicznego.
1955 – W Warszawie oddano do użytku Pałac Kultury i Nauki oraz Stadion Dziesięciolecia.
1956:
    Oddano do użytku Stadion Śląski w Chorzowie. W inauguracyjnym meczu reprezentacja Polski przegrała z NRD 0:2.
    Rozpoczął działalność łódzki oddział Telewizji Polskiej.
1957 – W Warszawie zaprezentowano prototypy samochodów osobowych WSK Meduza i Mikrus MR-300 zbudowane w WSK Mielec.
1961 – Wyemitowano premierowe wydanie telewizyjnych Łódzkich Wiadomości Dnia.
1965 – W Gdyni odsłonięto Pomnik Ludziom Morza.
1966:
    Otwarto Muzeum Ziemi Rawskiej w Rawie Mazowieckiej.
    Ulicami Warszawy przeszła uroczysta wielotysięczna defilada przedstawiająca Tysiąclecie Oręża Polskiego, z udziałem władz państwowych, wojska, sportowców i młodzieży.
    Wyemitowano ostatni odcinek telewizyjnego Kabaretu Starszych Panów.
1971 – Zakończono produkcję transportera opancerzonego SKOT.
1972 – W Białymstoku oddano do użytku Stadion Miejski.
1973 – W zakładach w Bielsku-Białej oficjalnie uruchomiono linię produkcyjną Fiata 126p.
1974 – Oddano do użytku Port Północny w Gdańsku i warszawską Trasę Łazienkowską.
1978 – Jan Brzeźny wygrał 35. Tour de Pologne.
1982 – Stan wojenny: z okazji Narodowego Święta Odrodzenia Polski na wniosek Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego zwolniono dużą liczbę osób internowanych oraz zniesiono godzinę milicyjną.
1983 – Rada Państwa zniosła stan wojenny.
1985 – W Lubinie oddano do użytku Górniczy Ośrodek Sportu pod nazwą Stadion 40-Lecia Powrotu Ziem Zachodnich i Północnych Do Macierzy.
2002 – Afera Rywina: w redakcji „Gazety Wyborczej” producent filmowy Lew Rywin złożył jej redaktorowi naczelnemu Adamowi Michnikowi korupcyjną propozycję korzystnych zapisów w ustawie medialnej w zamian za 17,5 miliona dolarów. Rozmowa została nagrana przez Michnika na dwóch magnetofonach i ujawniona w „Gazecie” 27 grudnia tego samego roku.
2007 – Potężne trąby powietrzne przeszły nad Lubelszczyzną, powodując znaczne zniszczenia.

Urodzili się 22 lipca:

1672 – Jan Chryzostom Bąkowski, polski jezuita, misjonarz (zm. 1731)
1676 – Ernst Christoph von Manteuffel, królewsko-polski i elektorsko-saski szambelan, dyplomata (zm. 1749)
1689 – (data chrztu) Szymon Czechowicz, polski malarz (zm. 1775)
1718 – Antoni Wiśniewski, polski pijar, fizyk, matematyk, teolog, pedagog, filozof, dramatopisarz, tłumacz, wydawca kalendarzy (zm. 1774)
1802 – Stanisław Morawski, polski lekarz, pisarz, pamiętnikarz (zm. 1853)
1822 – Henryk Lasocki, polski działacz niepodległościowy, emigrant (zm. 1899)
1823 – (lub 1817) Paulina Rivoli, polska śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 1881)
1841 – Franciszek Salezy Lewental, polski księgarz, wydawca pochodzenia żydowskiego (zm. 1902)
1855 – Jan Gnatowski, polski pisarz, publicysta (zm. 1925)
1867 – Franciszek Siedlecki, polski malarz, grafik (zm. 1934)
1872 – Witold Łaszczyński, polski pisarz (zm. 1949)
1878 – Henryk Goldszmit znany jako Janusz Korczak (według różnych źródeł w roku 1879), pedagog, pisarz, lekarz i działacz społeczny, prekursor walki o prawa dziecka i uznanie jego podmiotowości; twórca zakładów wychowawczych „Dom Sierot” i „Nasz Dom”, autor powieści dla dzieci „Król Maciuś I”, „Bankructwo Małego Dżeka”, „Kajtuś czarodziej” (zm. 1942)
1880 – Anatol Kędzierski, polski generał brygady (zm. 1964)
1881 – Bolesław Wieniawa-Długoszowski, żołnierz Legionów Polskich i POW, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego, generał WP. 21 września 1939 r. wyznaczony przez prezydenta Ignacego Mościckiego na swego następcę, nie objął urzędu na skutek sprzeciwu Francji (zm. 1942)
1883 – Leonard Piskorski, polski białoskórnik (zm. 1957)
1886 – Stanisław Płonka-Fiszer, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1969)
1895 – August Agbola O’Brown, polski muzyk pochodzenia nigeryjskiego, uczestnik powstania warszawskiego (zm.1976)
1897 – Ryszard Dreszer, polski psychiatra (zm. 1968)
1902 – Augustyn Necel, polski pisarz (zm. 1976)
1904 – Helena Wielgomasowa, polska dziennikarka, poetka, aktorka (zm. ?)
1905 – Borys Michałowski, polski rzeźbiarz, pedagog (zm. 1995)
1907 – Kazimierz Kubicki, polski aktor (zm. 1969)
1908 – Jerzy Kornacki, polski pisarz (zm. 1981)
1909 – Stanisław Kolendo, polski architekt (zm. 2001)
1910:
    Maria Buchwald, polska aktorka (zm. 2003)
    Jankiel Herszkowicz, polski piosenkarz, autor piosenek pochodzenia żydowskiego (zm. 1972)
    Bolesław Mrówczyński, polski pisarz (zm. 1982)
1912 – Stefan Kosobudzki, polski porucznik, żołnierz NSZ (zm. 1944)
1913:
    Stefan Chojnacki, polski dziennikarz, polityk (zm. 1942)
    Ewald Urban, polski piłkarz (zm. 1959)
1921 – Michał Witwicki, polski architekt, konserwator zabytków (zm. 2007)
1924 – Adam Galos, polski historyk (zm. 2013)
1925 – Roman Kosierkiewicz, polski aktor (zm. 2000)
1926 – Witold Jabłoński, polski operator filmów dokumentalnych (zm. 2000)
1927 – Feliks Milan, polski wojskowy, żołnierz AK, współzałożyciel Związku Sybiraków (zm. 2010)
1928 – Halina Lerman, polska malarka (zm. 2013)
1929 – Marian Rułka, polski aktor (zm. 1983)
1931 – Stanisław Sparażyński, polski aktor
1933:
    Iwo Dobiecki, polski scenograf (zm. 1993)
    Bogdan Dworak, polski pisarz, regionalista (zm. 2020)
1936:
    Zbigniew Belina-Brzozowski, polski pisarz, autor literatury dziecięcej i młodzieżowej (zm. 1992)
    Gian Franco Svidercoschi, włoski dziennikarz, pisarz, watykanista pochodzenia polskiego
1938 – Jerzy Mellibruda, polski psycholog
1939:
    Ryszard Bańkowicz, polski dziennikarz, korespondent, reportażysta
    Krzysztof Zarębski, polski malarz, rzeźbiarz, scenograf
1941 – Stanisław Woronowicz, polski fizyk, matematyk
1942 – Henryk Gołębiewski, polski nauczyciel, samorządowiec, polityk, wojewoda wałbrzyski, marszałek dolnośląski, prezydent Wałbrzycha, wiceminister edukacji i sportu, senator i poseł na Sejm RP
1944 – Mikołaj Müller, polski aktor, śpiewak
1945 – Jarosław Bartoszewicz, polski matematyk (zm. 2013)
1947:
    Stanisław Krzemiński, polski scenarzysta filmowy
    Marcin Wolski, polski pisarz, satyryk, publicysta
1948 – Wacław Panek, polski muzykolog, pisarz, dziennikarz, krytyk i publicysta muzyczny
1949 – Wojciech Trzciński, polski kompozytor, aranżer, pianista, gitarzysta
1950 – Marek Karbarz, polski siatkarz, trener
1951:
    Andrzej Arciszewski, polski aktor, lalkarz
    Wanda Grzeczkowska, polska aktorka
    Roman Haber, polski koszykarz, trener, działacz sportowy (zm. 2016)
1952:
    Józef Dziemdziela, polski oficer pożarnictwa, polityk, senator RP
    Krzysztof Szymański, polski generał brygady
1954:
    Krystyna Skowrońska, polska polityk, poseł na Sejm RP
    Bogdan Tyszkiewicz, polski hokeista, trener, przedsiębiorca, działacz sportowy i samorządowy (zm. 2005)
1955:
    Michał Breitenwald, polski aktor
    Michał Ogórek, polski dziennikarz, felietonista, satyryk
1956:
    Ryszard Galla, polski działacz mniejszości niemieckiej, polityk, poseł na Sejm RP
    Piotr Głażewski, polski trener kajakarstwa (zm. 2010)
    Andrzej Marek Grabowski, polski pisarz, scenarzysta programów telewizyjnych dla dzieci
    Jan Zamojski, polski historyk filozofii, scenarzysta, tłumacz
1957 – Zbigniew Nowosadzki, polski malarz
1958 – Paweł Trzaska, polski reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 1995)
1960:
    Marian Błachut, polski przedsiębiorca, polityk, samorządowiec, burmistrz Czechowic-Dziedzic
    Janusz Bronowicz, polski generał dywizji
    Małgorzata Flegel-Siedler, polska aktorka
    Andrzej Pałasz, polski piłkarz
    Piotr Siejka, polski aktor
    Artur Sygulski, polski szachista
1963 – Zygmunt Białogłowski, polski komandor
1965 – Jacek Orłowski, polski reżyser teatralny, pedagog
1966 – Małgorzata Gosiewska, polska polityk, poseł na Sejm RP
1967:
    Piotr Głowski, polski ekonomista, przedsiębiorca, polityk, samorządowiec, senator RP, prezydent Piły
    Anita Iwańska, polska szpadzistka
1969 – Gerwazy Reguła, polski reżyser i scenarzysta filmowy
1971 – Artur Wawryszuk, polski pisarz, krytyk teatralny
1974 – Paweł Tański, polski poeta, badacz literatury
1975:
    Michał Dworczyk, polski polityk, minister-członek Rady Ministrów
    Paweł Kowal, polski politolog, historyk, publicysta, polityk, poseł na Sejm RP, eurodeputowany
1978 – Klaudiusz Hirsch, polski futsalista, trener
1979:
    Anna Bieleń-Żarska, polska tenisistka
    Iwona Niedźwiedź-Cecotka, polska piłkarka ręczna
1980 – Paweł Czarnecki, polski filozof, etyk, ekumenista
1982 – Barbara Stępniak, polska kick-boxerka
1984 – Krzysztof Kubów, polski polityk, sekretarz stanu w Ministerstwie Energii
1985 – Blanka Lipińska, polska pisarka
1986 – Mrozu, polski piosenkarz pop i R’n’B, producent muzyczny
1989 – Kinga Gajewska, polska politolog, polityk, poseł na Sejm RP, zawodniczka motocrossowa

Zmarli 22 lipca:

1603 – Łukasz Górnicki, polski humanista, poeta, pisarz polityczny, tłumacz (ur. 1527)
1663 – Wojciech Tolibowski, polski duchowny katolicki, biskup poznański (ur. 1607)
1705 – Jan Władysław Ukolski, polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1726 – Konstanty Władysław Sobieski, polski królewicz (ur. 1680)
1871 – Nikołaj Suchozaniet, rosyjski generał, polityk, minister wojny, namiestnik Królestwa Polskiego (ur. 1794)
1887 – Henryk Brühl, polski lekarz pochodzenia niemieckiego (ur. 1812)
1892 – Karol Rypiński, polski malarz-portrecista, grafik (ur. 1809)
1896 – Teodor Rogoziński, polski prezbiter katolicki, uczestnik powstania styczniowego, zesłaniec (ur. 1822)
1901 – Edward Wiktor Leo, polski prawnik, dziennikarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1828)
1902 – Mieczysław Ledóchowski, polski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita poznański i gnieźnieński i prymas Polski, kardynał (ur. 1822)
1911 – Józef Kościelski, polski poeta, dramaturg, polityk, mecenas sztuki, filantrop (ur. 1845)
1920 – Wacław Łepkowicz, polski plutonowy (ur. 1895)
1929:
    Karol Karliński, polski aktor (ur. 1882)
    Eugeniusz Orłowski, polski generał (ur. 1864)
1930 – Wacław Szymanowski, polski rzeźbiarz i malarz, autor projektu pomnika Fryderyka Chopina w warszawskich Łazienkach oraz pomnika Juliusza Słowackiego we Wrocławiu (wcześniej – w Krzemieńcu)(ur. 1859)
1959 – Michał Nahorski, polski porucznik, rajdowiec (ur. 1909)
1971:
    Teofil Długosz, polski duchowny katolicki, teolog, historyk Kościoła (ur. 1887)
    Ryszard Kierczyński, polski aktor teatralny (ur. 1902)
    Tadeusz Stępowski, polski pisarz (ur. 1908)
1972 – Roman Niewiarowicz, polski aktor, reżyser teatralny, dramatopisarz, scenarzysta (ur. 1902)
1974 – Józef Jarema, polski malarz (ur. 1900)
1977 – Jarosław Skulski, polski aktor (ur. 1907)
1979 – Janusz Kilarski, polski aktor, reżyser (ur. 1920)
1982 – Winicjusz Więckowski, polski aktor (ur. 1929)
1984 – Aleksander Hochberg, niemiecki książę, jeden z kandydatów do polskiej korony z okresu I wojny światowej, żołnierz Wojska Polskiego (ur. 1905)
1988 – Kazimierz Sembrat, polski zoolog, cytolog, embriolog (ur. 1902)
1991 – Ludwik Kasendra, polski aktor (ur. 1920)
1993 – Juliusz Lubicz-Lisowski, polski aktor (ur. 1900)
1995 – Zbigniew Janiszewski, polski aktor (ur. 1959)
1996 – Marek Sikora, polski aktor, reżyser, choreograf (ur. 1959)
2007 – Jean Stablinski, francuski kolarz szosowy pochodzenia polskiego (ur. 1932)
2010 – Andrzej Falkiewicz, polski pisarz, eseista, krytyk teatralny (ur. 1929)
2011 – Włodzimierz Janiurek, polski polityk, dyplomata (ur. 1924)
2015 – Jerzy Mieścicki, polski doktor nauk technicznych, wykładowca akademicki (ur. 1940)
2016 – Jan Piątkowski, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP, minister sprawiedliwości i prokurator generalny (ur. 1935)
2019:
    Kazimierz Albin, polski technik lotniczy, podporucznik AK, więzień i uciekinier z KL Auschwitz, autor wspomnień (ur. 1922)
    Józef Grzegorczyk, polski samorządowiec, prezydent Olsztyna (ur. 1949)
    Marek Rymuszko polski pisarz, publicysta, reportażysta, scenarzysta filmowy (ur. 1948)