
Wydarzyło się w Polsce 24 grudnia:
1287 – III najazd mongolski na Polskę: armia mongolska pod wodzą Nogaja rozpoczęła oblężenie Krakowa.
1529 – Sejm w Piotrkowie ogłosił inkorporację Mazowsza do Polski.
1637 – Bohdan Chmielnicki podpisał akt kapitulacji powstania Pawluka.
1692 – Arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego Wartan Hunanian konsekrował pierwszych 14 benedyktynek ormiańskich.
1806 – IV koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad rosyjskimi w bitwie pod Czarnowem.
1807 – Została powołana Rada Stanu Księstwa Warszawskiego.
1898 – W Warszawie odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.
1927 – Spłonął Zameczek Prezydencki w Wiśle.
1936 – Abp Filippo Cortesi został nuncjuszem apostolskim w Polsce.
1939 – Niemcy spalili synagogę w Siedlcach.
1942 – Około 60 Polaków zostało zamordowanych przez ukraińskich nacjonalistów we wsi Połonka na Wołyniu.
1944 – 89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu.
1951 – 7 górników zginęło w wyniku wybuchu metanu i pyłu węglowego w KWK „Mysłowice”.
1955 – Uniwersytet Poznański przemianowano na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
1975 – Premiera filmu telewizyjnego Niespotykanie spokojny człowiek w reżyserii Stanisława Barei.
1980 – Premiera 1. odcinka serialu historycznego Królowa Bona w reżyserii Janusza Majewskiego.
1984 – Premiera 1. odcinka serialu kostiumowego Rycerze i rabusie w reżyserii Tadeusza Junaka.
1997 – Premiera 1. odcinka serialu komediowego 13 posterunek w reżyserii Macieja Ślesickiego.
1998 – W Elektrowni Turów doszło do jednej z największych awarii w polskiej energetyce. Prawie całkowitemu zniszczeniu uległ blok energetyczny nr 5 o mocy 200 MW, uszkodzonych zostało wiele urządzeń sąsiednich jednostek wytwórczych, wyłączono większość generatorów, a w maszynowni wybuchł groźny pożar.
Urodzili się 24 grudnia:
1588 – Konstancja Habsburżanka, królowa Polski i Szwecji (zm. 1631)
1777 – Ludwik Adam Dmuszewski, polski aktor, reżyser teatralnyr, dramatopisarz, śpiewak; od 1827 r. jeden z dyrektorów Teatru Narodowego (zm. 1847)
1784 – Tomasz Łubieński, polski generał, żołnierz i przedsiębiorca, szwoleżer gwardii Napoleona I, dowódca korpusu jazdy w czasie Powstania Listopadowego, współtwórca Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (zm. 1870)
1796 – Tytus Działyński, polski hrabia, polityk, mecenas sztuki, wydawca źródeł historycznych (zm. 1861)
1798:
Adam Idźkowski, polski architekt (zm. 1879)
Adam Mickiewicz, polski poeta, działacz i publicysta polityczny, wolnomularz, czołowy twórca romantyzmu polskiego; autor „Ody do młodości”, „Ballad i romansów”, poematów historycznych „Grażyna” i „Konrad Wallenrod”, „Sonetów krymskich”, „Dziadów”, a także poematu „Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie”, autor broszury publicystycznej „Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego”, publicysta, działacz polityczny; jego ciało zostało przewiezione do Paryża i pochowane na cmentarzu w podparyskim Montmorency; w 1890 r. szczątki poety sprowadzono do Polski i złożono w krypcie na Wawelu (zm. 1855)
1799 – Maryla Wereszczakówna, polska szlachcianka, młodzieńcza miłość Adama Mickiewicza, upamiętniona w IV części „Dziadów” oraz wierszach „Do M***” i „Kurhanek Maryli” (zm. 1863)
1800 – Adam Epstein, polski bankier, filantrop pochodzenia żydowskiego (zm. 1870)
1809 – Adam Raciborski, polski lekarz, autor podręczników medycznych, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1871)
1810 – Adam Stanisław Krasiński, polski duchowny katolicki, biskup wileński, pisarz (zm. 1891)
1812 – Adam Jasiński, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (zm. 1862)
1826 – Ignacy Krzyżanowski polski pianista, kompozytor (zm. 1905)
1832 – Kazimierz Chłapowski, polski ziemianin, działacz społeczny (zm. 1916)
1834 – Ludwik Wierzbicki, polski inżynier, budowniczy kolei (zm. 1912)
1836 – Adam Wiślicki, polski dziennikarz, publicysta (zm. 1913)
1839 – Adam Bełcikowski, polski historyk literatury, dramatopisarz, poeta (zm. 1909)
1842 – Szczepan Szymkiewicz, polski duchowny katolicki (zm. 1945)
1844 – Jan Massalski, polski podporucznik, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1932)
1847 – August Potocki, polski działacz społeczny i rolniczy (zm. 1905)
1849 – Adam Kopyciński, polski duchowny katolicki, teolog, publicysta, polityk (zm. 1914)
1857 – Seweryn Udziela, polski etnograf (zm. 1937)
1859 – Roman Statkowski, polski kompozytor, pedagog (zm. 1925)
1860 – Józef Klebba, polski kowal, działacz społeczny i kulturalny, kaszubski poeta i pisarz (zm. 1931)
1874 – Adam Didur, polski śpiewak operowy, jeden z najsłynniejszych basów swojej epoki, występował w mediolańskiej La Scali, nowojorskiej Metropolitan Opera; organizator i pierwszy dyrektor Opery Śląskiej w Bytomiu (zm. 1946)
1878 – Józef Trzemeski, polski generał, lekarz, polarnik (zm. 1923)
1883 – Stefan Jaracz, polski aktor, pisarz, publicysta, reżyser, w latach 30. dyrektor warszawskiego teatru Ateneum; wystąpił m.in. w filmach „Księżna Łowicka” i „Jego wielka miłość” (zm. 1945)
1884 – Antoni Cierplikowski, słynny fryzjer stylista; jego paryski salon stał się zalążkiem międzynarodowego imperium fryzjerskiego; wśród klientek Antoine'a były najsłynniejsze aktorki i artystki: Marlena Dietrich, Greta Garbo, Josephine Baker, Pola Negri, Isadora Duncan, Mata Hari, Brigitte Bardot, a także koronowane głowy (zm. 1976)
1886:
(lub 23 grudnia) Adam Kucharzewski, polski inżynier górniczy, kapitan rezerwy (zm. 1944)
Jan Stańczyk, polski działacz socjalistyczny i związkowy, polityk (zm. 1953)
1887:
Wilhelm Fallek, polski nauczyciel, historyk literatury, krytyk i historyk teatru, dziennikarz pochodzenia żydowskiego (zm. 1941)
Adolf Froelich, polski dentysta, wynalazca (zm. 1943)
1890 – Walerian Czuma, żołnierz Legionów Polskich, dowódca oddziałów polskich na Syberii (1918–1920), generał WP; bohaterski dowódca obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. (zm. 1962)
1899:
Eugeniusz Arct, polski malarz (zm. 1974)
Adam Mikołajewski, polski aktor (zm. 1952)
1903 – Adam Paszewski, polski botanik, palinolog (zm. 1991)
1907:
Adolf Krzyk, polski piłkarz, bramkarz (zm. 1987)
Lucyna Niedziałkówna-Przybylska, polska spikerka radiowa (zm. 1981)
1908 – Adam Marczyński, polski malarz, grafik, pedagog (zm. 1985)
1909 – Adam Rapacki, polski ekonomista, dyplomata, polityk, poseł na Sejm PRL, minister szkolnictwa wyższego i spraw zagranicznych (zm. 1970)
1910 – Stefan Głogowski, polski kapitan, żołnierz AK, uczestnik podziemia antykomunistycznego (zm. 1948)
1912 – Marcelina Grabowska, polska pisarka (zm. 1986)
1913:
Celina Bobińska, polska historyk, działaczka komunistyczna (zm. 1997)
Włodzimierz Brühl, polski reumatolog (zm. 2004)
Halina Kowalska, polska wiolonczelistka pochodzenia żydowskiego (zm. 1998)
Adam Wawrosz, polski poeta, prozaik, działacz narodowy na Zaolziu (zm. 1971)
1915 – Eugeniusz Zadrzyński, polski pułkownik, polityk, kierownik resortu energetyki (zm. 2002)
1917:
Jan Huszcza, polski poeta, prozaik, satyryk (zm. 1986)
Maria Kuryluk, polska poetka, pisarka, dziennikarka, tłumaczka, pianistka (zm. 2001)
1920:
Ewa Petelska, polska reżyserka i scenarzystka filmowa, żona Czesława Petelskiego, z którym nakręciła m.in. „Ogniomistrza Kalenia”, „Kopernika”, „Kazimierza Wielkiego” i „Bołdyna” (zm. 2013)
Katarzyna Suchodolska, polska autorka literatury dziecięcej i młodzieżowej, tłumaczka (zm. 1988)
1921 – Lesław Swatler, polski ekonomista (zm. 1998)
1923:
Mikołaj Kozakiewicz, polski socjolog, polityk, marszałek Sejmu RP (zm. 1998)
Adolf Lekki, polski pisarz (zm. 1991)
Adam Tarnawski, polski malarz (zm. 2015)
1925 – Anna Zakrzewska, polska łączniczka, sanitariuszka, uczestniczka powstania warszawskiego (zm. 1944)
1926:
Maria Janion, polska historyk literatury, krytyk literacki, eseistka (zm. 2020)
Witold Pyrkosz, polski aktor, niezapomniany Pyzdra z „Janosika”, Wichura z „Czterech pancernych i psa”, Balcerek z serialu komediowego „Alternatywy 4” i senior rodu Mostowiaków w „M jak miłość” (zm. 2017)
1927 – Adam Strug, polski dziennikarz, pisarz, publicysta, samorządowiec, polityk (zm. 2007)
1928 – Franciszek Kaczmarek, polski fizyk (zm. 2015)
1929:
Tadeusz Grzelak, polski bokser (zm. 1996)
Eugeniusz Wachowiak, polski poeta, prozaik, tłumacz
Marian Zieliński, polski sztangista (zm. 2005)
1931 – Lech Trzeciakowski, polski historyk (zm. 2017)
1933 – Adam Śmigielski, polski duchowny katolicki, biskup sosnowiecki (zm. 2008)
1934 – Andrzej Zieliński, polski. inżynier, wykładowca akademicki, polityk
1935 – Bronisław Krawczuk, polski malarz prymitywista (zm. 1995)
1936:
Jan Gawęcki, polski pilot szybowcowy, doświadczalny i komunikacyjny
Bogdan Miś, polski dziennikarz, matematyk, popularyzator nauki
1937 – Kazimierz Górny, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy krakowski, biskup rzeszowski
1938:
Adam Kulawik, polski teoretyk literatury
Ewa Maria Ostrowska, polska pisarka, dziennikarka (zm. 2012)
1939:
Jacek Kotlica, polski poeta, krytyk sztuki, działacz kulturalny (zm. 2010)
Andrzej Zaporowski, polski dziennikarz i reżyser telewizyjny (zm. 2014)
1941 – Andrzej Suski, polski duchowny katolicki, biskup toruński
1942 – Adam Marcinkowski, polski historyk (zm. 2020)
1945 – Ryszard Jarzembowski, polski dziennikarz, polityk, senator RP
1947:
Janusz Adamczyk, polski generał brygady, doktor nauk medycznych (zm. 2003)
Janusz Adam Kobierski, polski duchowny katolicki, poeta, eseista, krytyk literacki
1948:
Józef Myjak, polski poeta, publicysta, wydawca, animator kultury
Antoni Pietkiewicz, polski inżynier, polityk, wojewoda kaliski i mazowiecki
1949:
Ryszard Legutko, polski filozof, profesor nauk humanistycznych, polityk, minister edukacji narodowej, senator RP i eurodeputowany
Ireneusz Mroczkowski, polski duchowny katolicki, teolog, etyk (zm. 2020)
Jerzy Więcław, polski politolog, dyplomata, ambasador (zm. 2020)
1950:
Krystian Probierz, polski geolog, polityk, senator RP
Marcin Ryszkiewicz, polski geolog, ewolucjonista
1951 – Jerzy Kraska, polski piłkarz, trener
1953:
Barbara Fatyga, polska kulturoznawczyni, socjolog, antropolog kultury
Adam Szal, polski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita przemyski
1955 – Janusz Kohut, polski kompozytor, pianista
1956 – Adam Lizakowski, polski poeta, tłumacz, fotograf
1957 – Piotr Kosiński, polski dziennikarz muzyczny, prezenter radiowy
1959 – Adam Urbanowski, polski chodziarz ultramaratoński
1960 – Mirosław Mordel, polski kontradmirał
1961 – Marcin Świetlicki, polski poeta, wokalista, członek zespołu Świetliki
1962 – Piotr Patalong, polski generał dywizji
1964:
Beata Knapczyk, polska lekkoatletka, sprinterka i płotkarka
Anja Orthodox, polska wokalistka, muzyk, kompozytorka, autorka tekstów, członkini zespołu Closterkeller
Ewa Prusak, polska lekkoatletka, wieloboistka
1965 – Marek Grzywacz, polski piłkarz, bramkarz
1967:
Jarosław Baran, polski pilot rajdowy
Adam Wiedemann, polski poeta, prozaik, krytyk literacki i muzyczny
1968 – Marcin Korolec, polski prawnik, polityk, minister środowiska
1969 – Adam Kowalewski, polski kontrabasista i basista jazzowy, kompozytor, pedagog
1970 – Przemysław Branny, polski aktor, wokalista
1973 – Adam Majewski, polski piłkarz
1974:
Michał Lesień, polski aktor, reżyser teatralny
Adam Wysocki, polski kajakarz, czterokrotny olimpijczyk, dwukrotny mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy
1975 – Paweł Zarecki, polski muzyk sesyjny, kompozytor, producent muzyczny
1976:
Mariusz Liberda, polski piłkarz, bramkarz
Piotr Miazga, polski aktor
1977 – Konrad Ciesiołkiewicz, polski politolog, menedżer, rzecznik prasowy rządu
1980 – Piotr Polak, polski aktor
1982 – Ten Typ Mes, polski raper, wokalista, producent muzyczny, realizator nagrań, autor tekstów
1985 – Mikołaj Łopuski, polski hokeista
1988:
Adam Michalski, polski siatkarz
Mateusz Seroka, polski piłkarz ręczny
1989 – Danuta Urbanik, polska lekkoatletka, biegaczka
1998 – Klaudia Niedźwiedzka, polska koszykarka
Zmarli 24 grudnia:
1473 – Jan z Kęt, polski filozof, teolog, profesor Akademii Krakowskiej; kanonizowany w 1767 r. (ur. 1390)
1620 – Reinhold Heidenstein, pruski prawnik, historyk, kronikarz, dyplomata, sekretarz kancelarii królów polskich (ur. 1553)
1643 – Wilhelm Bucki, polski jezuita, kompozytor podchodzenia inflanckiego (ur. 1585)
1721 – Ludwik Bartłomiej Załuski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy przemyski i biskup płocki (ur. 1661)
1766 – Efraim Oloff, polski polityk pochodzenia niemieckiego (ur. 1715)
1785 – Jan de Witte, polski inżynier wojskowy, architekt pochodzenia holenderskiego (ur. 1709)
1828 – Ksawery Starzeński, polski ichtiolog (ur. 1769)
1857 – Stanisław Jachowicz, polski poeta, bajkopisarz, pedagog, działacz charytatywny (ur. 1796)
1869 – Julian Fontana, polski kompozytor pochodzenia włoskiego (ur. 1810)
1876 – Narcyza Żmichowska, polska pisarka (ur. 1819)
1894 – Edmund Krasicki, polski ziemianin, porucznik (ur. 1808)
1898 – Eugeniusz Pankiewicz, polski kompozytor, pianista (ur. 1857)
1900 – Bronisław Teodor Grabowski, polski etnograf, slawista, etnograf (ur. 1841)
1904 – Wiktor Cymerys-Kwiatkowski, polski działacz niepodległościowy i socjalistyczny (ur. ok. 1886)
1913 – Stefan Ramułt, polski językoznawca (ur. 1859)
1920 – Karol Miller, polski malarz (ur. 1835)
1926 – Dawid Abrahamowicz, polski ziemianin, polityk, działacz społeczny pochodzenia ormiańskiego (ur. 1839)
1935 – Kazimierz Mystkowski, polski przemysłowiec, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy (ur. 1871)
1938 – Czesław Ganowicz, polski lekarz, pisarz, filozof, działacz społeczno-polityczny (ur. 1881)
1939 – Gustaw Rogalski, polski piłkarz, rysownik, karykaturzysta (ur. 1887)
1942 – Antoni Tworek, polski duchowny katolicki, Sługa Boży (ur. 1897)
1943:
Stanisław Karpiński, polski bankowiec, polityk, minister skarbu, prezes Banku Polskiego (ur. 1870)
Michał Znicz, polski aktor, reżyser, wystąpił m.in. w filmach „Pani minister tańczy”, „Kłamstwo Krystyny” i „Żołnierz królowej Madagaskaru”; w czasie II wojny światowej przebywał przez pewien czas w warszawskim getcie (ur. 1888)
1944 – Kazimierz Skorupka, polski harcmistrz, podporucznik (ur. 1901)
1946 – Leopold Okulicki, polski generał brygady, komendant główny AK (ur. 1898)
1961 – Tomasz Szalewicz, polski samorządowiec, działacz społeczny (ur. 1890)
1965 – Jan Wypler, polski poliglota, tłumacz (ur. 1890)
1967 – Władysław Domagalski, polski działacz komunistyczny i socjalistyczny (ur. 1893)
1971 – Zygmunt Skrętowicz, polski rzeźbiarz ludowy (ur. 1902)
1972 – Stanisław Winczewski, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1908)
1979:
Józef Antoni Czopnik, polski aktor lalkarz (ur. 1919)
Stefan Norris, polski scenograf filmowy, autor dekoracji w ponad 100 polskich filmach zrealizowanych przed 1939 rokiem. W czasie II wojny światowej internowany w Rumunii, pozostał w niej do końca życia, realizując szereg projektów teatralnych i filmowych i pełniąc także funkcję dyrektora artystycznego rumuńskiego Teatru Narodowego (ur. 1894)
1981 – Franciszek Kusto, polski nauczyciel, dziennikarz, publicysta, działacz komunistyczny (ur. 1901)
1984:
Gracjan Bojar-Fijałkowski, polski pisarz, historyk (ur. 1912)
Kazimierz Krukowski, polski aktor, reżyser teatralny, satyryk, autor tekstów piosenek (ur. 1901)
1989 – Zygmunt Czarnecki, polski generał (ur. 1900)
1992 – Wadim Berestowski, polski reżyser filmowy (ur. 1917)
1993 – Andrzej Nadolski, polski historyk, archeolog (ur. 1921)
1997:
Edwin Brzostowski, polski działacz kulturalny (ur. 1924)
Ireneusz Jesionowicz, polski przestępca (ur. 1959)
Marian Zimiński, polski muzyk, kompozytor (ur. 1945)
1999 – Tomasz Beksiński, polski dziennikarz muzyczny, prezenter radiowy, tłumacz (ur. 1958)
2003:
Witold Gracjan Kawalec, polski rzeźbiarz (ur. 1922)
Stanisław Kowalewski, polski pisarz (ur. 1918)
2004 – Elwira Seroczyńska, polska łyżwiarka szybka (ur. 1931)
2006 – Tadeusz Chrzanowski, polski historyk sztuki, fotograf, publicysta, tłumacz (ur. 1926)
2007 – Kazimierz Borowiec, polski aktor (ur. 1939)
2011 – Michał Sumiński, dziennikarz, autor telewizyjnego programu „Zwierzyniec”, podróżnik, autor książek o tematyce żeglarskiej (ur. 1915)
2012:
Seweryn Jurgielaniec, polski lekarz, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1938)
Aleksander Wieczorkowski, polski dziennikarz, felietonista, krytyk literacki (ur. 1929)
2014:
Anna Cienciała, polska historyk (ur. 1929)
Krzysztof Krauze, polski reżyser i scenarzysta filmowy, autor m.in. „Gier ulicznych”, „Długu”, „Mojego Nikifora” (ur. 1953)
2018 – Ryszard Marek Groński, polski satyryk, felietonista, dramatopisarz (ur. 1939)
Przypisy
