Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 24 marca:
1568 – Król Zygmunt II August powołał Komisję Morską, będącą zaczątkiem polskiej admiralicji.
1651 – W kościele oo. jezuitów na Starym Mieście w Warszawie odbyła się instalacja i koronacja obrazu Matki Bożej Łaskawej – Patronki Warszawy.
1794 – Na rynku w Krakowie został odczytany przez byłego posła na Sejm Wielki Aleksandra Linowskiego Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego, ogłaszający rozpoczęcie insurekcji przeciw Rosji i carycy Katarzynie II. Na mocy aktu, Tadeuszowi Kościuszce powierzono funkcję Najwyższego Naczelnika i polecono mu zorganizować rząd powstańczy – Radę Najwyższą Narodową. W trakcie uroczystości Kościuszko złożył następującą przysięgę: Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego.
1822 – W nocy z 23 na 24 marca pożar zniszczył ponad połowę zabudowań Mrągowa.
1832 – Rząd rosyjski wydał ukaz o karnym wcielaniu dzieci polskich do armii Imperium Rosyjskiego.
1839 – W Paryżu uroczyście otwarta została Biblioteka Polska.
1863 – Powstanie styczniowe: porażka powstańców w bitwie pod Krasnobrodem.
1900 – W Krakowie odbyła się premiera dramatu Juliusza Słowackiego "Sen srebrny Salomei".
1920 – Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, jeden z najstarszych, obowiązujących do dziś aktów prawnych.
1922 – Sejm Ustawodawczy przyjął do wiadomości uchwałę Sejmu Wileńskiego o wcieleniu Wileńszczyzny do Polski i wezwał rząd RP, „aby niezwłocznie objął sprawowanie władzy państwowej w Ziemi Wileńskiej”.
1924 – Z inicjatywy Centralnego Wydziału Kobiecego PPS po raz pierwszy w Polsce zorganizowano obchody Dnia Kobiet.
1940 - wybory do Rad Najwyższych ZSRR oraz republik związkowych Ukrainy i Białorusi legitymizujące okupację ziem polskich
1941 – Niemcy utworzyli getto żydowskie w Lublinie.
1942:
Personel i mieszkańcy Żydowskiego Domu Starców i Sierot w Lublinie zostali zamordowani przez Niemców.
Ze Związku Sowieckiego rozpoczęła się ewakuacja Armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysława Andersa; do listopada 1942 r. wysłano do Iranu ponad 115 tys. osób, w tym około 78,5 tys. żołnierzy oraz 37 tys. cywilów; wśród ewakuowanych były tysiące dzieci.
1944:
Niemiecka akcja represyjna w miejscowości Markowa koło Łańcuta wobec rodziny Ulmów oraz ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów. Zginęło 9 Polaków (w tym nienarodzone dziecko z końcowej ciąży) i 8 Żydów.
W Bełzu oddział UPA dokonał masakry ponad 100 Polaków.
Z niemieckiego obozu dla lotników Stalag Luft III w Żaganiu (niem. Sagan) w nocy z 24 na 25 marca uciekło 76 jeńców, m.in. 41 Brytyjczyków i sześciu Polaków. Ucieczka zakończyła się tragicznie, tylko trzej jeńcy odzyskali wolność – dwóch Norwegów i Holender. Pozostałych 73 schwytano. Pięćdziesięciu z nich, w tym sześciu Polaków, na specjalny rozkaz Hitlera zostało rozstrzelanych.
1945:
Armia Czerwona zajęła miasta: Głubczyce, Pruszcz Gdański i Żory (wraz z 1. Czechosłowacką Samodzielną Brygadą Pancerną).
Ukazało się pierwsze wydanie „Tygodnika Powszechnego”.
1962 – W gdańskim klubie „Żak” odbył się pierwszy występ grupy Niebiesko-Czarni.
1967 – Rosnący od około 1250 roku w pobliżu dzisiejszego rezerwatu przyrody Buczyna Szprotawska w Borach Dolnośląskich dąb Chrobry został uznany za pomnik przyrody.
1976 – W rozegranym na Stadionie Śląskim w Chorzowie meczu towarzyskim Polska przegrała z Argentyną 1:2.
1980:
Premiera filmu "Dyrygent" w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Premiera filmu "Paciorki jednego różańca" w reżyserii Kazimierza Kutza.
1992 – Dokonano zmian skrótu TP na TVP oraz logotypów Telewizji Polskiej.
2006 – Posłanka Ligi Polskich Rodzin Ewa Sowińska została wybrana przez Sejm RP na stanowisko Rzecznika Praw Dziecka.
2012:
W Warszawie otwarto Most Marii Skłodowskiej-Curie.
Założono partię polityczną Solidarna Polska, której prezesem został Zbigniew Ziobro
2014 – Na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych rozpoczęto publikację indeksów WIG50 i WIG250.
Urodzili się 24 marca:
1629 – Hans Bastian von Zehmen, królewsko-polski i elektorsko-saski tajny radca, prawnik (zm. 1702)
1785 – Józef Koriot, polski i rosyjski dowódca wojskowy, kartograf, topograf pochodzenia niemieckiego (zm. 1855)
1800 – Bonifacy Witkowski, polski architekt (zm. 1840)
1812:
Leopold Stanisław Kronenberg, finansista, przemysłowiec, polityk, jeden z najwybitniejszych działaczy gospodarczych na ziemiach polskich w XIX w. Budowniczy Kolei Warszawsko-Terespolskiej i Kolei Nadwiślańskiej, założyciel Banku Handlowego i Szkoły Handlowej w Warszawie. W 1861 r. współtwórca obozu „białych” i jeden z jego przywódców w Powstaniu Styczniowym (zm. 1878)
Wojciech Kułach, polski rzeźbiarz ludowy (zm. 1897)
1849 – Tadeusz Barącz, polski rzeźbiarz, medalier, autor m.in. lwowskiego pomnika króla Jana III Sobieskiego (zm. 1905)
1859 – Apolinary Kotowicz, polski malarz (zm. 1917)
1871 – Roger Sławski, polski architekt (zm. 1963)
1872 – Kazimierz Brzozowski, polski lekarz, drukarz, wydawca (zm. 1952)
1880 – Gabriel Dubiel polski pedagog, publicysta, działacz ruchu ludowego, polityk (zm. 1943)
1895 – Marian Godlewski, polski aktor, reżyser teatralny, pedagog (zm. 1982)
1897 – Teodor Sztekker, polski zapaśnik (zm. 1934)
1898 – Wincenty Grętkiewicz, polski samorządowiec, polityk, burmistrz Konina, poseł na Sejm RP (zm. 1984)
1901 – Franciszek Pauliński, polski duchowny katolicki, pallotyn (zm. 1943)
1903 – Igor Newerly, polski pisarz, pedagog, autor książek „Chłopiec z Salskich Stepów”, „Pamiątka z Celulozy” i „Zostało z uczty bogów”, więzień niemieckich obozów Majdanek, Auschwitz, Bergen-Belsen, sygnatariusz Listu 34 z 1964 roku (zm. 1987)
1910 – Zdzisław Lubelski, polski aktor (zm. 1965)
1912 – Kazimierz Jurkiewicz, polski kapitan żeglugi wielkiej, pedagog (zm. 1985)
1913 – Stanisław Tkaczow, polski polityk, minister lasów (zm. 1969)
1914 – Krystyna Krahelska, polska etnografka, poetka, sanitariuszka, uczestniczka powstania warszawskiego, żołnierz ZWZ-AK („Danuta”), autorka jednej z najpopularniejszych piosenek Polski Walczącej „Hej chłopcy, bagnet na broń! (zm. 1944)
1917 – Metchie Budka, amerykański historyk pochodzenia polskiego (zm. 1995)
1918 – Jacek Stwora, polski pisarz, dziennikarz radiowy, reporter, żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku i francuskiej w roku 1940; autor książek „Dzielnica szwarckopów”, „Co jest za tym murem?”, „Kataryniarz i złoty tron” (zm. 1994)
1920:
Jan Gurda, polski duchowny katolicki, biskup kielecki (zm. 1993)
Zofia Lewenstam, polska lekarka internistka, uczestniczka powstania warszawskiego (zm. 2013)
Mieczysław Pemper, polski działacz społeczny (zm. 2011)
1921:
Franciszek Blachnicki, polski duchowny katolicki, założyciel Ruchu Światło-Życie, Sługa Boży (zm. 1987)
Jerzy Olszewski, polski chemik, polityk (zm. 1981)
1922 – Józef Milik, polski qumranista, poliglota (zm. 2006)
1927 – Janusz Przewłocki, polski inżynier, kolekcjoner, bibliofil, działacz opozycji antykomunistycznej (zm. 2007)
1928 – Czesław Nowicki, polski dziennikarz, prezenter pogody w programach Telewizji Polskiej, popularny „Wicherek” (zm. 1992)
1930 – Edward Surdyka, polski trener piłki ręcznej (zm. 2018)
1931:
Janusz Komender, polski lekarz, polityk
Jerzy Bogdan Kos, polski lekarz, poeta, działacz społeczny (zm. 2018)
1932 – Jędrzej Tucholski, polski historyk wojskowości, pisarz (zm. 2012)
1934 – Ryszard Zub, polski szermierz, szablista, trzykrotny medalista igrzysk olimpijskich (1956, 1960, 1964), czterokrotny mistrz świata (zm. 2015)
1936:
Władysław Baka, polski ekonomista, polityk, członek władz PZPR, dwukrotny prezes Narodowego Banku Polskiego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Maciej Giertych, polski dendrolog, polityk, poseł na Sejm RP, eurodeputowany
Zbigniew Syka, polski lekkoatleta, sprinter (zm. 1996)
1939 – Wiktor Wysoczański, polski duchowny polskokatolicki, biskup, zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego w RP
1941 – Mirosław Araszewski, polski operator filmowy, fotograf
1942 – Wojciech Szczęsny Kaczmarek, polski fizyk, samorządowiec, prezydent Poznania (zm. 2009)
1943 – Marcin Kula, polski historyk
1945 – Zygmunt Sierakowski, polski aktor (zm. 2014)
1946 – Andrzej Titkow, polski scenarzysta, reżyser, producent filmów dokumentalnych i fabularnych, autor filmów „Z pamięci”, „Mniej niż zero”, „Turniej”, „Walterowcy” i serialu „Układ krążenia”
1948 – Jerzy Kukuczka, polski himalaista, drugi człowiek na świecie, po Reinholdzie Messnerze, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum; zginął w 1989 r. podczas wejścia na Lhotse (8516 m) nową drogą, przez niezdobytą wówczas południową ścianę (zm. 1989)
1951 – Anna Włodarczyk, polska lekkoatletka, skoczkini w dal
1954:
Józef Michalik, polski polityk, samorządowiec, poseł na Sejm RP, starosta lubaczowski
Marek Niedźwiecki, polski dziennikarz muzyczny
Marek Rudziński, polski koszykarz, dziennikarz i komentator sportowy
Ryszard Szczechowiak, polski trener koszykówki
1955 – Marek Kopel, polski samorządowiec, prezydent Chorzowa
1956:
Włodzimierz Ciołek, polski piłkarz
Barbara Tuge-Erecińska, polska urzędniczka państwowa, dyplomata
Wiesław Weiss, polski dziennikarz muzyczny, redaktor naczelny miesięczników „Tylko Rock” i „Teraz Rock”, autor „Rock. Encyklopedii” i książek o tematyce muzycznej m.in. „Pink Floyd. Szyderczy śmiech i krzyk rozpaczy”
1957 – Krzysztof Koziorowicz, polski trener koszykówki
1958 – Marian Molenda, polski rzeźbiarz, pedagog
1959:
Filip Łobodziński, polski aktor, dziennikarz, tłumacz, muzyk Zespołu Reprezentacyjnego; w latach 70. aktor dziecięcy, znany m.in. z filmów „Stawiam na Tolka Banana” i „Podróż za jeden uśmiech”
Marek Probosz, polski aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, pisarz, pedagog, znany m.in. z filmów „Niech cię odleci mara”, „Czas dojrzewania”, „Śmierć rotmistrza Pileckiego”
1960:
Lucjan Pietrzczyk, polski nauczyciel, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
Jerzy Ostrouch, polski polityk, wojewoda lubuski
1964 – Marek Kamiński, polski przedsiębiorca, podróżnik, polarnik, żeglarz, pisarz, fotograf; jako pierwszy człowiek na świecie zdobył w jednym roku (1995) dwa bieguny Ziemi
1965 – Artur Reinhart, polski montażysta i operator filmowy
1966 – Wojciech Drabowicz, polski śpiewak operowy (baryton) (zm. 2007)
1968 – Paweł Mazur, polski malarz, rysownik, poeta, prozaik
1969:
Robert Gucwa, polski misjonarz katolicki (zm. 1994)
Ryszard Wolny, polski zapaśnik, trener, samorządowiec; pięciokrotny olimpijczyk, mistrz olimpijski z Atlanty (1996), medalista mistrzostw świata i Europy
1973:
Jacek Bąk, polski piłkarz
Sylwia Wlaźlak, polska koszykarka
1975:
Tamara Arciuch, polska aktorka
Jan Osiński, polski duchowny katolicki, kapłan Ordynariatu Polowego WP (zm. 2010)
Rafał Zając, polski samorządowiec, prezydent Stargardu
1978 – Monika Soćko, polska szachistka
1979:
Paweł Storożyński, polski koszykarz, myzyk, posiadający także francuskie obywatelstwo
Anna Gawrońska, polska piłkarka
Modest Ruciński, polski aktor
1980 – Marek Wójcik, polski polityk, poseł na Sejm RP
1983 – Paweł Strąk, polski piłkarz
1985 – Jakub Przygoński, polski motocyklista rajdowy
1987 – Michał Błoński, polski siatkarz
1988 – Piotr Chrapkowski, polski piłkarz ręczny
1995 – Michał Nalepa, polski piłkarz
Zmarli 24marca:
1562 – Jan Lubodzieski, polski duchowny katolicki, biskup chełmiński, kanonik warmiński (ur. ?)
1644 – Cecylia Renata Habsburżanka, królowa Polski (ur. 1611)
1713 – Kazimierz Ludwik Bieliński, polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1775 – Leon Wojciech Opaliński, polski szlachcic, polityk (ur. 1708)
1849 – Ludwik Trynkowski, polski duchowny katolicki, pisarz religijny (ur. 1805)
1887 – Jan Kacper Heurich, polski architekt (ur. 1834)
1888 – Kazimierz Jarochowski, polski historyk (ur. 1828)
1902 – Michał Mikołaj Ogiński, polski hrabia, ziemianin (ur. 1849)
1914:
Franciszek Doliński, polski doktor praw, adwokat, polityk, poseł na Sejm Krajowy Galicji, prezydent Przemyśla (ur. 1850)
Julian Kosiński, polski chirurg (ur. 1833)
1915 – Karol Olszewski, polski fizyk, chemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; wspólnie z prof. Zygmuntem Wróblewskim jako pierwsi na świecie w 1883 r. dokonali skroplenia tlenu, a następnie azotu (ur. 1846)
1918:
Władysław Ślewiński, polski malarz okresu Młodej Polski (ur. 1856)
Józef Weber, polski duchowny katolicki pochodzenia niemieckiego, zmartwychstaniec, biskup pomocniczy lwowski (ur. 1846)
1919 – Zbigniew Paygert, polski żołnierz, poeta (ur. 1901)
1935 – Maria Karłowska, polska zakonnica, błogosławiona (ur. 1865)
1973 – Marian Januszajtis-Żegota, polski generał, dowódca Legionu Wschodniego i I Brygady Legionów Polskich; współautor nieudanego zamachu stanu, mającego na celu obalenie rządu Jędrzeja Moraczewskiego (1919); wojewoda nowogródzki w latach 1924–1926 (ur. 1889)
1976 – Eugeniusz Kaszyński „Nurt”, polski major, cichociemny, w latach 1943–1944 zastępca dowódcy, a następnie dowódca Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” na Kielecczyźnie (ur. 1909)
1980 – Edward Apa, polski aktor, reżyser (ur. 1917)
1983 – Stefan Berezowski, polski oficer, podpułkownik pilot (ur. 1897)
1992 – Ryszard Białous, ps. Jerzy, kapitan Armii Krajowej, harcmistrz, żołnierz kampanii 1939 r., powstaniec warszawski, dowódca Oddziału Specjalnego „Jerzy”, batalionu „Zośka” i brygady dywersji „Broda 53” zgrupowania „Radosław”, więzień obozów Bergen-Belsen i Sandbostel, żołnierz 1 Brygady Spadochronowej, od 1946 roku przebywał na emigracji w Argentynie. (ur. 1914)
1994 – Zbigniew Gołąb, polski językoznawca, slawista (ur. 1923)
1995 – Tadeusz Skwirzyński, polski polityk, minister leśnictwa i przemysłu drzewnego, poseł na Sejm PRL (ur. 1923)
1996 – Tadeusz Wojciech Maklakiewicz, polski kompozytor, pedagog, prawnik (ur. 1922)
2003 – Zdzisław Krzyszkowiak, polski lekkoatleta, długodystansowiec, mistrz olimpijski z Rzymu w biegu na 3000 m z przeszkodami (1960), mistrz Europy i rekordzista świata (ur. 1929)
2004 – Andrzej Hausbrandt, polski teatrolog (ur. 1923)
2006 – Henryk Pruchniewicz, polski polityk (ur. 1926)
2008:
Andrzej Kaczmarek, polski satyryk, aktor kabaretowy (ur. 1958)
Janusz Kosiński, polski dziennikarz muzyczny (ur. 1944)
2009 – Henryk Wojtyska, polski duchowny katolicki, teolog, pasjonista (ur. 1933)
2010 – Andrzej Sadlej, polski chemik (ur. 1941)
2011:
Julian Gbur, polski duchowny katolicki, werbista, biskup lwowski, greckokatolicki biskup stryjski (ur. 1942)
Mieczysław Porzuczek, polski polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1919)
2012:
Edward Materski, polski duchowny katolicki, biskup radomski (ur. 1923)
Jan Winczakiewicz, polski prozaik, poeta, tłumacz, malarz (ur. 1921)
2013:
Mirosław Misiowiec, polski piłkarz (ur. 1956)
Jerzy Tomaszewski, polski chemik, działacz opozycji antykomunistycznej (ur. 1925)
2014 – Włodzimierz Kopijkowski, polski generał (ur. 1919)
2015:
Stanisław Bulkiewicz, polski numizmatyk (ur. 1928)
Władysław Wojtasik, polski dyplomata (ur. 1929)
2016 – Bernard Kielak, polski etnograf, regionalista (ur. 1944)
2017:
Józef Kozielecki, polski psycholog (ur. 1936)
Romuald Romański, polski prawnik, historyk, pisarz (ur. ?)
Edward Skarga, polski aktor (ur. 1924)
2019:
Marian Cebulski, polski aktor (ur. 1924)
Mieczysław Inglot, polski historyk literatury (ur. 1931)