Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 26 marca:
1267 – Papież Klemens IV dokonał kanonizacji Jadwigi, żony księcia Henryka I Brodatego. Jadwiga aż do schyłku XX w. była jedyną polską świętą.
1582 – Król Stefan Batory lokował na prawie magdeburskim Dyneburg (obecnie na Łotwie).
1600 – Zygmunt III Waza ogłosił inkorporację Estonii do Polski; początek długoletnich wojen polsko-szwedzkich.
1617 – Miastko uzyskało prawa miejskie.
1790 – Sejm Czteroletni uchwalił tzw. podatek dochodowy dziesiątego grosza na utrzymanie armii, płacony z dóbr szlacheckich i w podwójnej wysokości z dóbr kościelnych.
1813 – VI koalicja antyfrancuska: wojska rosyjskie rozpoczęły oblężenie Jasnej Góry.
1864 – Rozpoczął działalność Komitet Urządzający w Królestwie Polskim, powołany przez cesarza Aleksandra II Romanowa do przeprowadzenia reformy uwłaszczeniowej i wprowadzenia administracji wiejskiej.
1885 – Rozpoczęły się tzw. "Rugi pruskie" – masowe wysiedlenia Polaków i Żydów z paszportami rosyjskim i austriackim z Prus. Do 1890 roku wysiedlono ponad 30 tys. osób.
1905 – Bojowiec PPS Stefan Aleksander Okrzeja dokonał zamachu bombowego na cyrkuł carskiej policji w Warszawie.
1908 – Na ulice Warszawy wyjechał pierwszy tramwaj elektryczny – trasa przebiegała między placem Krasińskich a placem Unii Lubelskiej.
1915 – I wojna światowa: zakończyła się niemiecko-rosyjska bitwa przasnyska; zginęło w niej prawie 50 tys. ludzi: 24 tys. żołnierzy niemieckich i 25 tys. rosyjskich.
1918 – Józef Haller został dowódcą II Korpusu Polskiego, powstałego z połączenia II Brygady Legionów I II Korpusu Strzelców Polskich.
1936 – W Częstochowie policja zaatakowała demonstrację bezrobotnych, zabijając jedną osobę i raniąc kilka.
1939 – W Berlinie ambasador RP Józef Lipski przekazał ministrowi spraw zagranicznych Joachimowi von Ribbentropowi polskie stanowisko wobec żądań III Rzeszy: Polska odmawia zgody na budowę eksterytorialnej drogi tranzytowej; w sprawie Gdańska proponuje zawarcie dwustronnego porozumienia, połączonego z wyjęciem Wolnego Miasta spod opieki Ligi Narodów; propozycja przystąpienia do bloku państw skupionych wokół Niemiec zostaje pominięta milczeniem.
1942 – Do KL Auschwitz dotarły pierwsze transporty kobiet; z KL Ravensbrueck przewieziono 999 więźniarek; tego samego dnia do obozu przywieziono około tysiąca Żydówek z Popradu na Słowacji – był to pierwszy zarejestrowany transport, który został skierowany przez Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy do Auschwitz w ramach „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”.
1943:
Pod warszawskim Arsenałem (skrzyżowanie ulic Bielańskiej i Długiej) Grupy Szturmowe Szarych Szeregów uwolniły harcmistrza Jana Bytnara „Rudego” oraz 25 innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo przy Alei Szucha na Pawiak.
W nocy z 26 na 27 marca oddział UPA dokonał masakry ponad 180 Polaków we wsi Lipniki na Wołyniu. Z rzezi został ocalony przez ojca 1,5-roczny Mirosław Hermaszewski.
1945:
Armia Czerwona zajęła Rybnik i Wodzisław Śląski.
Rząd Tymczasowy powołał Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
1956 – Telewizja Polska wyemitowała premierowe wydanie pierwszego polskiego talk-show "Tele-Echo".
1968 – Premiera filmu Poradnik matrymonialny w reżyserii Włodzimierza Haupe.
1977 – Na konferencji prasowej w Warszawie poinformowano o utworzeniu Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO).
1981 – Lecący z Warszawy samolot PLL LOT An-24W z 46 pasażerami i 4 członkami załogi na pokładzie, podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Słupsku uderzył dwukrotnie o ziemię po czym stanął w płomieniach, w wyniku czego zginął jeden z pasażerów, a 19 osób zostało rannych.
1982 – Sejm PRL przyjął nowelizację Konstytucji PRL powołującą do życia Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu.
1990 – Na antenie TVP Wrocław wyemitowano premierowe wydanie lokalnego serwisu informacyjnego Fakty.
2004:
Doszło do rozłamu w SLD. 26 byłych działaczy Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy powołało nową partię – Socjaldemokrację Polską (SDPL).
Premier RP Leszek Miller zapowiedział, że 2 maja poda się do dymisji.
2007 – W Zakładzie Karnym w Sieradzu strażnik więzienny zastrzelił 3 policjantów z Pabianic, a konwojowanego przez nich osadzonego ciężko zranił.
2011 – Na Wielkiej Krokwi im. Stanisława Marusarza w Zakopanem odbyły się specjalne zawody, podczas których Adam Małysz oficjalnie zakończył karierę sportową.
2015 – Pod Stadionem Narodowym w Warszawie odsłonięto pomnik Kazimierza Górskiego.
Urodzili się 26 marca:
1746 – Wojciech Bartochowski, polski szlachcic, polityk (zm. ?)
1776 – Izabela Grabowska, polska arystokratka, nieślubna córka króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (zm. 1858)
1779 – Anna Potocka, polska szlachcianka, pamiętnikarka (zm. 1867)
1789 – Franciszek Wróblewski, polski lekarz, chirurg (zm. 1857)
1799 – Stanisław Gabriel Worcell, polski polityk, publicysta (zm. 1857)
1805 – Karol Paszkiewicz, polski kapitan, uczestnik powstania listopadowego, działacz emigracyjny (zm. 1885)
1807 – Bogdan Jański, polski ekonomista (zm. 1840)
1818:
Franciszek Paszkowski, polski ziemianin, polityk (zm. 1883)
Aleksandra Potocka, polska posiadaczka ziemska, działaczka charytatywna (zm. 1892)
1821:
Aleksander Gins, polski drukarz pochodzenia żydowskiego (zm. 1908)
Samuel Konitz, polski ziemianin, przedsiębiorca, działacz społeczny pochodzenia żydowskiego (zm. 1879)
1827 – Emanuel Kania, polski kompozytor, pianista, organista, krytyk muzyczny (zm. 1887)
1828 – Józef Cybichowski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy gnieźnieński (zm. 1887)
1861 – Benedykt Filipowicz, polski dziennikarz, publicysta, literat (zm. 1922)
1867 – Stanisław Noakowski, polski architekt, malarz, rysownik, historyk sztuki, profesor Politechniki Warszawskiej (zm. 1928)
1876 – Józef Świętorzecki, polski generał brygady (zm. 1936)
1883 – Bogumił Jasinowski, polski historyk filozofii i kultury (zm. 1969)
1884:
Emil Chodura, polski kostiumograf, pedagog, działacz patriotyczny i oświatowy (zm. 1964)
Emilia Wojtyła, polska krawcowa, matka Karola (zm. 1929)
1886 – Alfons Górnik, polski prawnik, polityk, prezydent Katowic (zm. 1939)
1892 – Andrzej Chramiec, polski pilot, oficer Wojska Polskiego (zm. 1985)1895:
Julia Kotarbińska, polska ceramiczka, pedagog (zm. 1979)
Eugeniusz Pławski, polski komandor (zm. 1972)
1903 – Anna Kowalska, polska pisarka (zm. 1969)
1904:
Hugon Hanke, polski polityk, premier rządu RP na uchodźstwie (zm. 1964)
Józef Nikodem Kłosowski, polski pisarz, publicysta (zm. 1959)
Zbigniew Stypułkowski, polski prawnik, polityk, działacz stronnictw narodowych, żołnierz kampanii polskiej 1939 r., współzałożyciel Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (1944), powstaniec warszawski; aresztowany przez NKWD i sądzony w procesie przywódców państwa polskiego w Moskwie w czerwcu 1945 r.; zwolniony po czterech miesiącach powrócił do Polski, zagrożony aresztowaniem pod koniec 1945 r. przedostał się na Zachód (zm. 1979)
1906:
Witold Dederko, polski fotografik, pedagog, autor podręczników, aktor niezawodowy, wystąpił m.in. w filmach „Wakacje z duchami”, „Ziemia obiecana”, „Abel twój brat” (zm. 1988)
Emanuel Szlechter, polski autor tekstów piosenek (zm. 1943)
1918 – Adam Giedrys, polski krawiec, astronom-amator (zm. 1997)
1920 – Jerzy Pertek, polski pisarz, teoretyk literatury, tłumacz; autor publikacji dotyczących historii Polskiej Marynarki Wojennej, m.in. książki „Wielkie dni małej floty” (zm. 1989)
1921 – Halina Kuźniakówna, polska aktorka (zm. 2013)
1927:
Kazimierz Łukaszewicz, polski fizyk, krystalograf (zm. 2016)
Józef Łukaszewicz, polski matematyk, żołnierz AK (zm. 2013)
Stefan Zubrzycki, polski matematyk (zm. 1968)
Sara Zyskind, polska pisarka (zm. 1994)
1928 – Jerzy Mańkowski, polski pisarz, krytyk teatralny (zm. 1979)
1929 – Kazimierz Urbański, polski twórca filmów animowanych (zm. 2015)
1930 – Mirosław Stecewicz, polski pisarz, poeta, tłumacz (zm. 2017)
1931:
Kazimierz Głaz, polski malarz
Zofia Korzeńska, polska poetka, krytyk literacki, eseistka (zm. 2016)
1933 – Mieczysław Künstler, polski sinolog (zm. 2007)
1934 – Jan Thomas, polski hokeista (zm. 2009)
1935 – Konstanty Kalinowski, polski historyk sztuki (zm. 2002)
1936:
Maria Hanna Niżankowska, polska okulistka
Mieczysław Święcicki, polski piosenkarz, aktor (zm. 2018)
1937 – Jan Syczewski, polski polityk, samorządowiec, poseł na Sejm RP, działacz mniejszości białoruskiej
1940 – Maria Jezierska-Madziar, polska hydrobiolog, ichtiolog
1941:
Andrzej Barszczyński, polski operator i reżyser filmowy
Wojciech Młynarski, polski bard, poeta, artysta kabaretowy, autor piosenek i librett, piosenkarz, kompozytor, a także dramaturg, scenarzysta i reżyser teatralny; twórca takich przebojów jak „Jesteśmy na wczasach”, „Światowe życie”, „Nie ma jak u mamy”, „W Polskę idziemy”, „Och, ty w życiu”, „Prześliczna wiolonczelistka” i „Moje serce to jest muzyk” (zm. 2017)
Miron Pomirski, polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2009)
1943 – Jerzy Romaniuk, polski pianista, pedagog
1944 – Igor Mitoraj, wybitny polski rzeźbiarz; jego dzieła znajdują się w kilkudziesięciu muzeach, fundacjach i siedzibach największych korporacji na świecie (zm. 2014)
1945:
Antoni Kot, polski piłkarz, trener
Zenon Laskowik, polski satyryk, aktor, artysta kabaretowy
1946:
Wiesław Caban, polski historyk
Monika Niemczyk, polska aktorka
1947:
Feliks Mostowicz, polski artysta plastyk
Wanda Czuwaj, polska koszykarka
1948 – Tomasz Grochoczyński, polski aktor
1949:
Marek Dutkiewicz, polski pisarz, autor tekstów piosenek
Stefan Kuryłowicz, polski architekt; do jego najbardziej znanych warszawskich projektów należą biurowce Focus Filtrowa, Wolf Marszałkowska, Prosta Tower, biurowiec PLL LOT, osiedla Eko-Park i Marina Mokotów, a także stacja metra Dworzec Gdański (zm. 2011)
1951 – Tadeusz Wrona, polski polityk, samorządowiec, prezydent Częstochowy
1955:
Krzysztof Bauman, polski aktor, scenograf i reżyser teatralny
Marek Krauss, polski malarz prymitywista
1956 – Jerzy Morka, polski filolog, tłumacz, autor, edytor
1957 – Elżbieta Makowska-Florczyk, polska siatkarka
1958 – Agnieszka Wolfram-Zakrzewska, polska dziennikarka, działaczka społeczna
1960 – Grzegorz Brzozowicz, polski dziennikarz muzyczny
1961:
Henryk Długosz, polski polityk, poseł na Sejm RP
Agnieszka Kowalska, polska aktorka
1965 – Maciej Pawłowski, polski dyrygent, kompozytor, producent muzyczny
1967 – Jarosław Witaszczyk, polski aktor
1968 – Aida Amer, polsko-palestyńska pisarka
1972 – Stanisław Stosik, polski lekkoatleta, samorządowiec, wójt gminy Osieczna
1973 – Adrian Czubak, polski polityk, wojewoda opolski
1974 – Diana Kadłubowska, polska aktorka
1978 – Robert Krawczyk polski judoka
1980 – Pati Yang, polska piosenkarka
1981 – Anna Gigiel, polska aktorka
1987 – Katarzyna Wysocka, polska siatkarka
1988 – Michał Rosa, polski judoka
1989:
Rafał Supiński, polski aktor, piosenkarz
Konrad Tobiasiewicz, polski hokeista, bramkarz
1992:
Agata Dobrowolska, polska koszykarka
Maciej Zacheja, polski judoka
2003 – Żyleta, polski raper
Zmarli 26 marca:
1455 – Jan Taszka Koniecpolski, polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1558 – Jan z Kazimierza, polski karmelita, inkwizytor (ur. 1500)
1619 – Michał Sokołowski, polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1648 – Konstancja Ligęza, polska szlachcianka (ur. 1618)
1695 – Jan Karol Opaliński, polski szlachcic, polityk (ur. 1642)
1746 – Antonina Czartoryska, polska szlachcianka (ur. 1728)
1757 – Jan Chryzostom Krasiński, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy chełmski(ur. 1695)
1783 – Anna Rosina Lisiewska, niemiecka malarka pochodzenia polskiego (ur. 1713)
1825 – Michał Stachowicz, polski malarz, grafik (ur. 1768)
1832 – Antoni Stadnicki, polski ziemianin, prezydent Radomia (ur. ok. 1757)
1838 – Andrzej Alojzy Ankwicz, polski hrabia, duchowny katolicki, arcybiskup metropolita lwowski, prymas Galicji i Lodomerii, arcybiskup metropolita praski i prymas Czech (ur. 1777)
1845 – Aleksander Stanisław Potocki, polski hrabia, ziemianin, polityk (ur. 1778)
1881:
Florian Ceynowa, kaszubski lekarz, działacz narodowy, badacz folkloru i języka kaszubskiego (ur. 1817)
Roman Stanisław Sanguszko, polski książę, działacz narodowy i społeczny (ur. 1800)
1890 – Artur Władysław Potocki, polski hrabia, polityk (ur. 1840)
1915 – Rufin Beckerman, polski przemysłowiec, działacz społeczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1833)
1918 – Cezar Cui, rosyjski kompozytor pochodzenia francusko-polskiego (ur. 1835)
1925 – Walenty Marchlewski, polski podporucznik obserwator (ur. 1898)
1932 – Zygmunt Łoziński, polski duchowny katolicki, biskup miński i piński, Czcigodny Sługa Boży (ur. 1870)
1940 – Tomasz Siemiradzki, polski historyk, działacz polonijny (ur. 1859)
1943 – Teodor Czecholiński, polski działacz konspiracyjny (ur. 1918)
1945 – Jan Bryl, polski polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1885)
1946 – Mateusz Manterys, polski działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1872)
1947 – Helena Romer-Ochenkowska, polska pisarka, publicystka, działaczka społeczna (ur. 1878)
1951 – Władysław Dziewanowski, polski pułkownik, historyk wojskowości (ur. 1882)
1958 – Franciszek Machalski, polski inżynier górniczy (ur. 1902)
1969 – Stefan (Rudyk), polski duchowny prawosławny pochodzenia ukraińskiego, metropolita warszawski i całej Polski, Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (ur. 1891)
1972 – Ryszard Serafinowicz, polski dziennikarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1924)
1973:
Leon Manteuffel-Szoege, polski chirurg pochodzenia niemiecko-bałtyckiego (ur. 1904)
Stanisław Szachno-Romanowicz, polski kapitan, historyk, orientalista, turkolog, archiwista, kryptolog (ur. 1900)
Gustaw Konstanty Żebrowski, polski oficer NSZ (ur. 1896)
1978 – Emil Czech, polski plutonowy, trębacz (ur. 1908)
1980:
Zofia Lissa, polska muzykolog (ur. 1908)
Stanisław Stampf’l, polski pisarz (ur. 1919)
1983:
Stanisław Jakiel, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy przemyski (ur. 1910)
Wincenty Zaleski, polski katechetyk, salezjanin (ur. 1913)
1987 – Kazimierz Dobrowolski, polski socjolog, etnolog (ur. 1894)
1988 – Jerzy Roman Jaglarz, polski dziennikarz, poeta, prozaik (ur. 1939)
1989 – Bogusław Molski, polski botanik (ur. 1932)
1991:
Lesław Bajer, polski dziennikarz, krytyk filmowy (ur. 1934)
Lechosław Marszałek, polski reżyser i scenarzysta filmów animowanych, m.in. „Przygód Błękitnego Rycerzyka”, twórca serialu „Reksio” (ur. 1922)
1992 – Janina Kamińska, polska archeolog, pedagog, instruktorka ZHP (ur. 1899)
1996 – Edmund Muskie, amerykański polityk pochodzenia polskiego, sekretarz stanu (ur. 1914)
1998 – Zdzisław Libera, polski historyk literatury (ur. 1913)
2001:
Kazimierz Dux, polski onkolog (ur. 1925)
Piotr Sobociński, polski operator filmowy, nominowany do Oscara za zdjęcia do filmu „Trzy kolory. Czerwony” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego (ur. 1958)
2003 – Bolesław Wierzbiański, polski dziennikarz, polityk, działacz emigracyjny, współzałożyciel i wieloletni redaktor naczelny „Nowego Dziennika”. (ur. 1913)
2006 – Jolanta Sell, polska tłumaczka (ur. 1922)
2009:
Piotr Bednarz, polski działacz opozycji antykomunistycznej (ur. 1949)
Ryszard Herczyński, polski fizyk, specjalista w zakresie mechaniki płynów (ur. 1926)
2011:
Paul Baran, amerykański informatyk pochodzenia polskiego (ur. 1926)
Kazimierz Macioch, polski zapaśnik (ur. 1932)
Roman Piętka, polski duchowny neounicki, archimandryta, marianin, filolog (ur. 1937)
2013:
Krzysztof Kozłowski, polski dziennikarz, filozof, polityk, minister spraw wewnętrznych, szef UOP (ur. 1931)
Jerzy Nowak, polski aktor, przez kilkadziesiąt lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie, gdzie m.in. ponad 600 razy wcielił się w postać Hirsza Singera w spektaklu „Ja jestem Żyd z +Wesela+”, występował również w Teatrze im. Słowackiego; w filmie „Ziemia obiecana” stworzył niezapomnianą kreację jako Zucker, zagrał także w filmach „Amator”, „Medium”, „Wiedźmin” i serialu „Czarne chmury” (ur. 1923)
Adam Witek, polski pilot szybowcowy (ur. 1928)
Jerzy Wyrobek, polski piłkarz, trener (ur. 1949)
2016 – Andrzej Sandomierski, polski prawnik (ur. 1953)
2017:
Halina Paszkowska-Turska, polska operatorka dźwięku (ur. 1927)
Stefan Stanisławiak, polski jeździec sportowy, trener (ur. 1941)