<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 28 lipca:

1243 – Powstała diecezja chełmińska.
1458 – Wojna trzynastoletnia: w Gdańsku został zawarty rozejm pomiędzy Polską a wspierającą krzyżaków Danią. W dokumencie uzgodniono natychmiastowe wstrzymanie działań wojennych do sierpnia 1459 roku oraz przywrócenie handlu. Na maj 1459 zaplanowano sąd rozejmowy mający rozstrzygnąć sprawy sporne.
1648 – Powstanie Chmielnickiego: w trzydniowej bitwie pod Konstantynowem wojska Jeremiego Wiśniowieckiego pokonały kilkakrotnie silniejsze oddziały kozackie pod dowództwem Maksyma Krzywonosa.
1656 – Potop szwedzki: początek bitwy pod Warszawą, w której wojska szwedzko-brandenburskie odniosły zwycięstwo nad armią króla Jana II Kazimierza.
1815 – Z inicjatywy wielkiego księcia Konstantego w Warszawie powstała Szkoła Podchorążych, która miała kształcić przyszłe kadry armii Królestwa Polskiego. W 1828 roku zawiązało się w niej konspiracyjne sprzysiężenie pod dowództwem podporucznika Piotra Wysockiego, a 29 listopada 1830 roku podchorążowie Szkoły atakiem na Belweder rozpoczęli Powstanie Listopadowe.
1844 – W Karpaczu odbyło się uroczyste poświęcenie zrekonstruowanej świątyni Wang; zbudowana na przełomie XII i XIII w. w Norwegii świątynia została zakupiona przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV i po rozebraniu na części przewieziona najpierw do Szczecina, a następnie do Berlina, skąd ostatecznie w 1842 r. trafiła na Dolny Śląsk.
1847 – W Kołczygłowach na Pomorzu późniejszy niemiecki kanclerz Otto von Bismarck poślubił Joannę von Puttkamer.
1851 – Całkowite zaćmienie Słońca widoczne w północnej Polsce.
1895 – Podczas zjazdu w Rzeszowie delegaci chłopscy założyli Stronnictwo Ludowe (od 1903 r. Polskie Stronnictwo Ludowe), którego prezesem został Karol Lewakowski.
1920:
    Rada Ambasadorów w Paryżu dokonała podziału Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszu pomiędzy Polskę i Czechosłowację.
    Wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zdobyła Białystok.
1934 – W Warszawie rozpoczęły się Międzynarodowe Zawody Samolotów Turystycznych Challenge 1934.
1941 – W dniach 28-30 lipca w zajętym przez Wehrmacht Krzemieńcu zamordowano, według listy utworzonej przez ukraińskich nacjonalistów, około 30 przedstawicieli polskiej inteligencji.
1942 – W warszawskim getcie utworzono pierwszą Żydowską Organizację Bojową (ŻOB), którą 15 października 1942 r. rozszerzono o kolejne ugrupowania; założycielami ŻOB byli m.in. Icchak Cukierman, Cywia Lubetkin, Marek Edelman, Josef Kapłan i Mordechaj Tanenbaum; komendantem ŻOB został Mordechaj Anielewicz.
1943 – W obecnej dzielnicy Krakowa, Woli Justowskiej miała miejsce pacyfikacja ludności przez Nazistów. Zabito 24 osoby.[4]
1948 – Karol Wojtyła przybył do swej pierwszej parafii w Niegowici.
1963 – Jan Wróblewski ustanowił szybowcowy rekord świata na trasie docelowo-powrotnej Leszno–Olsztyn–Leszno (678,9 km).
1971 – Założono klub piłkarski Miedź Legnica.
1975 – Seryjny morderca Zdzisław Marchwicki, znany jako „Wampir z Zagłębia”, został skazany po pokazowym procesie w Katowicach na karę śmierci.
1984 – W Los Angeles rozpoczęły się XXIII Letnie Igrzyska Olimpijskie, zbojkotowane przez większość państw socjalistycznych, wśród nich PRL.
1992 – Rozpoczął działalność Pioneer Pierwszy Polski Fundusz Powierniczy.
1993 – Polska zawarła konkordat ze Stolicą Apostolską.
2004:
    Do Polski sprowadzono ze Stanów Zjednoczonych urny z prochami dowódcy Powstania Warszawskiego gen. bryg. Antoniego Chruściela „Montera” i jego żony Walerii; urny zostały złożone na cmentarzu wojskowym na Powązkach.
    W Warszawie rozpoczął się III Narodowy Zlot Harcerzy.
2010 – Sąd Okręgowy w Warszawie uniewinnił troje policjantów oskarżonych o niedopełnienie obowiązków w trakcie akcji w Magdalence w 2003 roku.

Urodzili się 28 lipca:

1676 – Dominik Rudnicki, polski jezuita, poeta (zm. 1739)
1806 – (lub 25 lipca) Jakub Krotowski-Krauthofer, polski prawnik, polityk (zm. 1852)
1808 – Ignacy Rafał Czerwiakowski, polski lekarz, botanik (zm. 1882)
1812 – Józef Ignacy Kraszewski, polski pisarz, publicysta, wydawca, historyk, malarz, działacz społeczny, autor ponad 600 książek, w tym 232 powieści, wśród nich wielu historycznych, takich jak „Stara baśń” czy „Za Sasów” (zm. 1887)
1822 – Antonina Mirska, polska zakonnica (zm. 1905)
1842 – Paulin Ksawery Bohdanowicz, polski dowódca oddziału w powstaniu styczniowym (zm. 1863)
1850 – Karol Dunin, polski prawnik (zm. 1917)
1857 – Henryk Koiszewski, polski generał brygady (zm. 1942)
1858 – Stanisław Waryński, polsko-szwajcarski embrioliog, działacz socjalistyczny (zm. 1888)
1862 – Celestyn Racek, polski inżynier górnik (zm. 1894)
1864 – Kazimierz Ostaszewski, polski ziemianin, hodowca koni wyścigowych, publicysta, kompozytor (zm. 1948)
1866 – Ludwik Mieczkowski, polski aptekarz, polityk, samorządowiec, burmistrz Ostrowi Mazowieckiej (zm. 1932)
1877 – Jędrzej Marusarz Jarząbek, polski przewodnik tatrzański, cieśla, ratownik górski (zm. 1961)
1889 – Stefan Dwornik, polski major piechoty, prawnik (zm. 1940)
1890 – Franciszek Arciszewski, polski generał, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1969)
1892 – Władysław Michalski, polski pułkownik dyplomowany piechoty (zm. 1940)
1894 – Marian Turkowski, polski generał brygady (zm. 1948)
1896 – Augustyn Gruszka, polski generał brygady, polityk emigracyjny (zm. 1976)
1897:
    Włodzimierz Niemierko, polski biochemik, fizjolog (zm. 1985)
    Henryk Reyman, polski żołnierz i sportowiec, piłkarz Wisły Kraków i reprezentant Polski. Uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i kampanii 1939; dwukrotny mistrz Polski w piłce nożnej, dwukrotny król strzelców ligi, olimpijczyk (Paryż 1924) (zm. 1963)
1899 – Wawrzyniec Staliński, polski piłkarz (zm. 1985)
1900 – Artur Maria Swinarski, polski poeta, satyryk, dramatopisarz, plastyk (zm. 1965)
1902:
    Alfons Długosz, polski malarz, fotograf, nauczyciel (zm. 1975)
    Grzegorz Grzeban, polski biochemik, szachista, kompozytor szachowy (zm. 1991)
1904 – Jan Wójcicki, polski generał (zm. 1998)
1910 – Leopold Lewin, polski poeta, tłumacz (zm. 1995)
1912 – Irena Oberska, polska aktorka (zm. 1990)
1913 - Klara Sierońska-Kostrzewa, polska gimnastyczka (zm. 1990)
1915:
    Helena Dunicz-Niwińska, polska skrzypaczka, tłumaczka, pamiętnikarka (zm. 2018)
    Andrzej Święcicki, polski działacz katolicki (zm. 2011)
1918 – Józef Oberc, polski geolog (zm. 2008)
1919 – Janusz Bardach, polsko-amerykański chirurg plastyczny pochodzenia żydowskiego (zm. 2002)
1921:
    Mieczysław Kaczyński, polski generał brygady (zm. 1999)
    Wiktor Sumiński, polski podpułkownik (zm. 2018)
1922 – Marian Malina, polski malarz, grafik (zm. 1985)
1923:
    Maria Parnell, polska tancerka baletowa (zm. 2010)
    Henryk Troszczyński, polski żołnierz Armii Krajowej, porucznik Wojska Polskiego, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 2019)
    Władysław Wolski, polski urzędnik, przewodniczący prezydium Miejskiej Rady Narodowej Szczecina (zm. 1991)
1925 – Czesław Czerniawski, polski pisarz, publicysta (zm. 1988)
1928:
    Leszek Armatys, polski historyk filmu, krytyk filmowy (zm. 1979)
    Zbigniew Zieliński, polski polityk, poseł na Sejm PRL
1929 – Janusz Kramarek, polski historyk sztuki
1930 – Anna Skrzydlewska, polska zakonnica, architektka wnętrz, plastyk (zm. 2017)
1934 – Jan Slaski, polski historyk literatury polskiej
1935:
    Tadeusz Bartczak, polski chemik
    Jerzy Wdowczyk, polski fizyk (zm. 1996)
1938 – Wojciech Walkiewicz, polski trener i działacz kolarski
1939:
    Jan Kućmierz, polski fitopatolog, mikolog
    Andrzej Potworowski, polski menedżer, handlowiec, dyplomata
    Marian Sokołowski, polski górnik, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 1997)
1940:
    Jarosław Kossakowski, polski dziennikarz, krytyk sztuki
    Romuald Loegler, polski architekt
1942 – Bolesław Kwiatkowski, polski koszylarz, trener
1943 – Zbigniew Szczapiński, polski aktor, reżyser
1945:
    Mikołaj Szczęsny, polski historyk, muzykolog, publicysta i krytyk muzyczny (zm. 2010)
    Adam Zych, polski psycholog, pedagog, poeta, tłumacz
1946:
    Bolesław Andrzejewski, polski filolog, filozof, nauczyciel akademicki
    Marian Czapla, polski malarz, grafik (zm. 2016)
1952:
    Jacek Bursztynowicz, polski aktor
    Teresa Podemska-Abt, polska teoretyk literatury, pisarka, poetka, tłumaczka, socjolog edukacji
    Jerzy Targalski, polski historyk, politolog, orientalista, publicysta
    Barbara Jaźwicka, polska lekkoatletka, wieloboistka
1954 – Anna Lenartowicz-Stępkowska, polska aktorka (zm. 2019)
1955:
    Elżbieta Konderak, polska dziennikarka, reżyserka telewizyjna
    Zbigniew Ostrowski, polski polityk, samorządowiec, wicemarszałek województwa kujawsko-pomorskiego
1960:
    Alex Czerniatynski, belgijski piłkarz pochodzenia polskiego
    Leszek Stefankiewicz, polski trener żużlowy, mechanik
1961:
    Sławomir Jeneralski, polski dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP
    Scott Parazynski, amerykański astronauta pochodzenia polskiego
1964:
    Tomasz Czyżewski, polski gitarzysta, kompozytor, autor tekstów
    Kazimierz Michał Ujazdowski, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP, minister kultury i dziedzictwa narodowego, eurodeputowany
1965 – Rafał Kwaśniewski, polski gitarzysta rockowy, kompozytor, autor tekstów
1966 – Grzegorz Filipowski, polski łyżwiarz figurowy, trener
1970:
    Grzegorz Króliczak, polski filozof, neurokognitywista, wykładowca akademicki
    Sylwia Sysko-Romańczuk, polska ekonomistka, wykładowczyni akademicka
1971 – Oskar Dawicki, polski artysta multimedialny
1973 – Anne Wojcicki, amerykańska biolog, biotechnolog, bizneswoman pochodzenia polsko-żydowskiego
1975 – Paweł Krajewski, polski chorąży BOR (zm. 2010)
1980:
    Andrzej Jezierski, polski kajakarz, kanadyjkarz
    Michał Szymerowski, polski strongman
1983:
    Przemysław Czerwiński, polski lekkoatleta, tyczkarz
    Kamil Piechucki, polski koszykarz, trener
1984:
    Dariusz Przybylski, polski organista, kompozytor
    Maciej Raczyński, polski koszykarz trener
1987 – Katarzyna Dulian, polska pływaczka
1988 – Deys, polski raper
1989 – Monika Brzostek, polska siatkarka plażowa
1993 – Aleksandra Zych, polska piłkarka ręczna
1999 – Łukasz Kolenda, polski koszykarz

Zmarli 28 lipca:

1433 – Jan Szafraniec, polski duchowny katolicki, biskup kujawsko-pomorski, profesor i rektor Akademii Krakowskiej (ur. 1363)
1639 – Mikołaj z Wielkiego Chrząstowa Wierzbowski, polski szlachcic, wojskowy, polityk (ur. ok. 1586)
1691 – Fryderyk Mortzfeld, polski duchowny luterański, pisarz religijny (ur. 1643)
1807 – Jan Regulski, polski gliptyk, medalier, kolekcjoner (ur. ok. 1760)
1811 – Cyprian Odyniec, polski duchowny katolicki, jezuita, biskup pomocniczy mohylewski (ur. 1749)
1826 – Józef Zajączek, polski generał, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej i wojen napoleońskich, dowódca polskiego korpusu Wielkiej Armii Napoleona, namiestnik Królestwa Polskiego z nadania cara Aleksandra I (ur. 1752)
1847 – Jan Nepomucen Głowacki, polski malarz (ur. 1802)
1883 – Władysław Ludwik Anczyc, polski dramatopisarz, poeta, tłumacz, wydawca, uczestnik powstania krakowskiego w 1846 r. (ur. 1823)
1893 – Wincenty Kirchmajer, polski polityk (ur. 1820)
1914 – Mieczysław Miller, polski kapitan saperów i lotnictwa w służbie austro-węgierskiej (ur. 1876)
1918 – Kazimierz Jan Miczyński, polski agronom, gleboznawca (ur. 1868)
1930 – Feliks Konopasek, polski kompozytor, dyrygent (ur. 1860)
1931 – Józef Kuczyński, polski prawnik, polityk, kierownik resortu spraw wewnętrznych (ur. 1871)
1954 – Michał Korczewski, polski botanik, biochemik, fitofizjolog (ur. 1889)
1958 – Antoni Olbromski, polski prawnik, działacz niepodległościowy, harcmistrz (ur. 1896)
1960 – Tadeusz Dietrich, polski ekonomista, polityk (ur. 1905)
1972:
    Mieczysława Ćwiklińska, właściwie Mieczysława Trapszo, aktorka, śpiewaczka; jedna z najwybitniejszych aktorek polskiego kina międzywojennego, znana m.in. z filmów „Czy Lucyna to dziewczyna”, „Jadzia”, „Pani minister tańczy”; aktorka teatralna związana po wojnie z warszawskimi teatrami: Polskim i Nowym; sztuki z jej udziałem, np. „Drzewa umierają stojąc” w Klasycznym, nie schodziły z afisza całymi latami (ur. 1879)
    Balbina Świtycz-Widacka, polska rzeźbiarka, poetka (ur. 1901)
1975:
    Marek Kęsicki, polski himalaista (ur. 1950)
    Bohdan Nowaczyk, polski himalaista (ur. ?)
    Andrzej Sikorski, polski himalaista (ur. ?)
1986:
    Stanisław Czerniec, polski duchowny katolicki (ur. 1908)
    Edmund Kolanowski, polski seryjny morderca, nekrofil (ur. 1947)
1989 – Eugeniusz Stawiński, polski polityk, minister przemysłu lekkiego (ur. 1905)
1995 – Wojciech Sołtys, polski historyk (ur. 1925)
1998:
    Zbigniew Gądek, polski architekt, urbanista, wykładowca akademicki (ur. 1925)
    Zbigniew Herbert, jeden z najważniejszych poetów polskich XX wieku, pisarz o wielkim dorobku, wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym; autor m.in. cyklu „Pana Cogito”, „Raportu z oblężonego miasta”, „Martwej natury z wędzidłem”, „Barbarzyńcy w ogrodzie” (ur. 1924)
    Adam Hollanek, polski pisarz, publicysta, założyciel miesięcznika „Fantastyka” (ur. 1922)
2000 – Tadeusz Stefan Jaroszewski, polski historyk sztuki (ur. 1931)
2002:
    Anatol Fejgin, polski pułkownik, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL, działacz komunistyczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1909)
    Kazimierz Ostrowicz, polski aktor (ur. 1921)
2007:
    Józef Grabowicz, polski dziennikarz, działacz społeczny (ur. 1930)
    Jerzy Kłosowski, polski scenograf (ur. 1928)
2009 – Mirosław Staniek, polski piłkarz (ur. 1968)
2010:
    Ryszard Barycz, polski aktor teatralny, odtwórca roli Pana Młodego w „Weselu” w inscenizacji Iwo Galla, Kaliban w „Burzy” w reżyserii Krystyny Skuszanki i filmowy: „Zemsta”, „Popioły” (ur. 1924)
    Katarzyna Sobczyk, najpopularniejsza piosenkarka polskiego big-beatu, wykonawczyni m.in. piosenek „Mały książę”, „O mnie się nie martw”, „Trzynastego”, „Nie bądź taki szybki Bill” (ur. 1945)
2011 – Janina Boniakowska, polska poetka ludowa (ur. 1918)
2012:
    Adam Choynowski, polski dziennikarz i komentator sportowy (ur. 1923)
    Apoloniusz Golik, polski generał brygady (ur. 1928)
    Kazimiera Rykowska, polska lekkoatletka, dyskobolka (ur. 1933)
2014 – Witold Wenclewski, polski piłkarz (ur. 1964)
2016:
    Zofia Celińska, polska ekonomistka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata (ur. 1919)
    Tadeusz Górny, polski dziennikarz, działacz i publicysta jazzowy, flecista (ur. 1941)
2017 – Stanisław Żyjewski, polski sędzia piłkarski (ur. 1953)
2018:
    Marian Noga, polski inżynier, informatyk (ur. 1939)
    Olga „Kora” Sipowicz, polska wokalistka, autorka tekstów piosenek, członkini zespołu Maanam (ur. 1951)
2019:
    Jerzy Wojciech Borejsza, polski historyk, publicysta, badacz totalitaryzmów, historii XIX wieku i Powstania Styczniowego, wykładowca wielu polskich i europejskich uniwersytetów (ur. 1935)
    Zbigniew Grabowski, polski geotechnik, polityk (ur. 1930)
    Halina Krukowska, polska historyk literatura (ur. 1937)