<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 30 lipca:

1457 – Wojna trzynastoletnia: rozpoczęło się oblężenie krzyżackiej twierdzy Gniew.
1464 – Wojna trzynastoletnia: nagły i skoordynowany wypad załóg krzyżackich z obleganej twierdzy Nowe i innych twierdz pokonał oddziały Związku Pruskiego, znosząc oblężenie, które przywrócono 1 sierpnia po przybyciu posiłków.
1535 – V wojna litewsko-moskiewska: wojska polskie rozpoczęły oblężenie Staroduba.
1553 – Na Wawelu została koronowana Katarzyna Habsburżanka, trzecia żona króla Zygmunta II Augusta.
1656 – Potop szwedzki: zwycięstwo wojsk szwedzko-brandenburskich w bitwie pod Warszawą (28–30 lipca).
1698 – Poświęcono kościół Imienia Jezus we Wrocławiu.
1796 – W Łażanach na Dolnym Śląsku otwarto drugi europejski most żelazny.
1880 – W Poznaniu uruchomiono pierwszą linię tramwaju konnego.
1882 – Otwarto Dworzec Tatrzański w Zakopanem.
1889 – Otwarto należącą do Austriackich Kolei Państwowych linię kolejową Lwów–Czerniowce (dł. 266,66 km).
1893 – Powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego, partia założona przez działaczy robotniczych z Różą Luksemburg na czele, którzy wystąpili z PPS. Celem SDKP było obalenie caratu i wywołanie międzynarodowej rewolucji robotniczej.
1915 – Uruchomiono Mławską Kolej Dojazdową.
1920 – Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski ogłosił Manifest do polskiego ludu roboczego miast i wsi, w którym zapowiedział utworzenie polskiej republiki radzieckiej.
1924 – Na Górnym Śląsku wybuchł strajk 150 tysięcy górników i hutników w obronie 8-godzinnego dnia pracy.
1939 – Bolesław Napierała wygrał 5. Tour de Pologne.
1941 – W Londynie premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski podpisał z ambasadorem ZSRS Iwanem Majskim polsko-sowiecki układ dotyczący wznowienia stosunków dyplomatycznych, współpracy na rzecz pokonania Niemiec oraz powstania polskiej armii w ZSRS; dodatkowy protokół przewidywał zwolnienie z więzień i łagrów obywateli polskich.
1943 – Rzeź wołyńska: oddział UPA zamordował 33 Polaków w Antonówce nad Horyniem i okolicach.
1944:
    Mińsk Mazowiecki został wyzwolony przez AK, a krótko po tym zajęty przez Armię Czerwoną.
    Bielsk Podlaski i Kołbiel zostały wyzwolone przez Armię Czerwoną.
    Nadająca z Moskwy Radiostacja im. Tadeusza Kościuszki wyemitowała czterokrotnie odezwę wzywającą ludność Warszawy do powstania.
    Oddział UPA zamordował w lesie pod Baligrodem 11 mieszkańców Średniej Wsi.
    Porażka batalionu AK w bitwie nad Wesołówką koło Sandomierza z żandarmerią niemiecką.
    Z Pawiaka wysłano ostatnie transporty więźniów: 1400 do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen i 400 do obozu Ravensbrück.
1961 – Henryk Kowalski wygrał 18. Tour de Pologne.
1970 – Dokonano oblotu samolotu amatorskiego J-1 Prząśniczka.
1974 – Oddano do użytku Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie koło Gąbina.
1976 – Podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu polscy siatkarze zdobyli złoty medal, pokonując w finale zespół ZSRS.
1985 – W warszawskiej hali Torwar odbył się pierwszy polski koncert grupy Depeche Mode.
1992 – Sejm RP ustanowił dzień 15 sierpnia Świętem Wojska Polskiego.
2017 – We Wrocławiu zakończyły się 10. World Games.

Urodzili się 30 lipca:

1558 – Mikołaj Oleśnicki, polski szlachcic, polityk (zm. 1629)
1809 – Jan Krystian Ulrich, polski ogrodnik pochodzenia niemieckiego (zm. 1881)
1834 – Paweł Roman Sanguszko, polski ziemianin, polityk (zm. 1876)
1835 – August Freund, polski chemik (zm. 1892)
1847 – Aleksander Fabian, polski lekarz (zm. 1911)
1853 – Julian Fałat, polski malarz, akwarelista, rysownik, czołowy przedstawiciel polskiego pejzażu impresjonistycznego, twórca i prezes toruńskiej Konfraterni Artystów (zm. 1929)
1871 – Maurycy Zamoyski, polski polityk, dyplomata, wiceprezes Komitetu Narodowego Polski, minister spraw zagranicznych (zm. 1939)
1873 – Stanisław August Thugutt, polski polityk, publicysta; minister spraw wewnętrznych (1918–1919), prezes PSL „Wyzwolenie” (1922–1923), wicepremier (1924–1925); jeden z założycieli działającej w latach 1921–1937 Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela (zm. 1941)
1875 – Anicet Kopliński, polski kapucyn, męczennik, błogosławiony (zm. 1941)
1884 – Zofia Nalepińska-Bojczuk, polska malarka, ilustratorka (zm. 1937)
1887 – Stanisław Brych, polski major (zm. 1933)
1890:
    Stanisław Chlebowski, polski malarz, rysiwnik (zm. 1969)
    Czesław Słoński, polski poeta, publicysta, nauczyciel, działacz społeczny (zm. 1949)
    Maria Klemensa Staszewska, polska urszulanka, męczennica, błogosławiona (zm. 1943)
1891:
    Stanisław Noyszewski-Piołun, polski pisarz, krytyk literacki i teatralny (zm. 1941)
    Leon Pomirowski, polski krytyk literacki (zm. 1943)
1893 – Wincenty Gorzycki, polski historyk (zm. 1923)
1898 – Henryk Leliwa-Roycewicz, polski major kawalerii, jeździec sportowy (zm. 1990)
1900 – Zbigniew Jaruzelski, polski podporucznik (zm. 1941)
1903 – Wincenty Styś, polski prawnik, ekonomista (zm. 1960)
1906:
    Kazimierz Boratyński, polski chemik rolny (zm. 1991)
    Ignacy Nowak, polski działacz podziemia antyhitlerowskiego, członek Polskiej Organizacji Zbrojnej (zm. 1942)
1907 – Adam Sztark, polski jezuita, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (zm. 1942)
1908 – Maria Kaczurbina, polska kompozytorka, pedagog (zm. 1956)
1909 – Malwina Szczepkowska, polska pisarka, teatrolog, reżyserka teatralna i rafiowca (zm. 1977)
1911 – Ilia Epsztejn, polski ekonomista pochodzenia żydowskiego (zm. 1994)
1912 – Alfred Zawadzki, polski porucznik, żołnierz AK, cichociemny (zm. 1942)
1913 – Romuald Jackowski, polski kapitan rezerwy, malarz (zm. 1978)
1918:
    Adam Czarnowski, polski dziennikarz, działacz turystyczny, krajoznawca, fotografik, kolekcjoner (zm. 2010)
    Eulalia Wicherska, polska aktorka, śpiewaczka (zm. 1989)
1920:
    Władysław Pogoda, polski śpiewak i skrzypek ludowy (zm. 2018)
    Włodzimierz Tomaszczuk, polski flecista (zm. 1974)
1922:
    Jadwiga Holnicka-Szulc, polska łączniczka, sanitariuszka, żołnierz AK (zm. 1944)
    Eliasz Kuziemski, polski aktor (zm. 2000)
    Zbigniew Wiszniewski, polski kompozytor, pedagog (zm. 1999)
1923 – Teresa Bojarska, polska pisarka (zm. 2013)
1924 – Stefania Szantyr-Powolna, polska lekarka, więźniarka łagrów, podpułkownik
1925:
    Ewelina Nowak, polska sanitariuszka, szeregowiec (zm. 1945)
    Tadeusz Wysocki, polski chemik, polityk, poseł na Sejm PRL
1928:
    Julitta Mikulska-Bernaś, polska pisarka (zm. 1988)
    Wojciech Siemion, polski aktor, reżyser, założyciel i dyrektor teatru „Stara Prochownia”; popularność przyniosły mu role w filmach „Zamach”, „Skąpani w ogniu”, „Ostatnie dni”, „Zezowate szczęście”, „Ziemia obiecana”, „Alternatywy 4” oraz w serialach „Wojna domowa”, „Czterej pancerni i pies”, „Złotopolscy” (zm. 2010)
1929:
    Tadeusz V. Gromada, polsko-amerykański historyk, działacz polonijny
    Marian Stępień, polski eseista, krytyk i historyk literatury
1931 – Roman Andrzejewski, polski ekonomista, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2012)
1932:
    Zbigniew Czajkowski, polski malarz (zm. 2010)
    Anna Kędzierska, polska polityk, minister handlu wewnętrznego i usług
1933 – Halina Taborska, polska filolog, filozof, historyk sztuki
1936 – Kazimierz Drożdż, polski działacz sportowy, polityk, senator RP
1938 – Feliks Rajczak, polski satyryk, poeta (zm. 1987)
1940 – Jan Malinowski, polski działacz ludowy, polityk, poseł na Sejm PRL
1942 – Emilia Wcisło, polska polityk, poseł na Sejm PRL
1943 – Stanisław Pietrzak, polski polityk, samorządowiec, wiceprezydent Warszawy (zm. 2015)
1944 – Edward Romanowski, polski lekkoatleta, sprinter (zm. 2007)
1949 – Jan Truszczyński, polski polityk, dyplomata
1951:
    Henryk Cioch, polski prawnik, adwokat, sędzia Trybunału Konstytucyjnego, polityk, senator RP (zm. 2017)
    Kazimierz Kowalski, polski śpiewak operowy (bas)
    Jacek Paśniczek, polski filozof, logik
1952:
    Renata Al-Ghoul, niemiecka prawniczka, malarka pochodzenia polskiego
    Zenon Urbaniec, polski żużlowiec
1955:
    Bernadetta Blechacz, polska lekkoatletka, oszczepniczka
    Mieczysław Litwiński, polski kompozytor, muzyk, wokalista, pedagog
    Jarosław Tioskow, polski gitarzysta, wokalista, harmonijkarz, członek zespołu Kasa Chorych
1960 – Marek Dopierała, polski kajakarz, kanadyjkarz
1965 – Wojciech Klich, polski piłkarz, trener
1967 – Piotr Kruszczyński, polski reżyser teatralny
1968:
    Anna Korcz, polska aktorka
    Robert Korzeniowski, polski lekkoatleta, czterokrotny złoty medalista olimpijski (1996, 2000 – dwukrotnie, 2004), trzykrotny mistrz świata (1997, 2001, 2003) i dwukrotny mistrz Europy (1998, 2002) w chodzie sportowym
1969:
    Maciej Kowalewski, polski aktor, reżyser teatralny i filmowy, prozaik, dramaturg
    Maciej Nowak, polski siatkarz, trener, samorządowiec
1970 – Agnieszka Kuciak, polska poetka, tłumaczka
1971:
    Jerzy Pisulski, polski kulturysta
    Grzegorz Widera, polski aktor
1974:
    Jacek Dukaj, polski pisarz science fiction i fantasy, autor powieści „Inne pieśni”, „Perfekcyjna niedoskonałość”, „Lód”, sześciokrotnie uhonorowany nagrodą im. Janusza A. Zajdla
    Patryk Wild, polski samorządowiec, wójt gminy Stoszowice, członek zarządu województwa dolnośląskiego
    Radosław Wiśniewski, polski poeta, krytyk literacki
1977 – Żurom, polski raper
1979 – Zdzisław Zaręba, polski hokeista, działacz sportowy
1981 – Daria Korczyńska, polska lekkoatletka, sprinterka
1986 – Li Qian, polska tenisistka stołowa pochodzenia chińskiego
1987:
    Agnieszka Fikiel, niemiecka koszykarka pochodzenia polskiego
    Sebastian Perdek, polski aktor
    Robert Sienicki, polski twórca komiksów
1988 – Eliza Gawryluk, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa (zm. 2017)
1989 – Marek Materek, polski samorządowiec, prezydent Starachowic
1990:
    Alyson Dudek, amerykańska łyżwiarka szybka, specjalistka short tracku pochodzenia polskiego
    Martin Kaczmarski, polski przedsiębiorca, kierowca wyścigowy i rajdowy
1991 – Maria Springwald, polska wioślarka

Zmarli 30 lipca:

1631 – Jerzy Zbaraski, polski szlachcic, polityk (ur. 1574)
1788 – Kajetan Sołtyk, polski duchowny katolicki, biskup kijowski i krakowski (ur. 1715)
1844 – Tomasz Chmielewski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy warszawski (ur. 1767)
1854 – Wincenty Norwerth, polski generał major w służbie rosyjskiej (ur. 1787)
1879 – Ludwik Droba, polski historyk, archiwista (ur. 1854)
1880 – Hipolit Skimborowicz, polski muzealnik, pisarz, publicysta (ur. 1815)
1929 – Marcin Augustyński, polski działacz ludowy i społeczny, wójt Otfinowa (ur. 1857)
1941 – Feliks Kon, polski działacz komunistyczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1864)
1979 – Stefan Barbacki, polski genetyk (ur. 1903)
1982 – Halina Krüger-Syrokomska, polska alpinistka, himalaista (ur. 1938)
1987 – Bolesław Smela, polski aktor (ur. 1919)
1993 – Edward Bernard Raczyński, polski pisarz, dyplomata, polityk, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979–86, stały delegat RP przy Lidze Narodów, w latach 1935–45 ambasador RP w Wielkiej Brytanii (ur. 1891)
1994:
    Ryszard Riedel, polski wokalista bluesowy, lider zespołu „Dżem”, autor tekstów piosenek „Sen o Victorii”, „Czerwony jak cegła”, „List do M”, „Skazany na bluesa” (ur. 1956)
    Bronisław Rogal, polski żużlowiec (ur. 1937)
1995 – Aleksander Bardini, polski aktor i reżyser teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy, scenarzysta, lektor, dyrektor i kierownik artystyczny teatru, pedagog (ur. 1913)
1997 – Bogusław Wyrobek, polski wokalista, autor tekstów, członek zespołu Rythm and Blues (ur. 1937)
1999:
    Robert Nawrocki, polski żużlowiec, trener i sędzia żużlowy (ur. 1925)
    Mieczysław Serwiński, polski chemik (ur. 1918)
    Renata Zisman, polska pianistka, pedagog pochodzenia żydowskiego (ur. 1921)
2000 – Jerzy Ignaciuk, polski pisarz (ur. 1951)
2001:
    Maksymilian Berezowski, polski major, dziennikarz, publicysta, felietonista, pisarz (ur. 1923)
    Jerzy Kolankowski, polski lekarz, poeta, dramaturg, alpinista (ur. 1915)
2003:
    Jerzy Kamiński, polski rolnik, polityk, senator RP (ur. 1926)
    Ewa Krzyżewska, polska aktorka znana z filmów „Popiół i diament”, „Faraon”, „Zazdrość i medycyna” (ur. 1939)
2007:
    Danuta Adamczewska, polska szachistka (ur. 1928)
    Stanisław Konarski, polski historyk, varsavianista (ur. 1923)
2008 – Tadeusz Orłowski, polski lekarz, pionier transplantologii, wspinacz (ur. 1917)
2010:
    Stanisław Gola, polski poeta (ur. 1942)
    Mariusz Jendryczko, polski piłkarz (ur. 1973)
    Krystyna Stolarska, polska piosenkarka (ur. 1954)
2011 – Tadeusz Łodziana, polski rzeźbiarz (ur. 1920)
2012:
    Tadeusz Kowalik, polski ekonomista, działacz społeczny (ur. 1926)
    Anna Sucheni-Grabowska, polska historyk (ur. 1920)
2013 – Janina Adamczyk, polska chemik, wynalazczyni (ur. 1911)
2018:
    Maria Dzielska, polska historyk, filolog klasyczny (ur. 1942)
    Hieronim Fokciński, polski duchowny katolicki, jezuita, filolog klasyczny, historyk (ur. 1937)
    Jerzy Stelmachów, polski ginekolog (ur. 1941)