Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 4 września:
1437 – Były wielki książę litewski Świdrygiełło poddał się Koronie Polskiej.
1513 – Król Czech i Węgier Władysław Jagiellończyk nadał prawa miejskie Kowarom.
1665 – Rokosz Lubomirskiego: klęska wojsk królewskich w bitwie pod Częstochową.
1725 – W Fontainebleau odbył się ślub króla Francji Ludwika XV i Marii Leszczyńskiej.
1794 – Insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Lubaniem.
1844 – Położono kamień węgielny pod budowę Twierdzy Boyen w Giżycku.
1860 – Do Wilna od strony Dyneburga wjechał pierwszy pociąg.
1879 – W Aleksandrowie Kujawskim spotkali się cesarz Rosji Aleksander II Romanow i cesarz Niemiec Wilhelm I Hohenzollern.
1895 – W Warszawie otwarto Średnią Szkołę Mechaniczno-Techniczną.
1909 – Aleksander Miller został ostatnim rosyjskim prezydentem Warszawy.
1913 – W jednej z pierwszych katastrof lotniczych w Europie w miejscowości Gać na Dolnym Śląsku (ok. 5 km od Oławy) zginęło dwóch niemieckich pilotów wojskowych. Miejsce upamiętniono obeliskiem w szczerym polu.
1939 – Kampania wrześniowa:
Na stacji w Białej Piskiej na terenie ówczesnych Prus Wschodnich załoga samolotu PZL.23 Karaś z 51. eskadry rozpoznawczej ostrzelała i obrzuciła bombami niemiecki pociąg przewożący uzbrojenie i sprzęt wojskowy.
Niemieccy żołnierze rozstrzelali z inspiracji niemieckich osadników z Marianowa i Wolnicy Grabowskiej 22 mieszkańców Szczawna koło Sieradza.
Niemieckie samoloty zbombardowały i ostrzelały 6 zgromadzonych na stacji Nieszawa Waganiec transportów ewakuacyjnych oczekujących na naprawę uszkodzonego toru.
Rozpoczęła się ewakuacja centralnych instytucji państwowych z Warszawy.
W czasie tzw. „krwawego poniedziałku” w Częstochowie żołnierze Wehrmachtu zastrzelili na ulicach około 500 mieszkańców miasta.
W Katowicach Niemcy rozstrzelali ok. 80 obrońców miasta i spalili Synagogę Wielką.
W nocy z 3 na 4 września żołnierze batalionu ON „Rawicz” rozstrzelali w Małachowie koło Śremu 10 obywateli polskich narodowości niemieckiej.
Wojska niemieckie wkroczyły do Grudziądza.
W wyniku niemieckiego bombardowania zniszczeniu uległo ok. 70% Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej.
Zwycięstwa wojsk niemieckich w bitwach pod Mławą i pod Rajskiem.
1942:
Późniejszy wieloletni premier PRL Józef Cyrankiewicz trafił z więzienia Montelupich w Krakowie do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
W Mielnicy na Wołyniu Niemcy rozstrzelali 700–1200 Żydów.
1944:
35. dzień powstania warszawskiego:
- Niemcy zbombardowali Powiśle i Śródmieście północne;
- uszkodzenie Elektrowni Powiśle spowodowało przerwanie dostaw prądu.
Komisja Okręgowa do Spraw Wojny Totalnej przy Komisarzu Obrony Rzeszy w Gdańsku zakończyła opracowywanie tajnego planu ewakuacji ludności cywilnej oraz organów partyjnych i państwowych z okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie.
W nocy z 3 na 4 września 1944 wydzielony oddział kawalerii z Grupy AK „Kampinos” dokonał udanego wypadu na kwaterujące w Marianowie dwie kompanie z Brygady Szturmowej SS RONA. Za cenę niewielkich strat własnych całkowicie rozbito przeciwnika, zdobywając przy tym sporo broni i wojskowego oporządzenia.
1949 – Włoch Francesco Locatelli wygrał 8. Tour de Pologne.
1957 – Wyemitowano pierwsze wydanie magazynu telewizyjnego Eureka.
1961 – Premiera filmu wojennego "Dziś w nocy umrze miasto" w reżyserii Jana Rybkowskiego.
1962 – W Katowicach otwarto Dom Handlowy „Zenit”.
1963 – Reprezentacja Polski w piłce nożnej pokonała w Szczecinie Norwegię 9:0, co przez następne 45 lat było jej najlepszym wynikiem w historii. W meczu tym swego pierwszego gola dla reprezentacji strzelił 16-letni Włodzimierz Lubański.
1965 – Przy ul. Ożarowskiej w Warszawie oddano do użytku tysięczną szkołę „tysiąclatkę”.
1966 – Prymas kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji cudownego obrazu Matki Bożej Skalmierzyckiej koronami poświęconymi przez papieża Pawła VI.
1967 – W Poznaniu odsłonięto pomnik Stanisława Staszica.
1979 – Premiera filmu "Panny z Wilka" w reżyserii Andrzeja Wajdy.
1997 – Na antenie TVP1 wyemitowano pierwszy odcinek teleturnieju Jaka to melodia?
1999 – Oddano do użytku Radiowe Centrum Nadawcze w Solcu Kujawskim.
2010 – Otwarto halę widowiskowo-sportową Arena Legionowo.
2015 – Otwarto Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu.
2019 – Debiut serialu Zawsze warto w reżyserii Marty Karwowskiej i Michała Rogalskiego w telewizji Polsat.
Urodzili się 4 września:
1787 – Bonawentura Niemojowski, polski ziemianin, prawnik, polityk (zm. 1835)
1809 – Juliusz Słowacki, polski poeta, dramaturg, epistolograf, jeden z najwybitniejszych twórców polskiego romantyzmu; autor m.in. dramatów „Kordian”, „Balladyna”, „Lilla Weneda”, „Sen srebrny Salomei”, „Mazepa”, „Samuel Zborowski”, a także poematów „Beniowski”, „Anhelli”, „Król-Duch” i „Ojciec zadżumionych” (zm. 1849)
1815 – Józef Władysław Krogulski, polski kompozytor, pianista, dyrygent chóralny, pedagog (zm. 1842)
1844 – Józef Dziędzielewicz, polski entomolog, prawnik (zm. 1918)
1849 – Józef Kaczyński, polski ogrodnik (zm. 1918)
1865:
Tomasz Bartkiewicz, polski kompozytor, organista (zm. 1931)
Maria Karłowska, polska zakonnica, założycielka Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej; beatyfikowana przez papieża Jana Pawła II w 1997 r. (zm. 1935)
1878 – Jan Morawski, polski prawnik, polityk, kierownik resortu sprawiedliwości (zm. 1940)
1886:
Jan Dobrowolski, polski botanik, farmaceuta (zm. 1958)
Sergiusz Zahorski, polski generał brygady (zm. 1962)
1887 – Wacław Piotrowski, polski malarz, portrecista, pejzażysta i rysownik (zm. 1967)
1890:
Eugeniusz Geppert, polski malarz, przedstawiciel koloryzmu; organizator Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu (zm. 1979)
Michał Rola-Żymierski, pierwotnie Łyżwiński, ps. Rola, żołnierz Legionów Polskich, generał WP; w 1927 r. skazany za nadużycie finansowe, zdegradowany i wydalony z wojska; po wyjściu z więzienia nawiązał współpracę z sowieckim wywiadem; od 1943 r. doradca wojskowy Sztabu Głównego GL, następnie dowódca AL (1944). W latach 1944–1947 naczelny dowódca WP; od 1945 r. marszałek Polski; w 1946 r. stanął na czele Państwowej Komisji Bezpieczeństwa, koordynującej działania przeciwko środowiskom niepodległościowym; w 1953 r. aresztowany – zwolniony i zrehabilitowany w 1955 r. (zm. 1989)
1891 – Seweryn Barbag, polski muzykolog, kompozytor (zm. 1944)
1894 – Maria Zientara-Malewska, polska pisarka (zm. 1984)
1899:
Ida Kamińska, polska aktorka, reżyserka pochodzenia żydowskiego, pedagog, tłumaczka; w latach 1955–1968 dyrektor Państwowego Teatru Żydowskiego w Warszawie; w 1967 r. otrzymała nominację do Oscara w kategorii najlepszej roli kobiecej za rolę w filmie „Sklep przy głównej ulicy”; w 1968 r. wyemigrowała do USA (zm. 1980)
Władysław Tomkiewicz, polski historyk (zm. 1982)
1900 – Andrzej Czarniak, polski architekt, narciarz (zm. 1952)
1901:
Wincenty Bartosiak, polski przedsiębiorca, armator (zm. 1985)
Aleksander Małecki, polski szermierz (zm. 1939)
1902 – Maksymilian Bartz, polski działacz komunistyczny, polityk, dyplomata (zm. 1976)
1903:
Michał Danecki, polski aktor (zm. 1970)
Stanisław Iwański, polski aktor (zm. 1963)
1905 – Maria Leonia Jabłonkówna, polska reżyserka teatralna, pisarka, poetka (zm. 1987)
1907 – Maria Kotarba, polska kurierka ruchu oporu (zm. 1956)
1908 – Marek Leykam, polski architekt, historyk sztuki (zm. 1983)
1914 – Włodzimierz Gutekunst, polski prawnik (zm. 1979)
1915 – Jadwiga Chudzikowska, polska pisarka, eseistka (zm. 1995)
1916 – Przemysław Zieliński, polski aktor, reżyser (zm. 1990)
1918 – Antoni Żubryd, polski żołnierz partyzantki antykomunistycznej, (zm. 1946)
1920:
Michał Kwaśniewicz, polski polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2014)
Izabella Wilczyńska-Szalawska, polska aktorka (zm. 2012)
1921:
Irma Czaykowska, polska reżyserka teatralna i telewizyjna (zm. 1989)
Michał Jaworski, polski językoznawca (zm. 1996)
1922 – Bogdan Celichowski, polski architekt (zm. 2016)
1923 – Lech Zahorski, polski plastyk, grafik, scenograf, satyryk, dziennikarz (zm. 1993)
1924:
Barbara Bittnerówna, polska tancerka baletowa (zm. 2018)
Jerzy Ficowski, polski poeta, prozaik, tłumacz, autor tekstów piosenek, badacz folkloru cygańskiego, znawca kultury romskiej i żydowskiej, entuzjasta twórczości Brunona Schulza (zm. 2006)
1925:
Stanisław Horak, polski poeta, prozaik (zm. 1990)
Mikołaj Rostworowski, polski poeta, eseista (zm. 1984)
1926 – Mieczysław Dębicki, polski generał dywizji, polityk, prezydent Warszawy (zm. 2001)
1928:
Janusz Jasiński, polski historyk
Edward Soczewiński, polski chemik (zm. 2016)
Mieczysław Welter, polski rzeźbiarz
1929:
Stefan Folaron, polski filozof (zm. 2003)
Jan Kasiak, polski polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2003)
Wiesław Mysłek, polski filozof, religioznawca, historyk
Roman Stefanowski, polski działacz socjalistyczny, dziennikarz
1930:
Witold Majewski, polski piłkarz, trener (zm. 2005)
Marek Sewen, polski altowiolista, kompozytor, dyrygent, aranżer
1931:
Franciszek Biały, polski historyk (zm. 2017)
Jan Knapik, polski ekonomista, polityk, minister przemysłu chemicznego i lekkiego
1932:
Jan Dunin Borkowski, polski fizyk (zm. 2007)
Wanda Majerówna, polska aktorka
Zdzisław Szymborski, polski aktor
1935 – Euzebiusz Kiełkiewicz, polski inżynier, polityk, samorządowiec, prezydent Pruszkowa (zm. 2012)
1939 – Paweł Rouba, polski aktor, mim (zm. 2007)
1940 – Adam Kaczmarzyk, polski podoficer zawodowy, szpieg brytyjski (zm. 1969)
1942 – Roman Kasprzyk, polski piłkarz
1944 – Janusz Kosiński, polski dziennikarz muzyczny (zm. 2008)
1946:
Katarzyna Jarosz-Rabiej, polska pisarka, poetka, wydawca
Anna Kiesewetter, polska pisarka, poetka, animatorka kultury
1947:
Konstanty Dombrowicz, polski dziennikarz, samorządowiec, prezydent Bydgoszczy
Kazimierz Sas, polski nauczyciel, polityk, poseł na Sejm RP
1949 – David Zubik, amerykański duchowny katolicki pochodzenia polskiego, biskup pomocniczy Green Bay i biskup Pittsburgha
1950 – Kordian Jajszczok, polski hokeista
1952:
Marek Denys, polski montażysta filmowy (zm. 2001)
Piotr Piasecki, polski jeździec sportowy, trener
Maria Zaucha, polska siatkarka
1954 – Edward Hartwich, polski samorządowiec, wicemarszałek kujawsko-pomorskiego
1955 – Aleksandra Kisielewska, polska aktorka
1957 – Dorota Lubowicka, polska lekkoatletka, wieloboistka
1958:
Ryszard Maciej Nyczka, polski reżyser filmowy
Yach Paszkiewicz, polski reżyser teledysków, animator kultury (zm. 2017)
1959 – Marek Papała, polski oficer policji, komendant główny (zm. 1998)
1961:
Dorota Bielska, polska hokeistka na trawie
Beata Paluch, polska aktorka
Jerzy Terlecki, polski samorządowiec, burmistrz Polanicy-Zdroju
1962:
Tomasz Korczak, polski prawnik, samorządowiec, burmistrz Międzylesia
Mariusz Zadura, polski bard, muzyk, autor tekstów piosenek
Waldemar Kraska, polski lekarz chirurg, polityk, senator RP, wiceminister zdrowia
1966 – Marek Krajewski, polski pisarz, filolog klasyczny, autor m.in. cyklu kryminałów z Eberhardem Mockiem w roli głównej: „Śmierć w Breslau”, „Koniec świata w Breslau”, „Widma w mieście Breslau”, „Festung Breslau”, „Dżuma w Breslau”, „Głowa Minotaura” oraz „Rzeki Hadesu”
1968 – Artur Malik, polski perkusista
1969 – Jan Białk, polski biegacz
1970 – Jerzy Sobera, polski hokeista
1974 – Katarzyna Gębala, polska biegaczka narciarska
1975 – Agata Bulwa, polska łuczniczka
1978 – Borys Szyc, polski aktor warszawskiego Teatru Współczesnego, wystąpił m.in. w filmach „Symetria”, „Vinci”, „Pręgi”, „Testosteron”, „Wojna polsko-ruska”, „Kret”, „1920 Bitwa warszawska”, „Pokot”, a także w serialach „Oficer” oraz „Tajemnica twierdzy szyfrów”.
1979 – Krzysztof Oloś, polski muzyk, kompozytor, członek zespołu Vesania
1980 – Łukasz Tupalski, polski piłkarz
1981 – Agnieszka Wolska, polska piłkarka ręczna
1982 – Marcin Bachleda, polski skoczek narciarski
1983 – Bartosz Sarzało, polski koszykarz
1989:
Agnieszka Bezrączko, polska judoczka
Jan Ziobro, polski polityk, poseł na Sejm RP
1990:
Paula Bzura, polska łyżwiarka szybka
Izabela Mikołajczyk, polska lekkoatletka, wieloboistka
1992 – Layvin Kurzawa, francuski piłkarz pochodzenia polskiego
Zmarli 4 września:
1631 – Andrzej Lipski, polski duchowny katolicki, biskup łucki, włocławski i krakowski, podkanclerzy koronny, kanclerz wielki koronny, prawnik, historyk (ur. 1572)
1646 – Anna Sobieska, polska szlachcianka, brygidka (ur. ok. 1592)
1812 – Hieronim Janusz Sanguszko, polski generał, wojewoda wołyński (ur. 1743)
1831:
Daniel Ostrowski, polski duchowny katolicki, biskup warszawski (ur. 1762)
Józef Peszka, polski malarz (ur. 1767)
1840 – Jan Marcin Bansemer, polski kartograf, działacz emigracyjny pochodzenia niemieckiego (ur. 1802)
1863 – Tytus Peszyński, polski ziemianin, uczestnik powstania styczniowego (ur. ?)
1869 – Karol Moszczański, polski chirurg, balenolog, działacz polityczny i niepodległościowy (ur. 1817)
1887 – Antoni Stabik, polski duchowny katolicki (ur. 1807)
1911 – Leon Wagenfisz, polski lekarz, uczestnik powstania styczniowego, zesłaniec pochodzenia żydowskiego (ur. 1841)
1917 – Franciszek Woroniecki, polski przedsiębiorca (ur. ?)
1921 – Wilhelm Kotarbiński, polski malarz (ur. 1848)
1927 – Wincenty Rawski (młodszy), polski architekt, budowniczy (ur. 1850)
1933 – Jerzy Czeszejko-Sochacki, polski polityk socjalistyczny i komunistyczny (ur. 1892)
1935:
Wojciech Falewicz, polski generał (ur. 1863)
Bogusław Parczewski, polski lekarz, działacz społeczny, powstaniec śląski, filantrop (ur. 1869)
1939:
Zdzisław Górniak, polski porucznik obserwator (ur. 1912)
Adam Kandziora, polski podporucznik obserwator (ur. 1913)
Władysław Kołomłocki, polski porucznik rezerwy, geograf, przyrodnik, działacz harcerski, malarz, rysownik (ur. 1892)
Andrzej Sołtan-Pereświat, polski wioślarz, żołnierz (ur. 1906)
Ignacy Trenda, polski chłop, męczennik (ur. 1882)
1940 – Ludwik Fritsche, polski aktor (ur. 1872)
1944 – Polegli w powstaniu warszawskim:
Roman Morawski, polski podporucznik (ur. 1916)
Leon Nowakowski, polski major, żołnierz AK (ur. 1908)
Jadwiga Piekarska, polska łączniczka, żołnierz AK (ur. 1905)
Wiktor Potrzebski, polski duchowny katolicki, kapelan AK (ur. 1880)
1949 – Zygmunt Żuławski, polski polityk, wicemarszałek Sejmu (ur. 1880)
1952:
Bronisław Koszutski, polski okulista, działacz ruchu robotniczego, prezydent Kalisza (ur. 1875)
Józef Węgrzyn, polski aktor, reżyser, wystąpił m.in. w filmach „Księżna Łowicka”, „Trędowata”, „Dziesięciu z Pawiaka”, „Znachor”, „Strachy” i „Kościuszko pod Racławicami” (ur. 1884)
1962:
Karol Polakiewicz, polski prawnik, polityk, wicemarszałek Sejmu (ur. 1893)
Witold Sławiński, polski botanik. mikrobiolog (ur. 1888)
1969 – Maria Kelles-Krauz, polska działaczka socjalistyczna (ur. 1882)
1971 – Edwin Jędrkiewicz, polski poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz (ur. 1889)
1972 – Stanisław Milski, polski aktor, reżyser teatralny, wystąpił m.in. w filmach „Popiół i diament”, „Szatan z siódmej klasy” i „Gdzie jest generał” (ur. 1897)
1973 – Stanisław Dąbrowski, polski malarz, grafik, historyk sztuki (ur. 1892)
1974 – Paweł Steller, polski malarz, rysownik (ur. 1895)
1977 – Kajetan Czarkowski-Golejewski, polski ziemianin, podpułkownik pilot, pracownik Rozgłośni Polskiej RWE (ur. 1897)
1981 – Adam Żebrowski, polski prawnik, polityk, bankowiec (ur. 1913)
1984 – Henryk Łowmiański, polski historyk, znawca epoki średniowiecza, badacz początków polskiej państwowości (ur. 1898)
1989 – Zenon Kliszko, polski podporucznik, polityk, poseł do KRN, wicemarszałek Sejmu PRL (ur. 1908)
1994 – Ignacy Mielnicki, polski budowniczy harmonii 3-rzędowych, muzykant ludowy (ur. 1909)
1995 – Jędrek Połonina, polski bard bieszczadzki, poeta, rzeźbiarz, malarz (ur. 1949)
1997 – Alfred Kałuziński, polski piłkarz ręczny (ur. 1952)
1998 – Konrad Świetlik, polski generał (ur. 1911)
2001 – Zdzisław Winiarczyk, polski aktor (ur. ?)
2005:
Majer Bogdański, polski kapral, muzyk, kompozytor, krawiec pochodzenia żydowskiego (ur. 1912)
Andrzej Kijowski, polski prawnik, sędzia Sądu Najwyższego (ur. 1945)
2009 – Ryszard Rzepecki, polski fotoreporter (ur. 1941)
2010:
Janusz Kidawa, polski reżyser filmowyr, scenarzysta, autor filmu „Grzeszny żywot Franciszka Buły” (ur. 1931)
Ryszard Major, polski reżyser teatralny (ur. 1948)
2012 – Józef Szaniawski, polski politolog, doktor historii, sowietolog, dziennikarz, publicysta; w latach 1970–1985 redaktor PAP; od 1973 r. współpracował z Radiem Wolna Europa; aresztowany za działalność niepodległościową w 1985 r. i skazany przez sąd wojskowy na 10 lat więzienia; uniewinniony przez Sąd Najwyższy, wyszedł na wolność w grudniu 1989 r. (ur. 1944)
2014:
Wanda Bajerówna, polska aktorka (ur. 1923)
Włodzimierz Kotoński, polski kompozytor (ur. 1925)
2015 – Andrzej Szal, polski hokeista (ur. 1942)
2016:
Adam Bielański, polski chemik, twórca polskiej szkoły katalizy, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej, a następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego (ur. 1912)
Krystyna Lutyńska, polska socjolog (ur. 1931)
2017:
Stanisław Bylina, polski historyk, mediewista (ur. 1936)
Piotr Pawlusiak, polski skoczek narciarski, trener (ur. 1942)
2018 – Krzysztof Sitko, polski piłkarz (ur. 1967)
2019:
Polikarp Adamiec, polski pilot szybowcowy i samolotowy (ur. 1929)
Bohdan Mroziewicz, polski elektronik, optoelektronik (ur. 1933)
Florian Śmieja, polski poeta, tłumacz (ur. 1925)
