Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 5 grudnia:
1480 – Założono klasztor bernardynów w Bydgoszczy.
1757 – Wojna siedmioletnia: król Prus Fryderyk II Wielki pokonał pod Lutynią (Leuthen) wojska austriackie i zmusił je do ewakuacji ze Śląska.
1806 – Z inicjatywy Józefa Wybickiego powstała w Warszawie Izba Najwyższa Wojenna i Administracji Publicznej.
1813 – VI koalicja antyfrancuska: kapitulacja francuskiej załogi pod dowództwem gen. Josepha Barbanègre’a w twierdzy Szczecin.
1830 – Gen. Józef Chłopicki został dyktatorem powstania listopadowego.
1848 – Władze pruskie zlikwidowały autonomiczne Wielkie Księstwo Poznańskie.
1862 – Uruchomiono linię kolejową Kutno-Włocławek-Bydgoszcz Bielawy o długości 154,1 km.
1863 – Powstanie styczniowe: zwycięstwo powstańców pod dowództwem płka Karola Kality w bitwie pod Mierzwinem.
1892 – W Łodzi została otwarta zwierzęca Lecznica „Pod koniem”.
1906 – Założycielka mariawityzmu siostra Feliksa Kozłowska została imiennie ekskomunikowana jako pierwsza kobieta w historii chrześcijaństwa.
1909 – Korporacje akademickie Konwent Polonia i Arkonia podpisały kartel wieczysty.
1914 – I wojna światowa: po porażce w bitwie pod Łodzią Rosjanie rozpoczęli ewakuację z miasta.
1915 – Założono PSL „Wyzwolenie”.
1918 – Wojna polsko-ukraińska: rozpoczęła się bitwa o Chyrów.
1929 – Powołano Centrolew.
1930 – Powstał drugi rząd Walerego Sławka.
1938 – W gdańskim porcie, po utracie stateczności podczas załadunku blachy, zatonął masowiec „Tczew”, w wyniku czego zginęło 2 członków załogi.
1948:
W dodatkowym meczu o mistrzostwo Polski w piłce nożnej Cracovia pokonała Wisłę Kraków 3:1.
Zainaugurował działalność teatr w Grudziądzu.
1953 – Ppłk MBP Józef Światło wystąpił o azyl polityczny w Berlinie Zachodnim.
1954 – Odbyły się wybory do Rad Narodowych.
1961 – Premiera filmu psychologicznego Zaduszki w reżyserii Tadeusza Konwickiego.
1967 – W telewizyjnej audycji "Po szóstej" zadebiutowała Grupa Skifflowa No To Co.
1968 – Polska ratyfikowała Konwencję o Eliminowaniu Wszystkich Form Dyskryminacji Rasowej.
1975:
59 intelektualistów wysłało list do władz przeciwko zmianom w Konstytucji PRL.
Oddano do użytku Dworzec Centralny w Warszawie.
1982 – Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Wprost”.
1986:
Jerzy Bolesławski został prezydentem Warszawy.
Premiera filmu animowanego Bolek i Lolek na Dzikim Zachodzie w reżyserii Stanisława Dulza.
1992 – Wystartowała pierwsza ogólnopolska telewizja prywatna Polsat.
1996 – Sejm RP przyjął ustawę o zawodzie lekarza.
1999 – Uruchomiono platformę telewizyjną Cyfrowy Polsat.
2001 – Wyższa Szkoła Morska w Gdyni została przekształcona w Akademię Morską.
2005 – Przestały obowiązywać międzystrefowe numery kierunkowe.
Urodzili się 5 grudnia:
1389 – Zbigniew Oleśnicki, polski duchowny katolicki, biskup krakowski, kardynał (zm. 1455)
1726 – Mikołaj Piaskowski, polski szlachcic, polityk (zm. 1803)
1828 – Mikołaj Haratym, polski dowódca wojskowy, uczestnik powstania styczniowego, zesłaniec (zm. 1900)
1829 – Mikołaj Akielewicz, polsko-litewski poeta, tłumacz, wydawca (zm. 1887)
1841 – Stanisław Brykczyński, polski ziemianin, polityk (zm. 1912)
1843 – Wilhelm Łyczkowski, polski generał major w służbie austro-węgierskiej (zm. 1925)
1849 – Kazimierz Zalewski, polski dramaturg, tłumacz, publicysta (zm. 1919)
1852 – Jan Pindór, polski pastor, działacz narodowy, tłumacz (zm. 1924)
1863 – Marian Wawrzeniecki, polski malarz, archeolog (zm. 1943)
1864 – Wincenty Arnold, polski biochemik (zm. 1942)
1867 – Józef Piłsudski, polski działacz niepodległościowy, wojskowy, polityk, marszałek Polski, Naczelnik Państwa, minister spraw wojskowych, premier RP (zm. 1935)
1872 – Wincenty Styczyński, polski lekarz, polityk, działacz społeczny na Górnym Śląsku (zm. 1922)
1875 – Michał Milewski, polski generał (zm. 1935)
1885 – Kazimierz Bukraba, polski duchowny katolicki, biskup piński (zm. 1946)
1886:
Henryk Hescheles, polski dziennikarz, pisarz, tłumacz, krytyk literacki i teatralny pochodzenia żydowskiego (zm. 1941)
Karol Mikołaj Radziwiłł, polski ziemianin, major (zm. 1968)
1887 – Stanisław Szeligowski, polski astronom (zm. 1966)
1889 – Bożena Stelmachowska, polska etnograf (zm. 1956)
1892 – Julian Kulski, polski polityk, prezydent Warszawy (zm. 1976)
1893 – Szczepan Łazarkiewicz, polski konstruktor, wynalazca (zm. 1966)
1899 – Bolesław Woytowicz, polski pianista, kompozytor, pedagog (zm. 1980)
1900:
Józef Gierszewski, polski porucznik rezerwy, uczestnik podziemia antyhitlerowskiego (zm. 1943)
Sabina Sebyłowa, polska pisarka (zm. 1980)
Antoni Słomkowski, polski duchowny katolicki, teolog (zm. 1982)
1905 – Adam Kossowski, polski malarz, rzeźbiarz (zm. 1986)
1907 – Alina Centkiewicz, polska pisarka (zm. 1993)
1910 – Szymon Piasecki, polski malarz pochodzenia żydowskiego (zm. ?)
1911 – Władysław Szpilman, polski kompozytor, pianista, dyrygent pochodzenia żydowskiego; jego losy w okupowanej przez Niemców Warszawie stały się podstawą scenariusza do filmu "Pianista" w reżyserii Romana Polańskiego (zm. 2000)
1913 – Wanda Karczewska, polska pisarka, poetka, dramaturg, tłumaczka, krytyk teatralna (zm. 1995)
1914 – Stanisław Dygat, polski prozaik, dramaturg, felietonista, scenarzysta filmowy (zm. 1978)
1916:
Alojzy Fros, polski księgowy, żołnierz AK, uczestnik kampanii wrześniowej, wiezień obozów koncentracyjnych (zm. 2018)
Hilary Koprowski, polski biolog, wirusolog, profesor Thomas Jefferson University, twórca pierwszej w świecie szczepionki przeciwko wirusowi polio, który powoduje chorobę Heinego-Medina (zm. 2013)
1918 – Jerzy Hajdukiewicz, polski lekarz, wspinacz, działacz turystyczny (zm. 1989)
1919 – Józef Antoni Czopnik, polski aktor lalkowy (zm. 1979)
1921 – Marian Łącz, polski piłkarz, aktor (zm. 1984)
1922:
Wacław Jagas, polski dowódca wojskowy, generał dywizji (zm. 2018)
Marian Michniewicz, polski biolog, fizjolog roślin (zm. 2008)
Józef Nyka, polski alpinista, taternik, popularyzator alpinizmu i turystyki górskiej, autor przewodników turystycznych
1925 – Anna Świderkówna, polska filolog klasyczna, papirolog, znawczyni kultury antycznej, w tym pism Starego i Nowego Testamentu (zm. 2008)
1926 – Emil Kiszka, polski lekkoatleta, sprinter (zm. 2007)
1927 – Adam Bidziński, polski generał brygady pilot (zm. 1995)
1928:
Barbara Krafftówna, polska aktorka, piosenkarka, artystka kabaretowa, niezapomniana Felicja z filmu "Jak być kochaną" Wojciecha Jerzego Hasa, Honorata z serialu "Czterej pancerni i pies", wykonawczyni wielu kabaretowych piosenek, w tym "Przeklnę cię" w Kabarecie Starszych Panów
Aniela Wocławek, polska piłkarka ręczna (zm. 2019)
1929:
Stanisław Bareja, polski aktor, scenarzysta i reżyser filmowy, autor komedii "Miś", "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz", "Poszukiwana, poszukiwany" oraz serialu "Alternatywy 4" (zm. 1987)
Andrzej Falkiewicz, polski prozaik, eseista, krytyk teatralny (zm. 2010)
1930:
Ginter Gawlik, polski piłkarz (zm. 2005)
Władysław Loranc, polski dziennikarz, polityk
1931 – Andrzej Kobyliński, polski jeździec sportowy, trener (zm. 1990)
1935 – Elżbieta Wężyk, polska koszykarka
1936 – Remigiusz Napiórkowski, polski pisarz, reportażysta
1938 – Jacek Waltoś, polski malarz, grafik, rzeźbiarz
1940:
Bogusław Hładoń, polski farmaceuta (zm. 2012)
Jan Pieniądz, polski polityk, nauczyciel, poseł na Sejm RP (zm. 2018)
1942 – Jerzy Kowalczyk, polski fizyk, działacz opozycji antykomunistycznej, zamachowiec
1944 – Ewa Kruk, polska reżyserka filmów fabularnych i dokumentalnych (zm. 2005)
1945 – Adam Jamróz, polski prawnik, polityk
1946:
Mikołaj Grabowski, polski aktor, reżyser teatralny, pedagog, dyrektor teatrów, m.in. Starego Teatru w Krakowie (2002-2012)
Zdzisław Kamiński, polski ekonomista, dziennikarz, popularyzator nauki (zm. 1989)
Tadeusz Sławek, polski poeta, literaturoznawca, tłumacz
1947:
Stanisław Krysiński, polski generał dywizji
Irena Szewczyk, polska aktorka
Henryk Tacik, polski dowódca wojskowy, generał broni, dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych RP (zm. 2020)
1948:
Janina Bany-Kozłowska, polska artystka-ceramik
Andrzej Łuczak, polski matematyk, szachista
1950 – Wiesław Klisiewicz, polski inżynier, polityk, poseł na Sejm RP
1952 – Stanisław Biniak, polski chemik
1953 – Jacek Kałucki, polski aktor, reżyser, felietonista, kabareciarz
1954 – Andrzej Wypych, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy Chicago
1955:
Wiesław Byczkowski, polski prawnik, samorządowiec, wicemarszałek województwa pomorskiego
Bronisława Kowalska, polska nauczycielka, polityk, poseł na Sejm RP
1956 – Krystian Zimerman, polski wybitny pianista, zwycięzca IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1975)
1957:
Tadeusz Pawlus, polski lekarz, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2015)
Dariusz Pietrykowski, polski producent filmowy
1958 – Irena Pospiszyl, polska pedagog resocjalizacyjna, patolog społeczny
1960:
Tomasz Kordeusz, polski piosenkarz, autor tekstów, kompozytor
Bogdan Kuliga, polski strażak, nadbrygadier
1961 – Artur Łącki, polski przedsiębiorca, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
1963:
Małgorzata Lipska, polska hokeistka na trawie
Sławomir Matusz, polski poeta, krytyk literacki, dziennikarz
1964 – Marcin Pałys, polski chemik, nauczyciel akademicki
1965 – Johnny Rzeznik, amerykański gitarzysta, wokalista, autor tekstów, kompozytor, producent muzyczny pochodzenia polskiego, członek zespołu Goo Goo Dolls
1967 – Dariusz Daszkiewicz, polski siatkarz, trener
1968 – Jan Pisuliński, polski historyk, nauczyciel akademicki
1969 – Wojciech Skurkiewicz, polski dziennikarz, polityk, senator i poseł na Sejm RP
1970 – Dorota Gruca, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
1971 – Katarzyna Wojsz, polska dialogistka
1973 – Krystyna Dąbrowska, polska szachistka
1975 – Adam Kępiński, polski przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP
1976:
Małgorzata Gryniewicz, polska reżyserka, scenarzystka, aktorka
Marta Gryniewicz, polska fotograf, fotosistka filmowa, scenografka
Ireneusz Miczka, polski śpiewak operowy (baryton)
1978 – Agnieszka Czepukojć, polska judoczka
1979 – Andrzej Wójs, polski kajakarz górski
1981 – Joanna Staniucha-Szczurek, polska siatkarka
1982 – Agnieszka Matras-Clement, polska szachistka
1983 – Monika Niedek, polska wokalistka, członkini zespołu Queens
1984 – Natalia Małaszewska, polska koszykarka
1987 – Kamil Kulczycki, polski reżyser i scenarzysta filmowy, instruktor harcerski (zm. 2012)
1988:
Olga Semeniuk, polska urzędniczka państwowa, wiceminister
Anna Szymańska, polska piłkarka, bramkarka
1989 – Dariusz Trela, polski piłkarz, bramkarz
1996:
Adam Mikołaj Goździewski, polski pianista
Sylwia Siemienas, polska koszykarka
Zmarli 5 grudnia:
1561 – Stanisław Gabriel Tęczyński, polski ziemianin, polityk (ur. 1514)
1808 – Jan Nepomucen Dziewanowski, polski rotmistrz (ur. 1782)
1844 – Antoni Leitgeber, polski kowal, przedsiębiorca, działacz społeczny pochodzenia niemieckiego (ur. 1770)
1866 – Krzysztof Fryderyk Brun, polski przedsiębiorca pochodzenia niemieckiego (ur. 1795)
1872 – Jakub Rarkowski, polski polityk, burmistrz Olsztyna (ur. 1809)
1913 – Jan Sten, polski chemik, poeta, nowelista, krytyk literacki, tłumacz (ur. 1871)
1914 – Stanisław Kujot, polski duchowny katolicki, historyk (ur. 1845)
1922 – Józef Rymer, polski polityk, powstaniec śląski (ur. 1882)
1925 – Władysław Stanisław Reymont, polski pisarz, laureat Nagrody Nobla (ur. 1867)
1933 – Seweryn Krogulski, polski prawnik, publicysta (ur. 1850)
1940 – Wiesław Chrzanowski, polski inżynier, polityk, minister (ur. 1880)
1941 – Paulina Seidenbeutel-Karbowska, polska lekarka, pianistka pochodzenia żydowskiego (ur. 1882)
1942 – Narcyz Putz, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1877)
1944 – Julian Grobelny, polski działacz socjalistyczny, przewodniczący „Żegoty” (ur. 1893)
1962 – Roman Kierzkowski, polski harcmistrz, instruktor harcerski (ur. 1905)
1964 – Bogusław Sujkowski, polski pisarz (ur. 1900)
1975 – Henryk Karliński, polski dyrygent, animator kultury (ur. 1922)
1979 – Józef Chałasiński, polski socjolog (ur. 1904)
1982 – Kazimierz Kluz, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy gdański (ur. 1925)
1984 – Stanisław Zawadzki, polski generał brygady, polityk, minister pracy i opieki społecznej (ur. 1900)
1988 – Teodor Parnicki, polski pisarz (ur. 1908)
1993:
Witold Jarosiński, polski pedagog, polityk, minister oświaty (ur. 1909)
Maria Łęczycka, polska pisarka (ur. 1903)
1999 – Andrzej Kolikowski, polski gangster (ur. 1954)
2002 – Ryszard Siwecki, polski botanik, dendrolog (ur. 1939)
2006 – Cezary Leżeński, polski pisarz, dziennikarz (ur. 1930)
2007 – Władysław Grzędzielski, polski dziennikarz, publicysta, dyplomata (ur. 1920)
2011:
Edmund Trempała, polski pedagog (ur. 1927)
Violetta Villas, polska piosenkarka, aktorka (ur. 1938)
2012 – Bogusław Hładoń, polski farmaceuta (ur. 1940)
2015 – Tadeusz Morawski, polski aktor (ur. 1938)
2016 – Jerzy Boniński, polski malarz, pedagog (ur. 1955)
2017:
Jadwiga Chądzyńska, polska tenisistka stołowa (ur. 1937)
Marek Gonciarczyk, polski piłkarz ręczny (ur. 1952)
Włodzimierz Strzemiński, polski prawnik, działacz opozycji antykomunistycznej (ur. 1951)
2018:
Wojciech Bujoczek, polski wokalista, członek zespołu Killjoy (ur. 1974)
Irena Lewandowska, polska tłumaczka (ur. 1931)
