Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 5 maja:
1200 – Trzęsienie ziemi w Pieninach.
1228 – We wsi Cienia koło Kalisza książę wielkopolski Władysław III Laskonogi wydał pierwszy w Polsce przywilej gwarantujący prawa poddanych wobec władzy.
1343 – Król Polski Kazimierz III Wielki zawarł z książętami wołogojsko-słupskimi Bogusławem V, Barnimem IV i Warcisławem V sojusz, skierowany przeciw zakonowi krzyżackiemu.
1641 – Bernardyni z Kalwarii Zebrzydowskiej otrzymali pod opiekę obraz Matki Bożej Płaczącej.
1794 – Insurekcja kościuszkowska: przeważające siły rosyjskie pod dowództwem gen. mjr. Fiodora Denisowa osaczyły pod Połańcem armię powstańczą maszerującą na Warszawę. Oddziały Naczelnika Siły Zbrojnej Tadeusza Kościuszki zamknęły się w obozie warownym, w którym przebywały do 16 maja, gdy idąca z odsieczą dywizja gen. mjr Jana Grochowskiego zmusiła Rosjan do zwinięcia blokady i wycofania się na zachód.
1809 – Wojna polsko-austriacka: dwa polskie szwadrony zostały rozbite w bitwie pod Kockiem.
1829 – Otwarto Bibliotekę Raczyńskich w Poznaniu.
1848 – Powstanie wielkopolskie: porażka powstańców w potyczce pod Obornikami.
1863 – Powstanie styczniowe: potyczka powstańców z wojskiem rosyjskim pod Krzykawką, w której zginął włoski pułkownik Francesco Nullo.
1880 – Uruchomiono komunikację tramwajową we Lwowie.
1895 – Pożar strawił połowę zabudowań Wasilkowa na Podlasiu.
1914 – Premiera filmu niemego "Bóg wojny" w reżyserii Aleksandra Hertza.
1923 – Helena Jurgielewicz, córka bakteriologa Odona Bujwida, jako pierwsza kobieta otrzymała dyplom lekarza weterynarii po ukończeniu z ogólnym wynikiem celującym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie.
1926 – Upadł rząd Aleksandra Skrzyńskiego.
1934:
Powstała Rada Społeczna przy prymasie Polski.
Został podpisany protokół przedłużający do 31 grudnia 1945 roku polsko-radziecki pakt o nieagresji.
1939 – Minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w Sejmie przemówienie będące reakcją na wypowiedzenie przez Adolfa Hitlera niemiecko-polskiego paktu o nieagresji; swoje wystąpienie Beck zakończył słowami: „My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna: tą rzeczą jest honor”.
1943 – Premier RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski zaapelował w przemówieniu radiowym do Polaków o pomoc powstańcom z warszawskiego getta.
1945 – Oddziały Brygady Świętokrzyskiej NSZ wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet w Holiszowie (Czechy). Uwolniono ok. 700 więźniarek, w tym 167 Polek oraz ponad 200 Żydówek. Do niewoli wzięto ok. 200 esesmanów i 15 strażniczek; w walce rannych zostało 2 polskich żołnierzy. To jedyny przypadek, gdy Polacy wyzwolili obóz koncentracyjny.
1950 – Utworzono Towarzystwo Wiedzy Powszechnej.
1972 – Premiera filmu "Jak daleko stąd, jak blisko" w reżyserii Tadeusza Konwickiego.
1990 – W Warszawie odbył się Kongres Jedności PSL, w czasie którego doszło do połączenia PSL „Odrodzenie” (dawnego ZSL) z PSL tzw. wilanowskim Franciszka Kamińskiego oraz innymi ugrupowaniami ludowymi; prezesem Naczelnego Komitetu Wykonawczego zjednoczonego PSL został Roman Bartoszcze.
1993 – Rozpoczął się strajk sfery budżetowej.
1994:
Otwarto Muzeum Archidiecezjalne w Krakowie.
W Kijowie zastępca szefa Służby Bezpieczeństwa Ukrainy Andrej Chomicz przekazał władzom RP tzw. ukraińską listę katyńską, czyli listę nazwisk 3435 obywateli polskich zamordowanych przez NKWD na Ukrainie na podstawie decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r.
1997 – W katastrofie kolejowej w Reptowie koło Stargardu zginęło 12 osób, a 36 zostało rannych.
2000 – W Łazienkach Królewskich w Warszawie odsłonięto pomnik Henryka Sienkiewicza.
2005:
Po raz pierwszy maturzyści trzyletnich szkół średnich pisali maturę według zasad tzw. „nowej matury”.
Sejm RP odrzucił głosami lewicy wnioski LPR, PiS i PO o swoje samorozwiązanie.
2006:
Powstała koalicja PiS-Samoobrona-LPR.
Premiera filmu "Jasminum" w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego.
2018 – W wyniku tąpnięcia w KWK „Zofiówka“ w Jastrzębiu-Zdroju zginęło 5 górników, a 2 zostało rannych.
Urodzili się 5 maja:
1504 – Stanisław Hozjusz, polski duchowny katolicki, biskup chełmiński i warmiński, teolog, kardynał, poeta, humanista; w 1564 r. sprowadził do Polski zakon jezuitów, zakładając w Braniewie pierwsze jezuickie kolegium (zm. 1579)
1591 – Jakub Sobieski, polski magnat, polityk, dowódca wojskowy, pamiętnikarz (zm. 1646)
1714 – Adam Oppeln-Bronikowski, polski ziemianin, polityk, (zm. 1778)
1744 – Józef Miaskowski, polski duchowny katolicki, pierwszy biskup diecezji warszawskiej (zm. 1804)
1769 – Franciszek Młokosiewicz, polski generał (zm. 1845)
1793 – Jan Teraszkiewicz, polski duchowny greckokatolicki, sufragan i biskup administrator unickiej diecezji chełmskiej (zm. 1863)
1819 – Stanisław Moniuszko, polski kompozytor, dyrygent, pedagog muzyczny; twórca polskiej opery narodowej, autor m.in. „Strasznego dworu” i „Halki” (zm. 1872)
1824 – Antoni Krygowski, polski fizyk, matematyk, pedagog (zm. 1904)
1825 – Maksymilian Fajans, polski litograf, fotograf i rysownik (zm. 1890)
1828 – Wilhelm Leopolski, polski malarz (zm. 1892)
1844 – Józef Pius Dziekoński, polski architekt, konserwator zabytków, projektant m.in. neogotyckich kościołów św. Floriana i św. Stanisława w Warszawie; pierwszy dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (zm. 1927)
1846 – Henryk Sienkiewicz, polski nowelista, powieściopisarz, publicysta, laureat Nagrody Nobla (1905), autor m.in. „Trylogii”, „Quo vadis” oraz „W pustyni i w puszczy” (zm. 1916)
1848 – Janusz Rypuszyński, polski inżynier budownictwa, architekt, samorządowiec, burmistrz i komisarz rządowy Tarnowa (zm. 1932)
1851 – Antoni Małłek, polski kompozytor, dyrygent, działacz polonijny (zm. 1917)
1871 – Bronisław Sabat, polski fizyk, rentgenolog (zm. 1953)
1883 – Stanisław Szpetnar, polski duchowny katolicki, Szambelan Dworu Papieskiego, budowniczy kościołów, autor książek religijnych (zm. 1952)
1886 – Mieczysław Maciejowski, polski generał brygady (zm. 1940)
1890 – Stanisław Baczyński, polski pisarz, krytyk literacki, publicysta, historyk literatury (zm. 1939)
1892 – Władysław Sokołowski, polski prawnik, dyplomata (zm. 1963)
1893 – Adam Bederski, polski poeta (zm. 1961)
1894 – Stefan Godlewski, polski poeta, prozaik, tłumacz (zm. 1942)
1895:
Stefan Bergman, amerykański matematyk pochodzenia polsko-żydowskiego (zm. 1977)
Alfred Brosig, polski historyk sztuki (zm. 1940)
Stanisław J. Paprocki, polski sowietolog (zm. 1976)
1900:
Aleksander Kraśniański, polski poeta, dziennikarz (zm. 1929)
Irena Zarzycka, polska pisarka (zm. 1993)
1902 – Florian Laskowski, polski kapitan pilot (zm. 1939)
1903:
Kazimierz Gąsiorowski, polski podpułkownik (zm. 1952)
Wacław Korabiewicz, polski poeta, reportażysta, podróżnik (zm. 1994)
1904 – Leon Manteuffel-Szoege, polski kardiochirurg pochodzenia niemieckiego (zm. 1973)
1905 – Maria Zielonka, polska porucznik AK (zm. 1944)
1906 – Irena Słońska, polska pedagog, badaczka literatury dziecięcej, kapitan AK (zm. 1989)
1907 – Janusz Pajewski, polski historyk, nauczyciel akademicki, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Instytutu Zachodniego; autor m.in. „Mitteleuropy” i „Historii powszechnej 1871–1918” (zm. 2003)
1908:
Antoni Maszewski, polski lekkoatleta, płotkarz i sprinter, major (zm. 1944)
Piotr Szarek, polski duchowny katolicki, Sługa Boży (zm. 1939)
1909 – Stanisław Rychłowski, polski architekt, urbanista (zm. 1981)
1911:
Mina Bern, polsko-amerykańska aktorka, śpiewaczka pochodzenia żydowskiego (zm. 2010)
Zofia Rydet, polska fotografik, autorka monumentalnego cyklu dokumentalnego „Zapis socjologiczny” (zm. 1997)
1912:
Adolf Chronicki, polski aktor (zm. 1989)
Janusz Patrzykont, polski koszykarz (zm. 1982)
1913 – Bronisław Minc, polski ekonomista marksistowski (zm. 2004)
1916 – Antoni Leopold, polski ekonomista (zm. 2009)
1920:
Hanna Łochocka, polska poetka, pisarka, tłumaczka, autorka słuchowisk radiowych (zm. 1995)
Józef Okuniewski, polski ekonomista, dyplomata, polityk, minister rolnictwa (zm. 2016)
Marian Załucki, polski prozaik, poeta, satyryk (zm. 1979)
1925 – Stanisław Małysiak, polski duchowny katolicki, kanonik krakowskiej kapituły katedralnej, żołnierz AK (zm. 2017)
1926:
Jerzy Bafia, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm PRL, minister sprawiedliwości (zm. 1991)
Anna Nelken, polska łączniczka AK, uczestniczka powstania warszawskiego (zm. 1944)
1927 – Mieczysław Zlat, polski historyk sztuki (zm. 2014)
1930 – Adam Antoni Piątkowski, polski naukowiec (zm. 2002)
1932 – Mieczysław Krajewski, polski ekonomista, polityk (zm. 2010)
1934 – Włodzimierz Wiszniewski, polski aktor (zm. 2019)
1935 – Stanisław Jaroszyński, polski aktor (zm. 1994)
1936 – Stanisław Kuraciński, polski duchowny katolicki, pallotyn (zm. 2006)
1938 – Jerzy Skolimowski, polski aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, poeta, malarz; autor filmów „Rysopis”, „Ręce do góry”, „Start”, „Ferdydurke”, „Cztery noce z Anną”, „Essential Killing” i „Jedenaście minut”
1939:
Antoni Grochowalski, polski muzyk, dyrygent, pedagog
Ryszard Horowitz, amerykański fotograf pochodzenia polsko-żydowskiego; prekursor cyfrowego przetwarzania fotografii; w czasie niemieckiej okupacji przebywał wraz z rodziną w krakowskim getcie, a po jego likwidacji w 1943 r. znalazł ocalenie w fabryce Oskara Schindlera; w 1959 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych
Joanna Pinińska, polska geolog
1940 – Ireneusz Kluczek, polski lekkoatleta, sprinter (zm. 2019)
1942 – Czesław Błaszak, polski zoolog, akarolog
1943 – Wacław Dominik, polski dziennikarz, publicysta, pisarz, działacz społeczny (zm. 2013)
1946:
Ewa Kuryluk, polska historyk sztuki, malarka, poetka
Grażyna Marzec, polska aktorka
1948 – Krzysztof Gawryszczak, polski działacz społeczny, obrońca praw ojca (zm. 2012)
1949:
Zdzisław Kotla, polski żeglarz sportowy (zm. 2012)
Stanisław Szatkowski, polski polityk, samorządowiec, wojewoda warmińsko-mazurski
1950:
Bronisław Kwiatkowski, polski generał broni, dowódca Sił Zbrojnych RP (zm. 2010)
Zdzisław Lis, polski samorządowiec, burmistrz Piaseczna
1952 – Ryszard Szeremeta, polski kompozytor, dyrygent
1953 – Jerzy Pełka, polski pedagog, historyk, regionalista (zm. 2009)
1954:
Jan Ogrodzki, polski elektronik oraz diakon stały
Bogdan Tomaszek, polski polityk, senator RP, wojewoda opolski
Barbara Waśniewska, polska lekkoatletka, wieloboistka
1955 – Antoni Gralak, polski trębacz, kompozytor, producent muzyczny
1956:
Bogusław Andrzejczak, polski samorządowiec, wicemarszałek województwa lubuskiego
Krystian Walot, polski piłkarz
1957:
Małgorzata Kidawa-Błońska, polska socjolog, producentka filmowa, polityk, wicemarszałek i marszałek Sejmu RP
Witold Waszczykowski, polski historyk, dyplomata, polityk, poseł na Sejm RP, minister spraw zagranicznych
1958:
Zbigniew Kudłacz, polski koszykarz
Irena Linka, polska koszykarka
1959:
Anna Jeremus-Lewandowska, polska śpiewaczka operowa (sopran koloraturowy), pedagog
Jolanta Nowak, polska aktorka
Tomasz Wróblewski, polski dziennikarz, publicysta
1960:
Krzysztof Bielecki, polski pisarz
Stanisław Jamrozek, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy przemyski
1961:
Krzysztof Grzegorek, polski lekarz, polityk, poseł na Sejm RP
Marek Kapłon, polski perkusista, członek zespołów: TSA, Banda i Wanda, Dżem i Złe Psy
1964 – Maciej Pieprzyca, polski scenarzysta i reżyser filmowy i telewizyjny, autor filmu „Chce się żyć”
1966 – Witold Kołodziejski, polski dziennikarz, samorządowiec, polityk, sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji, przewodniczący KRRiT
1967:
Dariusz Basiński, polski satyryk, aktor, reżyser filmowy, członek kabaretu Mumio
Małgorzata Książkiewicz, polska strzelczyni sportowa
1968 – Dariusz Michalczewski, polski bokser, w latach 1994–2003 mistrz świata zawodowców federacji WBO
1969 – Adam Fraszko, polski hokeista
1973 – Katarzyna Trylnik, polska śpiewaczka operowa (sopran liryczny)
1974 – Grzegorz Pater, polski piłkarz
1977 – Filip Kliszczyk, polski piłkarz ręczny
1978:
Kinga Maculewicz, polsko-francuska siatkarka
Piotr Rogucki, polski wokalista, autor tekstów, członek zespołu Coma, aktor
1982:
Paweł Abbott, polski piłkarz
Przemysław Kaźmierczak, polski piłkarz
1984 – Radosław Janukiewicz, polski piłkarz, bramkarz
1985 – Grzegorz Gołaszewski, polski aktor
1991 – Łukasz Skorupski, polski piłkarz, bramkarz
1992 – Łukasz Przedpełski, polski żużlowiec
Zmarli 5 maja:
1194 – Kazimierz II Sprawiedliwy, książę Polski (ur. 1138)
1511 – Stanisław Kmita, polski szlachcic, polityk (ur. ok. 1450)
1544 – Sebastian Branicki, polski duchowny katolicki, biskup poznański, kamieniecki i chełmski, jeden z prekursorów kontrreformacji w Polsce, sekretarz królewski (ur. 1484)
1629 – Szymon Szymonowic, polski poeta, organizator Akademii Zamojskiej (ur. 1558)
1633 – Karol Korecki, polski książę, polityk (ur. 1588)
1656 – Władysław Dominik Zasławski-Ostrogski, polski książę, regimentarz (ur.1618)
1730 – Stefan Potocki, polski polityk (ur. 1665)
1748 – Franciszek Radzewski, polski polityk (ur. przed 1685)
1771 – Jan Wojciech Ziemnicki, polski cysters, protonotariusz apostolski, przeor i opat jędrzejowski, tytularny opat kołbacki (ur. ?)
1792 – Antoni Cieciszowski, polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1809 – (lub 8 kwietnia) Berek Joselewicz, polski kupiec, pułkownik pochodzenia żydowskiego (ur. 1764)
1828:
Michał Cichocki, polski generał (ur. 1770)
Kajetan Dominik Kalinowski, polski prawnik, finansista (ur. 1775)
1860 – Michał Szubert, polski biolog, botanik (ur. 1787)
1863:
Ludwik Narbutt, polski ziemianin, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1832)
Wacław Żyliński, polski duchowny katolicki, biskup wileński, arcybiskup mohylewski (ur. 1803)
1866 – Wincenty Budzyński, polski pisarz, szachista, polityk (ur. 1815)
1895 – Sabinian Derecki, polski kapucyn (ur. 1832)
1905 – Aleksandra Faucher, polska pianistka, działaczka społeczna (ur. 1812)
1923 – Wincenty Jabłoński, polski prawnik, przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy (ur. 1863)
1928 – Józef Rostafiński, polski botanik (ur. 1850)
1939 – Maurycy Zamoyski, polski polityk, dyplomata, działacz społeczny; od 1917 r. wiceprezes Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu; w latach 1919–1924 poseł RP we Francji; minister spraw zagranicznych (1924); w 1922 r. kandydat Związku Ludowo-Narodowego na prezydenta RP (ur. 1871)
1940 – Arnold Bolland, polski chemik (ur. 1881)
1942 – Julian Jednaszewski, polski plutonowy (ur. 1899)
1943:
Grzegorz Frąckowiak, polski werbista, męczennik, błogosławiony (ur. 1911)
Aleksander Gruchalski, polski architekt (ur. 1894)
1944 – Stanisław Sekutowicz, polski kapitan pilot, zoolog (ur. 1907)
1945 – Tytus Czyżewski, polski malarz, poeta, krytyk sztuki; w latach 20. współtwórca awangardowej grupy Formiści (ur. 1880)
1946:
Stanisław Batowski Kaczor, polski malarz batalista (ur. 1866)
Szczepan Fidelus, polski działacz ludowy, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1897)
Wiktor Kania, polski porucznik, żołnierz, AK i KWP, uczestnik podziemia antykomunistycznego (ur. 1914)
1948 – Tadeusz Jan Kowalski, polski orientalista (ur. 1889)
1952 – Rudolf Sieczyński, austriacki kompozytor pochodzenia polskiego (ur. 1879)
1956 – Antoni Wawrzyniecki, polski prawnik, samorządowiec, prezydent Włocławka (ur. 1879)
1967 – Szczepan Grzeszczyk, polski konstruktor lotniczy, pilot doświadczalny, sportowy i szybowcowy (ur. 1901)
1970 – Witold Mężnicki, polski dziennikarz, publicysta, krytyk teatralny, księgarz (ur. 1905)
1984 – Kazimierz Rusinek, polski dziennikarz, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy, minister pracy i opieki społecznej oraz kultury i sztuki (ur. 1905)
1992 – Edmund Męclewski, polski dziennikarz, publicysta, komentator telewizyjny (ur. 1913)
1998 – Marek Sobczyński, polski koszykarz (ur. 1963)
2003 – Kazimierz Antonowicz, polski fizyk (ur. 1914)
2007 – Andrzej Kapiszewski, polski matematyk, socjolog, dyplomata (ur. 1948)
2008:
Augustyn Dziedzic, polski sztangista, trener (ur. 1928)
Witold Woyda, polski florecista, szermierz, zdobywca dwóch złotych medali na igrzyskach olimpijskich w Monachium w 1972 r. – w turnieju indywidualnym i drużynowym (ur. 1939)
2009:
Czesław Mojsiewicz, polski politolog (ur. 1925)
Janina Porczyńska, polska kolekcjonerka dzieł sztuki (ur. 1927)
Michał Zduniak, polski perkusista jazzowy (ur. 1958)
2010 – Jadwiga Jarmuł, polska aktorka (ur. 1948)
2012 – Tadeusz Ulewicz, polski historyk literatury (ur. 1917)
2013 – Wanda Kamińska, polska taterniczka (ur. 1918)
2015 – Romuald Klekowski, polski biolog, ekolog (ur. 1924)
2016 – Jan Turski, polski polityk, dyplomata, kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (ur. 1940)
2018:
Janusz Adamczyk, polski piłkarz (ur. 1953)
Marian Bendza, polski duchowny prawosławny, teolog (ur. 1951)
Eugeniusz Głowski, polski kompozytor, teoretyk muzyki (ur. 1938)
2019 – Leszek Woźniak, polski onkolog, patomorfolog, dermatolog (ur. 1925)
