<<< POWRÓT

Poranna kawa z historią.

Wydarzyło się w Polsce 8 listopada:

1144 – Konsekrowano katedrę płocką.
1292 – Król Czech i książę krakowski Wacław II wydał przywilej lokacyjny Nowego Sącza.
1309 – We wsi Mochy w Wielkopolsce mieszkańcy w odwecie za złe traktowanie i wyzysk spalili miejscowy dwór. Na tle tych wydarzeń osnuta jest powieść Teodora Parnickiego Tylko Beatrycze z 1962 roku.
1412 – Został zawarty tzw. zastaw spiski.
1632 – Sejm elekcyjny wybrał na króla Władysława IV Wazę, najstarszego syna zmarłego Zygmunta III.
1655 – IV wojna polsko-rosyjska: po otrzymaniu okupu wojska rosyjsko-kozackie zakończyły oblężenie Lwowa.
1828 – Aleksander Fredro poślubił Zofię Jabłonowską.
1863 – Powstanie styczniowe: oddział ppłka Jana Rudowskiego rozbroił rosyjską załogę Szydłowca.
1864 – Cesarz Aleksander II Romanow wydał ukaz kasacyjny na mocy którego spośród 155 klasztorów męskich z 1635 zakonnikami i 42 klasztorów żeńskich do likwidacji przeznaczono 110 klasztorów męskich i 4 żeńskie, z tego 39 za udział w powstaniu styczniowym, a 71 z powodu niewielkiej liczby zakonników.
1906 – Organizacja Bojowa PPS pod dowództwem Józefa Mireckiego ps. „Montwiłł” dokonała na stacji w Rogowie pod Łodzią napadu na pociąg z konwojem pocztowym przewożącym pieniądze i papiery wartościowe.
1914 – I wojna światowa: zwycięstwem wojsk rosyjskich nad niemiecko-austro-węgierskimi zakończyła się bitwa pod Warszawą i Iwangorodem (Dęblinem).
1916 – I wojna światowa: okupacyjne władze niemieckie i austro-węgierskie wydały odezwę werbunkową do Polaków.
1918 – W Zagłębiu Dąbrowskim utworzono Rady Delegatów Robotniczych.
1928 – Plac Saski w Warszawie przemianowano na Plac Józefa Piłsudskiego.
1939 – W Zbrudzewie koło Śremu Niemcy rozstrzelali 12 osób.
1975 – 5 górników zginęło w wyniku tąpnięcia w KWK „Mysłowice”.
1981 – Odbyło się referendum lokalne w sprawie odłączenia Sławkowa od Dąbrowy Górniczej.
1984 – Ukazał się pierwszy numer wydawanego w tzw. drugim obiegu tygodnika „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”.
1991 – Odbył się VI Kongres Bractw Kurkowych RP.
2006:
Do kraju przyleciały pierwsze dwa zakupione w USA samoloty myśliwskie F-16.
WIG20 po raz pierwszy w historii Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie przekroczył granicę 50 000 punktów.
2010 – W wyniku zderzenia pociągów towarowych w Białymstoku doszło do pożaru i wybuchu cystern z paliwem.
2011 – Odbyły się pierwsze posiedzenia Sejmu VII kadencji i Senatu VIII kadencji.
2016 – W warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odsłonięto pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora.

Urodzili się 8 listopada:

1781 – Karol Godula, Karl Godulla, Carolus Godulla – górnośląski przedsiębiorca, właściciel kompleksu kopalń i hut cynku, położył znaczne zasługi dla rozwoju gospodarczego Górnego Śląska (zm. 1848)
1784 – Teodor Narbutt, polski inżynier wojskowy, bibliofil, historyk (zm. 1864)
1791 – Tadeusz Bocheński Lannsdorf, polski ziemianin, oficer (zm. 1849)
1835 – Gotfryd Ossowski, polski archeolog, muzealnik (zm. 1897)
1837 – Franciszek Kindermann, polski przedsiębiorca pochodzenia niemieckiego (zm. 1915)
1838 – Feliks Nawrocki, polski fizjolog (zm. 1902)
1841 – Stanisław Kramsztyk, polski fizyk, matematyk, przyrodnik, pedagog, popularyzator nauki, encyklopedysta pochodzenia żydowskiego (zm. 1906)
1843 – Filip Sulimierski, polski matematyk, geograf, wydawca (zm. 1885)
1844 – Wincenty Kraiński, polski ziemianin, prawnik, polityk (zm. 1924)
1847 – Aleksander Rembowski, polski prawnik, historyk (zm. 1906)
1858 – Tadeusz Wróblewski, polski prawnik, adwokat, polityk, bibliofil (zm. 1925)
1862 – Mieczysław Józef Biernacki, polski lekarz, działacz społeczny, publicysta, polityk (zm. 1948)
1876 – Jan Rostworowski, polski jezuita, pisarz (zm. 1963)
1878 – Andrzej Witos, polski polityk, działacz ruchu ludowego, wiceprzewodniczący PKWN (zm. 1973)
1884 – Marian Szydłowski, polski inżynier górnictwa, polityk (zm. 1939)
1885 – Marcin Rożek, polski rzeźbiarz, malarz (zm. 1944)
1890 – Zdzisław Arentowicz, polski poeta, publicysta, działacz kulturalny (zm. 1956)
1892 – Teodor Piotrowski, polski polityk, działacz spółdzielczy, członek PKWN (zm. 1975)
1894 – Stefan Kwiatkowski, polski komandor podporucznik (zm. 1939)
1895 – Feliks Wójcik, polski podpułkownik dyplomowany piechoty (zm. 1939)
1897 – Stanisław Nogaj, polski dziennikarz, pisarz (zm. 1971)
1899 – Jerzy Mieczysław Rytard, polski pisarz (zm. 1970)
1903:
    Leonia Nastał, polska zakonnica, mistyczka, pisarka religijna, Czcigodna Służebnica Boża (zm. 1940)
    Mieczysław Szymański, polski malarz, rysownik (zm. 1990)
1905 – Jan Szwejda, polski porucznik (zm. 1941)
1906 – Wincenty Kasprzycki, polski rzeźbiarz, medalier (zm. 1965)
1907 – Augustyn Suski, polski działacz ludowy, poeta, publicysta, pedagog (zm. 1942)
1909 – Józef Charyton, polski malarz, działacz społeczny (zm. 1975)
1910 – Antoni Jaksztas, polski aktor, artysta estradowy, autor tekstów (zm. 1993)
1912 – Eugeniusz Markowski, polski malarz, scenograf, pedagog, dyplomata (zm. 2007)
1913 – Florian Adrian, polski kapitan lotnictwa, żołnierz AK, cichociemny (zm. 1944)
1917:
    Bronisław Koniuszy, polski rzeźbiarz (zm. 1986)
    Tadeusz Nowakowski, polski pisarz, publicysta, współpracownik BBC i sekcji polskiej Radia Wolna Europa (zm. 1996)
1919 – Władysław Pietrzak, polski działacz sportów motorowych (zm. 2008)
1921:
    Krystyna Ciechomska, polska aktorka (zm. 2012)
    Barbara Drapińska, polska aktorka (zm. 2000)
    Adam Krasiński, polski podporucznik kawalerii, żołnierz AK, cichociemny (zm. 1945)
1923:
    Józef Hen, polski prozaik, dramaturg, publicysta, reportażysta, scenarzysta filmowy pochodzenia żydowskiego; autor powieści „Nikt nie woła”, beletryzowanych biografii „Ja, Michał z Montaigne”, „Błazen - wielki mąż” – o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim i „Mój przyjaciel król” – o Stanisławie Auguście, a także książek „Nie boję się bezsennych nocy” i „Nowolipie”
    Ryszard Matejewski, polski generał brygady, polityk
    Jerzy Woźniak, polski pułkownik, lekarz, więzień polityczny, urzędnik państwowy (zm. 2012)
1925 – Jerzy Gryniakow, polski duchowny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, teolog historyk (zm. 1992)
1926:
    Bogdan Baer, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 2002)
    Halina Dunajska, polska aktorka (zm. 2015)
1927:
    Jerzy Stanisław Kmieciński, polski archeolog
    Jerzy Krasicki, polski aktor, pisarz (zm. 2004)
1929:
    Anna Cienciała, polska historyk (zm. 2014)
    Jan Młodożeniec, polski plastyk, jeden z największych twórców plakatu, projektant graficzny, malarz. (zm. 2000)
1930:
    Jerzy Brzostek, polski polityk, minister budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych
    Lucjan Szołajski, polski lektor (zm. 2013)
1931:
    Eugeniusz Kamiński, polski aktor (zm. 2018)
    Jerzy Śmielkiewicz, polski konstruktor lotniczy, szybownik, pilot doświadczalny (zm. 2016)
1933 – Ryszard Kincel, polski prozaik, publicysta, tłumacz (zm. 2004)
1934 – Jerzy S. Sito, polski prozaik, poeta, tłumacz (zm. 2011)
1936:
    Zbigniew Kalemba, polski pianista, dyrygent, kompozytor, pedagog (zm. 2015)
    Stanisław Nowak, polski neurolog, epileptolog, wykładowca akademicki, poeta (zm. 2007)
1937 – Jan Kociniak, polski aktor filmowy i teatralny, związany z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Rękopis znaleziony w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hassa i "Miś" Stanisława Barei; jego głosem mówił Gucio w "Pszczółce Mai" oraz Kubuś Puchatek w serii filmów animowanych (zm. 2007)
1939 – Klemens Ścierski, polski inżynier energetyk, polityk, minister przemysłu i handlu, poseł na Sejm i senator RP (zm. 2018)
1940 – Asja Łamtiugina, polska aktorka
1941 – Julian Antonisz, polski artysta plastyk, scenarzysta i twórca eksperymentalnych filmów animowanych, kompozytor, wynalazca (zm. 1987)
1942 – Włodzimierz Zientarski, polski dziennikarz motoryzacyjny, operator telewizyjny
1943 – Stanisław Lorenc, polski geolog (zm. 2020)
1946 – Ewa Danuta Białek, polska immunolog
1947:
    Stanisław Michalkiewicz, polski prawnik, dziennikarz, publicysta, wykładowca akademicki, polityk
    Edward Ochmański, polski matematyk (zm. 2018)
1948:
    Stanisław Olszewski, polski motocyklista wyścigowy (zm. 2015)
    Włodzimierz Szomański, polski muzyk, wokalista, kompozytor, pedagog, lider zespołu Spirituals Singers Band (zm. 2014)
1949 – Joanna Grobel-Proszowska, polska polityk, posłanka na Sejm RP
1950 – Leonard Krasulski, polski polityk, poseł na Sejm RP
1952 – Maria Szeliga, polska łuczniczka
1953 – Dominik W. Rettinger, polski reżyser i scenarzysta filmowy, pisarz
1954:
    Andrzej Czerwiński, polski samorządowiec, polityk, prezydent Nowego Sącza, poseł na Sejm RP, minister skarbu państwa
    Jadwiga Teresa Stępień, polska śpiewaczka operowa (mezzosopran)
    Maria Zmarz-Koczanowicz, polska reżyserka i scenarzystka filmowa
1960:
    Jerzy Szyłak, polski naukowiec, scenarzysta komiksowy
    Marian Zagórny, polski rolnik, działacz związkowy (zm. 2016)
1961 – Anna Poppek, polska dziennikarka, publicystka (zm. 2013)
1962:
    Adam Abramek, polski kompozytor, producent muzyczny, multiinstrumentalista
    Roman Polko, polski generał dywizji, dowódca Jednostki Wojskowej GROM
1965 – Jędrzej Kodymowski, polski muzyk, wokalista, kompozytor, członek zespołu Apteka
1966 – Maciej Pisarek, polski reżyser i scenarzysta filmowy
1968:
    Maciej Eckardt, polski publicysta, polityk, wicemarszałek województwa kujawsko-pomorskiego
    Waldemar Kryger, polski piłkarz
1971 – Filip Świtała, polski prawnik i urzędnik, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
1972:
    Stanisław Bukowiec, polski dziennikarz, wydawca, działacz społeczny, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
    Jerzy Paul, polski samorządowiec, polityk, burmistrz miasta i gminy Nowa Sarzyna, poseł na Sejm RP
    Krzysztof Zioła, polski hokeista (zm. 2015)
1974 – Tomasz Świątkiewicz, polski żużlowiec
1977 – Aleksandra Saraceń, polska pięcioboistka nowoczesna
1978 – Ewa Cabajewska, polska siatkarka
1979 – Michał Staszczak, polski rzeźbiarz
1980 – Joanna Drozda, polska aktorka
1981:
    Hans, polski raper, wokalista, autor tekstów, producent muzyczny, współzałożyciel zespołu Pięć Dwa
    Mariusz Kałamaga, polski artysta kabaretowy, prezenter telewizyjny, członek kabaretu Łowcy.B
1983:
    Karolina Chlewińska, polska florecistka
    Justyna Mospinek, polska łuczniczka
1984 – Leszek Lorent, polski perkusista
1985 – Magda Apanowicz, kanadyjska aktorka pochodzenia polskiego
1989 – Paulina Peret, polska siatkarka
1990 – Marta Różańska, polska pisarka, poetka
1993 – Przemysław Karnowski, polski koszykarz

Zmarli 8 listopada:

1282 – Wilhelm I z Nysy, polski duchowny katolicki, biskup lubuski (ur. ?)
1539 – Adrian Żakowski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy poznański (ur. ?)
1581 – Gabriel Bekiesz, węgierski dowódca wojskowy w służbie polskiej (ur. ?)
1582 – Stanisław Broniowski, polski szlachcic, wojskowy, polityk, dyplomata (ur. 1507)
1672 – Krystian Kalkstein-Stoliński, polski pułkownik pochodzenia pruskiego (ur. ok. 1630)
1806 – Konstancja Benisławska, polska poetka (ur. 1747)
1877 – Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk, historyk sztuki (ur. 1818)
1879 – Jan Baranowski, polski astronom, przyrodnik (ur. 1800)
1885 – Leon Hieronim Radziwiłł, polski ziemianin, generał w służbie rosyjskiej (ur. 1808)
1888 – Fryderyk Osterloff, polski entomolog (ur. 1822)
1902 – Kamila Stefańska, polska tancerka, baronowa niemiecka (ur. ?)
1926 – Roman Kajetan Ingarden, polski inżynier hydrotechnik (ur. 1852)
1931 – Zygmunt Marek, polski adwokat, polityk socjalistyczny, wicemarszałek Sejmu RP (ur. 1872)
1936 – Jan Rosen, polski malarz (ur. 1854)
1942:
    Edward Puchalski, polski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1874)
    Stanisław Silberstein, polski przemysłowiec, kupiec, działacz gospodarczy, społeczny, oświatowy i polityczny, filantrop pochodzenia żydowskiego (ur. 1869)
1944 – Maria Weryho, polska pedagog, pisarka (ur. 1858)
1946 – Wiktor Gawroński, polski generał dywizji, inżynier (ur. 1863)
1963 – Stanisław Wolicki, polski malarz, aktor, reżyser teatralny, działacz socjalistyczny, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1892)
1975 – Stanisław Błaszkowiak, polski specjalista budowy mostów (ur. 1893)
1984 – Mikołaj Rostworowski, polski poeta, eseista (ur. 1925)
1988 – Tadeusz Kożusznik, polski aktor (ur. 1914)
1992:
    Jerzy Dąbrowski, polski dziennikarz radiowy, poeta, autor tekstów piosenek, satyryk, bajkopisarz (ur. 1933)
    Hanna Skarżanka, polska aktorka; żołnierz Kedywu Wileńskiego Okręgu AK; w okresie stanu wojennego zaangażowana w działalność podziemnej Solidarności; przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpiła m.in. w filmach „Prawo i pięść”, „Rok spokojnego słońca” i „Dolina Issy” (ur. 1917)
    Józef Niespał, polski konstruktor lotniczy, szybownik (ur. 1910)
2000:
    Wiesław Ciczkowski, polski pedagog (ur. 1951)
    Krzysztof Litwin, polski aktor, grafik, malarz; odtwórca niezapomnianej postaci sierżanta Walczaka w serialu "Przygody psa Cywila"; był pierwszym kompozytorem "Piwnicy Pod Baranami" i autorem muzyki do pierwszego piwnicznego hymnu; występował w Teatrze Telewizji oraz na scenach Starego Teatru i Operetki Krakowskiej (ur. 1935)
    Józef Pińkowski, polski polityk, działacz komunistyczny, ekonomista; w latach 1971-1981 członek KC PZPR; od września 1980 do lutego 1981 r. stał na czele rządu PRL (ur. 1929)
    Józef Rusiecki, polski pedagog (ur. 1947)
2007 – Jan Mitręga, polski polityk, minister górnictwa i energetyki, wicepremier (ur. 1917)
2008 – Mieczysław Rakowski, polski dziennikarz, polityk, działacz komunistyczny, premier PRL, I sekretarz KC PZPR (ur. 1926)
2012 – Gerard Gramse, polski lekkoatleta, sprinter (ur. 1944)
2014 – Zbigniew Puchalski, polski żeglarz (ur. 1933)
2016 – Ferdynand Solowski, polski aktor, szopkarz (ur. 1922)
2017:
    Janusz Kłosiński, polski aktor (ur. 1920)
    Marian Reszytyło, polski koszykarz (ur. 1945)
2018 – Alfons Kupka, polski duchowny katolicki, architekt, poliglota, dziennikarz (ur. 1931)
2019 – Stefan Strzałkowski, polski nauczyciel, samorządowiec, polityk, burmistrz Białogardu, poseł na Sejm RP (ur. 1957)