Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Wydarzyło się w Polsce 9 września:
1310 – Słupsk otrzymał odnowione prawa miejskie.
1409 – Król Władysław II Jagiełło wydał w Wolborzu odezwę skierowaną do duchowieństwa, panów świeckich i książąt chrześcijańskich, zawierającą 29 artykułów z zarzutami wobec zakonu krzyżackiego.
1551 – Chan krymski Dewlet I Girej rozpoczął oblężenie zamku w Bracławiu.
1655 – Potop szwedzki: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Inowłodzem.
1698 – Hetman polny koronny Feliks Kazimierz Potocki pokonał Tatarów w bitwie pod Podhajcami (ostatnia zwycięska bitwa wojska polskiego nad Tatarami).
1911 – Zniesiono ograniczenia budowlane na esplanadach fortecznych w zlikwidowanej 16 sierpnia carskiej Twierdzy Warszawa. Rozpoczęła się rozbudowa miasta.
1923 – Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika katolickiego „Gość Niedzielny”.
1930 – W nocy z 9 na 10 września aresztowano 19 byłych posłów, przywódców nowo powstałego lewicowego komitetu wyborczego Związek Obrony Prawa i Wolności Ludu.
1934 – W rozegranym w Warszawie towarzyskim meczu piłkarskim Polska przegrała z Niemcami 2:5.
1936 – Założono Automobilklub Kielecki.
1939 – Kampania wrześniowa:
Powstał Sondergericht Bromberg (Sąd Specjalny w Bydgoszczy). W pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej rozpatrywał przede wszystkim sprawy Polaków oskarżanych o rzekome prześladowanie miejscowych volksdeutschów podczas wydarzeń tzw. bydgoskiej „krwawej niedzieli”.
Rozpoczęła się bitwa nad Bzurą.
Stoczono bitwę pod Broniną.
W nocy z 8 na 9 września Niemcy podpalili będzińską synagogę, od której zajęły się okoliczne żydowskie domy. Podczas prób ratowania dobytku zostało zastrzelonych kilkudziesięciu Żydów (o te czyny władze niemieckie oskarżyły później 42 Polaków, których aresztowano i rozstrzelano po wymuszonych zeznaniach). Grupę Żydów uratował ks. Wincenty Mieczysław Zawadzki, otwierając dla uciekających bramę placu kościelnego i dając im schronienie.
W odwecie za walkę w obronie miasta po wycofaniu oddziałów WP, Niemcy rozstrzelali w dniach 8-9 września ok. 300-320 mieszkańców Kłecka w Wielkopolsce.
Wojska niemieckie zajęły Płock, Redę, Rzeszów i Żnin.
Zakończyła się bitwa pod Iłżą.
Zbrodnia w Ciepielowie na 300 polskich jeńcach wojennych.
1942 – Zakończyła się likwidacja getta żydowskiego w Beresteczku.
1944:
40. dzień powstania warszawskiego:
- dobrowolna ewakuacja z miasta 8000 ludzi.
- silne ataki hitlerowców skierowane na północne Śródmieście i Czerniaków.
PKWN zawarł tzw. Układy republikańskie z Białoruską SRR i Ukraińską SRR.
1951 – W swym mieszkaniu w Warszawie został zastrzelony przez członków zbrojnego podziemia aktor Stefan Martyka, prowadzący w Polskim Radiu audycję propagandową Fala 49.
1957 – Założono Polski Związek Rugby.
1959:
Roman Polański ożenił się z aktorką Barbarą Kwiatkowską.
Dokonano oblotu szybowca SZD-20 Wampir 2.
1962 – Konsekracja katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim.
1967 – Dokonano ponownego odsłonięcia zrekonstruowanego po zniszczeniach wojennych Pomnika Lotnika w Warszawie.
1970 – Premiera 1. odcinka serialu telewizyjnego Kolumbowie w reżyserii Janusza Morgensterna.
1971 – Premiera 1. odcinka serialu telewizyjnego Przygody psa Cywila w reżyserii Krzysztofa Szmagiera.
1979 – Na igrzyskach olimpijskich w Monachium Władysław Komar zdobył złoty medal w pchnięciu kulą.
1978 – Kopalnia soli Wieliczka została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
1993 – Utworzono Biebrzański Park Narodowy.
1996 – Powołano Radę Języka Polskiego.
2001 – Czech Ondřej Sosenka wygrał 58. Tour de Pologne.
2012:
Otwarto Lotnisko Kołobrzeg-Bagicz.
W Poznaniu zakończyły się X Mistrzostwa Świata w Kajak-Polo. Tytuły mistrzowskie zdobyli Australijczycy i Australijki, a w kategorii do 21 lat Belgowie i Kanadyjki.
Urodzili się 9 września:
1820 – Józef Rychter, polski aktor, reżyser, dyrektor teatru (zm. 1885)
1821 – Brunon Józef Szafarkiewicz, polski przyrodnik, nauczyciel, działacz społeczny (zm. 1892)
1834 – Mieczysław Gwalbert Pawlikowski, polski pisarz, dziennikarz, działacz polityczny, taternik (zm. 1903)
1838 – Ludwik Kubala, polski historyk, nauczyciel (zm. 1918)
1845 – Marian Łomnicki, polski geolog, zoolog (zm. 1915)
1856 – Karol Namysłowski, polski kompozytor, dyrygent, skrzypek (zm. 1925)
1858 – Stanisław Grochowicz, polski architekt, inżynier budowlany (zm. 1938)
1859 – Włodzimierz Demetrykiewicz, polski archeolog (zm. 1937)
1873 – Józef Flach, polski germanista, krytyk literacki i teatralny, publicysta (zm. 1944)
1874 – Stefan Ossowski, polski inżynier elektryk, przemysłowiec, polityk, minister przemysłu i handlu (zm. 1936)
1875 – Michał Woźniak, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1942)
1879 – Mikołaj Kiedacz, polski prawnik, polityk, prezydent Poznania (zm. 1939)
1880 – Antoni Beszta-Borowski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1943)
1881:
Aniela Salawa, polska mistyczka, błogosławiona (zm. 1922)
Jerzy Smoleński, polski geograf, geolog, antropogeograf (zm. 1940)
Jan Marian Krassowski, polski astronom (zm. 1947)
1886 – Karol Zagórski, polski pułkownik piechoty (zm. 1940)
1891 – Wacław Majewski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy warszawski (zm. 1983)
1897 – Antoni Odrowąż, polski aktor (zm. 1976)
1900 – Stanisław Drabik, polski śpiewak (tenor) i reżyser operowy (zm. 1971)
1904 – Tadeusz Kapeliński, polski polityk, członek PKWN (zm. 1970)
1907 – Edward Szymański, polski poeta, satyryk, dziennikarz związany z warszawską Wolą, działacz PPS; zamordowany w niemieckim obozie KL Auschwitz (zm. 1943)
1908 – Edward Radulski, polski tancerz, choreograf, aktor (zm. 1975)
1909:
Jadwiga Mierzejewska, polska choreograf, pedagog (zm. 1988)
Kazimierz Tarwid, polski ekolog (zm. 1988)
1912:
Franciszek Longchamps de Bérier, polski prawnik (zm. 1969)
Józef Nagórzański, polski polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 1978)
1914:
Józef Teliga, polski pułkownik, żołnierz AK, działacz społeczny, polityk (zm. 2007)
Walenty Wójcik, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy sandomierski (zm. 1990)
1920:
Wiesław Jażdżyński, polski pisarz, dziennikarz (zm. 1998)
Jerzy Rachwał, polski podharcmistrz (zm. 2016)
1921:
Karol Chodura, polski operator i reżyser filmowy (zm. 2001)
Andrzej Dobrowolski, polski kompozytor, pedagog (zm. 1990)
Wacław Szybalski, polski genetyk, biotechnolog
1922:
Witold Lesiewicz, polski reżyser filmów dokumentalnych i fabularnych; autor filmów „Kwiecień”, „Bolesław Śmiały” oraz serialu „Doktor Murek” (zm. 2012)
Mirosław Łebkowski, polski pisarz, tłumacz, autor tekstów piosenek (zm. 2010)
1923:
Andrzej Bachleda-Curuś, polski śpiewak operowy (tenor) (zm. 2009)
Jan Szargut, polski inżynier, energetyk, termodynamik (zm. 2017)
1925 – Tadeusz Butler, polski architekt, działacz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej (zm. 2017)
1926 – Janusz Przedpełski, polski działacz sportowy (zm. 2008)
1927 – Eugeniusz Kot, polski nauczyciel, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2010)
1929:
Kazimierz Janus, polski aktor (zm. 2008)
Tadeusz Szlagor, polski siatkarz, trener (zm. 2002)
1930 – Tadeusz Jurasz, polski aktor (zm. 2019)
1931 – Waldemar Świerzy, polski malarz, grafik, plakacista (zm. 2013)
1933 – Antoni Sołtysik, polski duchowny katolicki, dziennikarz, duszpasterz grup młodzieżowych (zm. 2018)
1935 – Ewa Jezierska, polska zakonnica, biblistka, teolog (zm. 2018)
1936 – Maksymilian Bart Kozłowski, polski poeta, prozaik
1938 – Andrzej Smirnow, polski polityk, poseł na Sejm RP
1939 – Zbigniew Namysłowski, jeden z najbardziej znanych polskich jazzmanów; multiinstrumentalista – z wykształcenia wiolonczelista, z wyboru puzonista, saksofonista altowy i sopranowy, flecista, a także kompozytor i aranżer
1940:
Wiesław Łukaszewski, polski psycholog
Andrzej Sykta, polski piłkarz
1942:
Henryk Kawiorski, polski pisarz
Tadeusz Świerczewski, polski architekt, działacz opozycji antykomunistycznej
1946:
Marek Bożejko, polski matematyk
Aleksander Doba, polski podróżnik, kajakarz
Eugeniusz Szumiejko, polski astronom, działacz opozycji antykomunistycznej (zm. 2020)
1947:
Andrzej Grabowski, polski poeta, tłumacz
Andrzej Olechowski, polski ekonomista, polityk, minister finansów i spraw zagranicznych
Stanisław Waśkiewicz, polski lekkoatleta, średniodystansowiec (zm. 2012)
1948 – Tomasz Sikora, polski fotograf
1949:
Maciej Szary, polski aktor
Krzysztof Żmijewski, polski inżynier (zm. 2015)
1951 – Zbigniew Głowienka, polski generał
1952 – Józef Makosz, polski nauczyciel, przedsiębiorca, samorządowiec, prezydent Rybnika
1953 – Ryszard Jedliński, polski piłkarz ręczny, trener
1954 – Jacek Socha, polski ekonomista, polityk
1955:
Hanna Bieniuszewicz, polska aktorka
Henryk Ciereszko, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy białostocki
Mariusz Wojciechowski, polski aktor
1956 – Włodzimierz Borodziej, polski historyk
1958 – Karol Młynarczyk, polski lekarz, samorządowiec, wicewojewoda łódzki
1965 – Janusz Janowski, polski artysta malarz, teoretyk sztuki, muzyk
1968 – Łukasz Kośmicki, polski operator filmowy
1969 – Piotr Babinetz, polski histroryk, samorządowiec, poltyk, poseł na Sejm RP
1971:
Paweł Chochlew, polski aktor, reżyser i scenarzysta filmowy
Waldemar Sługocki, polski politolog, urzędnik samorządowy i państwowy, polityk
Tomasz Zając, polski samorządowiec, burmistrz Hrubieszowa
1972 – Michał Wiśniewski, polski wokalista, członek zespołu Ich Troje
1973:
Krzysztof Grabowski, polski dziennikarz, samorządowiec, wicemarszałek województwa wielkopolskiego
Maria Peszek, polska aktorka, piosenkarka
Katarzyna Surmacka, polska lekkoatletka, sprinterka
1975:
Tomasz Bajerski, polski żużlowiec
Dorota Zagórska, polska łyżwiarka figurowa
1976 – Sebastian Ciemnoczołowski, polski przedsiębiorca, samorządowiec, wicemarszałek województwa lubuskiego
1977:
Piotr Bobras, polski szachista
Maja Motylewska, polska siatkarka
Weronika Ratusińska-Zamuszko, polska kompozytorka
Adrian Sobczyński, polski piłkarz, trener
1979:
Marcin Bosak, polski aktor
Paweł Hreniak, polski samorządowiec, polityk, wojewoda dolnośląski
1980 – Magdalena Modra, polska piosenkarka, aktorka, prezenterka telewizyjna, modelka
1981 – Grzegorz Dziamka, polski perkusista, członek zespołu Afromental
1983 – Rory Rawlyk, kanadyjski hokeista pochodzenia polskiego
1984 – Mirosław Nahacz, polski pisarz, scenarzysta (zm. 2007)
1985 – Iga Karst, polska pisarka
1987 – Kornelia Nitzler, polska wioślarka
1989:
Jean Boutes, francusko-polski rugbysta
Madox, polski piosenkarz, kompozytor, autor tekstów
1998:
Paulina Dziopa, polska judoczka
Mateusz Laskowski, polski siatkarz
Zmarli 9 września:
1522 – Erazm Ciołek, polski duchowny katolicki, biskup płocki (ur. 1474)
1596 – Anna Jagiellonka, królowa Polski, żona Stefana Batorego, ostatnia przedstawicielka dynastii Jagiellonów (ur. 1523)
1787 – Ignacy Cieszkowski, polski szlachcic, polityk (ur. 1704)
1802 – Michał Barszczewski, polski duchowny katolicki, misjonarz (ur. 1719)
1806 – Józef Wincenty Gołuchowski, polski szlachcic, polityk (ur. 1734)
1807 – Kazimierz Wolmer, polski polityk (ur. 1723)
1830 – Adam Prosper Burzyński, polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (ur. 1753)
1847 – Jan Stanisław Antoni Wolicki, polski polityk (ur. 1766)
1852 – Wincenty Hipolit Gawarecki, polski prawnik, historyk, dramaturg (ur. 1788)
1865 – Franciszek Herbich, polski lekarz, botanik, balneolog pochodzenia austriackiego (ur. 1791)
1872 – Karol August Heylman, polski prawnik (ur. 1796)
1906 – Aleksander Rembowski, polski prawnik, historyk (ur. 1847)
1922 – Jan Zawiejski, polski architekt pochodzenia żydowskiego (ur. 1854)
1923 – Józef Hornowski, polski lekarz, anatomopatolog (ur. 1874)
1926 – Władysław Szcześniak, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy warszawski (ur. 1858)
1928 – Kazimierz Kamiński, polski aktor, reżyser (ur. 1865)
1932 – Adam Osser, polski przemysłowiec pochodzenia żydowskiego (ur. 1863)
1939:
Jerzy Tadeusz Błeszyński, polski kapitan marynarki (ur. 1906)
Leon Brun, polski dziennikarz, krytyk i scenarzysta filmowy (ur. 1882)
Stanisław Brykalski, polski porucznik (ur. 1912)
Marian Buczek, polski działacz socjalistyczny i komunistyczny (ur. 1896)
Józef Czechowicz, polski poeta (ur. 1903)
Stanisław Ejsmond, polski malarz (ur. 1894)
Jan Gilas, polski woźny (ur. 1901)
Leon Raszeja, polski prawnik, polityk, prezydent Torunia (ur. 1901)
Jan Wilczak, polski major piechoty (ur. 1898)
1944 – Polegli w powstaniu warszawskim:
Józef Grudziński, polski działacz ruchu ludowego (ur. 1903)
Zofia Kasperska, polska sanitariuszka, żołnierz AK (ur. 1925)
Halina Kostecka-Kwiatkowska, polska sanitariuszka, żołnierz AK (ur. 1917)
1951 – Stefan Martyka, polski aktor, propagandzista radiowy (ur. 1909)
1962 – Edward Szturm de Sztrem, polski statystyk, demograf, w latach 1929–1939 dyrektor Głównego Urzędu Statystycznego; po wojnie wykładowca SGPiS. (ur. 1885)
1967 – Tytus Komarnicki, polski prawnik, historyk, dyplomata (ur. 1896)
1971 – Czesław Król, polski rzeźbiarz-samouk (ur. 1931)
1984 – Ina Benita, polska aktorka okresu międzywojennego (ur. 1912)
1985 – Juliusz Jerzy Herlinger, polski pisarz (ur. 1931)
1995 – Jerzy Kurczewski, polski muzykolog, dyrygent Poznańskiego Chóru Chłopięcego (ur. 1924)
1998 – Stefan Deptuszewski, polski fotograf (ur. 1912)
2003 – Jerzy Kawalec, polski basista, członek zespołu Krzak (ur. 1954)
2006:
Andrzej E. Androchowicz, polski dziennikarz, reżyser filmów dokumentalnych, aktor (ur. 1932)
Lucjan Kydryński, polski dziennikarz, konferansjer, autor audycji radiowych i telewizyjnych poświęconych muzyce, a także wielu książek, m.in. „Wierzę piosence”, „Znajomi z płyt”, „Opera na cały rok”, „Marek i Wacek – historia prawdziwa” oraz „Przejazdem przez życie... Kroniki Rodzinne” (ur. 1929)
2008 – Agnieszka Spyrka, polska malarka, graficzka, ilustratorka (ur. 1973)
2009 – Andrzej Śliwiński, polski duchowny katolicki, biskup elbląski (ur. 1939)
2010 – Mariusz Dawid Dastych, polski dziennikarz, tłumacz, agent CIA (ur. 1941)
2011 – Marian Szymański, polski geodeta (ur. 1929)
2013 – Stanisław Bala, polski operator filmowy (ur. 1922)
2014 – Grzegorz Eberhardt, polski pisarz, historyk, dziennikarz (ur. 1950)
2015 – Danuta Żelechowska, polska dziennikarka radiowa, popularyzatorka muzyki (ur. 1935)
2016 – Krzysztof Miller, polski fotoreporter (ur. 1962)
2017:
Tadeusz Drzewiecki, polski aktor (ur. 1948)
Barbara Maciąg, polska szybowniczka (ur. 1930)
Jerzy Młynarczyk, polski koszykarz, prawnik, polityk, prezydent Gdańska (ur. 1931)
2018:
Anna Hejka, polska bizneswoman, bankier inwestycyjna, mentorka startupów (ur. 1958)
Paweł Puczek, polski skrzypek (ur. 1936)
Przypisy
Tanzania AA
